Bích caâu kyø ngoä


25.- Tuù-Uyeân toan töï-aûi, Giaùng-Kieàu boãng hieän veà (caâu 437 - caâu 570)

Khaùch ñaø veà choán taây-trai,
Moät mình moät boùng ñöùng ngoài sao yeân.
Quyeát tìm khaép nöôùc non tieân,
Ñem duyeân giai laõo ñính nguyeàn lai sinh.
Giaûi laø giuû saün beân mình,
Cuõng lieàu traéng nôï, traàn tình thöû xem!
Gioù höông ñaâu boãng lai reøm,
Boùng hoa ñaâu ñaõ tröôùc theàm laû-lôi.
Ñöông khi raèng moät raèng hai,
Sòch haøi naøng ñaõ tôù nôi bao giôø!
Maët troâng maët, haõy ngaån ngô,
Naøo hay ñaõ tænh coøn ngôø raèng meâ.
May sao may kheùo ñi veà,
Chaäm chaân chuùt nöõa coøn gì laø ai!
Maét nhìn chung caû con ngöôi,
Beân loøng möøng tuûi, beân lôøi hôïp tan,
Sinh raèng: "Töø vaéng phöông-nhan.
"Loøng theo traêng, beå, maây ngaøn thieáu ñaâu.
"Quaûn bao beå roäng soâng saâu,
"Ñaõ toan queân caû caùi caàu tö-sinh.
"Daùm ñaâu rieâng phuï vôùi tình,
"Döôùi vaøng coù ñaát, treân xanh coù trôøi.
"Keå chi nhöõng söï ñaõ roài,
"Saét son ghi taïc moät lôøi töø ñaây."
Thöa raèng: "Caàm ñaõ beùn daây,
"Coù tri aâm ñoù, cuoán daây sao ñaønh.
"Cuõng coâng höông löûa ba sinh,
"Nguoàn aân chöa caïn, soùng tình coøn xao."
Ñinh ninh gaén boù taát giao,
Tröôùc sau noái goùt tröôùng ñaøo song song.
Vöôøn xuaân hoa ñaõ quen ong,
Töøng xa-xoâi laém, laïi noàng naøn theâm.
Maáy thu goái aám chaên eâm,
Cöûa caøi then nghóa, phoøng nieâm khoaù tình.

26.- Sau khi taùi hôïp, vôï choàng Tuù-Uyeân sinh Chaân-Nhi (caâu 571 - caâu 576)

Treân ñaøo vöøa thaáy tinh oanh,
Goác giao sôùm ñaõ noái caønh queá Yeân.
Chaân Nhi rôi chuùt daáu tieân,
Moät mai daønh ñeå doõi truyeàn thi thö.
Sinh caøng chaêm-chuùt sôùm tröa,
Caù mong reõ soùng, roàng chôø tung maây.

27.- Giaùng-Kieàu khuyeân choàng toøng tieân (caâu 577 - caâu 608)

Ñöôøng trôøi chöa moûi caùnh bay,
Thung-dung naøng laïi giaõi-baøy moät hai.
Raèng: "Coi cho thaáu suï ñôøi,
"Giam danh khoaù lôïi, nhöõng ngöôøi theá-gian.
"Trôøi thu maây hôïp, laïi tan,
"Ngaøy xuaân hoa nôû, hoa taøn maáy laêm.
"Gaãm trong taùm, chín möôi naêm,
"Boùng caâu cöûa soå, deã caàm maõi ru!
"Thòt xöông göûi ñaùm Dieâm-phuø,
"Sinh sinh hoùa hoùa trong loø hoàng-quaân.
"Ñoá ai vöôït khoûi loøng traàn,
"Soâng meâ chìm noåi, theá-nhaân ñaõ ñaày.
"Anh huøng nhöõng maët xöa nay,
"Traêm naêm naùt vôùt coû caây cuõng laø.
"Daàn daàn thaùng troïn ngaøy qua,
"Maù hoàng maáy choác ñaõ ra baïc ñaàu.
"Thoân hoang maáy naém coå khaâu,
"AÁy neàn Ñoàng-töôùc, hay laàu Nhaïc-döông.
"Chöa ñaày moät cuoäc tang thöông,
"Non ñoàng cuõng lôû, nuùi vaøng cuõng nghieâng.
"Sao baèng ngaøy thaùng cung tieân,
"Vui chung taùm coõi, xuaân rieâng boán muøa.
"Doïc ngang boán beå, naêm hoà,
"Khaép trong ba coõi chín chaâu maëc daàu.
"Ra vaøo kim khuyeát quyønh-laâu,
"Treo tranh yeân-thuûy, giaét baàu kieàn-khoân.
"Ñi veà tuyeát ñieám hoa thoân,
"Thoâng reàn nhòp phaùch, suoái tuoân ngoùn ñaøn.
"Moät naøy trong thuù thanh-nhaøn,
"Maáy traêm möôn caûnh nhaân-hoaøn ñoï sao!
"Khuyeân chaøng sôùm nghó laáy nao,
"Gaø loàng, haïc noäi, beân naøo laø hôn?"

28.- Nghe Giaùng-Kieàu thuyeát veà tieân ñao, Tuù-Uyeân tænh ngoä daàn (caâu 609 - caâu 630)

Maûnh rieâng sinh nhöõng baøng hoaøng,
Tuy say coõi tónh, chöa tan loøng phaøm.
Troùt xöa tuùi saùch con göôm,
Ví ta Saøo, Höùa, ai laøm Y, Chu?
Thöa raèng: "Ñaõ tieáng tröôïng-phu,
"Suï ñôøi vinh nhuïc chi cho baän loøng.
"Ví ham nghìn töù, muoân chung,
"Con chim bay maõi cuõng trong khuoân trôøi.
"Laøm chi cho baïn tieân cöôøi,
"Ai vui vieân haïc, ai vui yeân-haø,
"Vaån-vô trong ñaùm phoàn hoa,
"Ba möôi saùu ñoäng, ai laø chuû nhaân?"
Sinh nghe tænh chuyeän tieàn-nhaân,
Röûa daàn buïi tuïc, toû daàn loái meâ.
Raèng: "Xöa Hoaøng-Ñeá, An-Kyø,
"Naøo phöông thoaùt hoaù tu töø sao ñaây?"
Naøng raèng: "Thieân ñaïo nhieäm thay,
"Kieàu, Tuøng xöa cuõng theá naøy chöù sao!
"Vaû chaøng döï baäc thanh-tao,
"Maø xem trong soå Tieân-taøo coù teân.
"Hoïc sao cho heát chaân truyeàn,
"Tu sao cho heát tinh-huyeàn thì tu."

29.- Sau khi trao nhaän tieân-phuø, hai ngöôøi cuøng côõi haïc leân tieân (caâu 631 - caâu 648)

Tay trao moät ñaïo tieân-phuø,
Moât phöông hoûa-taûo, moät loø kim-ñan.
Ñöôøng tu saün caùch khaûo baøn,
Röôïu sen thaém gioïng, traø lan thôm loøng.
Daàn theo gioù lieãu, traêng ñoàng,
Thaân phaøm nhö chaáp caùnh loâng nheï nhaøng.
Ñöông khi loát traéng ñieåm vaøng,
Tænh say Vöông-maãu, mô-maøng Laõo-quaân.
Maây ñöa naêm saéc töôøng vaân,
Haïc ñaâu ñoâi chieác, tröôùc saân ñoùn ngöôøi.
Dang tay côõi haïc caû cöôøi,
Nhuû Chaân-Nhi laïi noái lôøi theà xöa:
"Coøn kyø daäy gioù tuoân möa,
"Mai sau gaëp gôõ baáy giôø seõ hay!"
Noùi roà thaúng reõ ñöôøng maây,
Troâng theo caùnh haïc veà taây tuyeät vôøi.
Boàng lai rieâng moät baàu trôøi,
Maøn hoa, caàu ñaù, maáy nôi thieân thaønh.

|

Chuù thích: