17.- Nguyệt-Nga nhảy xuống sông, nhờ Quan-Âm đem vô bờ; vào vườn gặp Bùi-ông đem về nuôi, bị Bùi-Kiệm dỗ ngon dỗ ngọt (câu 1487 - câu 1636)

Đêm nay chẳng biết đêm nào,
Bóng trăng vặc vặc, bóng sao mờ mờ.
Trên trời lặng-lẽ như tờ,
Nguyệt-Nga nhớ nỗi tóc tơ chẳng tròn.
1491.- Than rằng: " Nọ nước kìa non,
"Cảnh thời thấy đó, người còn về đâu ?"
Quân hầu đều ngủ đã lâu,
Lén ra mở bức rèm châu một mình:
"Vắng người có bóng trăng thanh,
"Trăm năm xin gởi chút tình lại đây.
"Vân-Tiên anh hỡi có hay,
"Thiếp nguyền một tấm lòng ngay với chàng."
Than rồi lấy tượng vai mang,
Nhắm chừng nước chảy vội-vàng nhảy ngay.
1501.- Kim-Liên thức dậy mới hay,
Cùng quân thể-nữ một bài đều lo,
Cùng nhau lặng chẳng dám hô,
Thầm toan mưu-kế chẳng cho lậu tình.
Việc nầy là việc triều-đình,
Đốc-quan hay đặng ắt mình thác oan.
Muốn cho cẩn-nhiệm trăm đàng,
Kim-Liên thế lấy làm nàng Nguyệt-Nga.
Trá hôn về nước Ô-qua,
Ai mà vạch lá, ai mà tìm sâu ?
1511.- Tính rồi xong-xả chước mầu,
Phút nghe thuyền đã đến đầu Ải-quan.
Đốc-quan xe giá sửa-sang,
Kiệu trương lọng phụng rước nàng về Phiên.
Nào hay tỉ-tất Kim-Liên,
Đặng làm Hoàng-hậu nước Phiên một đời.
Nguyệt-Nga nhảy xuống giữa vời.
Sóng thần đưa-đẩy vào nơi bãi rày.
Bóng trăng vừa khuất ngọn cây,
Nguyệt-Nga hồn hãy chơi rày Âm-cung.
1521.- Xiết bao sương tuyết đêm đông,
Mình nằm giữa bãi lạnh-lùng ai hay ?
Quan-âm thương đấng thảo-ngay,
Bèn đem nàng lại bỏ rày vườn hoa.
Dặn rằng: " Nàng hỡi Nguyệt-Nga!
"Tìm đường nương náu cho qua tháng ngày.
"Đôi ba năm nữa gần đây,
"Vợ chồng sao cũng sum-vầy một nơi."
Nguyệt-Nga giây phút tỉnh hơi,
Định hồn mới nghĩ mấy lời chiêm-bao.
1531.- Nên hư chưa biết làm sao,
Bây giờ biết kiếm chốn nào dung thân ?
Một mình luống những bâng-khuâng,
Phút đâu trời đã rạng hừng vừng đông.
Một mình mang bức tượng chồng,
Xảy đâu lại gặp Bùi-ông dạo vườn.
Ông rằng: " Nàng ở hà phương ?
"Việc chi mà tới trong vườn hoa ta?
Nàng rằng trận gió thổi qua,
"Chìm thuyền nên nỗi mình ra thế nầy.
1541.- "Tối-tăm sẩy bước tới đây,
"Xin soi-xét tới thơ-ngây lạc đường."
Bùi-ông đứng nhắm tướng nàng,
Chẳng phen đài-các cũng phường trâm-anh.
Đầu đuôi han hỏi sự tình,
Nàng bèn lời thiệt việc mình bày qua.
Bùi-ông mừng rước về nhà,
Thay xiêm đổi áo nuôi mà làm con:
"Ta cũng xinh một chồi non,
"Tên là Bùi Kiệm hãy còn ở Kinh.
1551.- "Trong nhà không gái hậu sinh,
Ngày nay lại gặp minh-linh phước trời."
Nguyệt-Nga ở đã an nơi,
Đêm đêm nghĩ lượng việc đời gần xa.
Một lo về nước Ô-qua,
E vua bắt tội cha già rất oan.
Hai lo phận gái hồng nhan,
Sợ khi bảo-dưỡng mưu-toan lẽ gì.
Nguyệt Nga luống những sầu bi,
Xảy đâu Bùi Kiệm tới khi về nhà.
1561.- Từ ngày thấy mặt Nguyệt-Nga,
Đêm đêm trằn-trọc phòng hoa mấy lần.
Thấy nàng thờ bức tượng nhân,
Nghiệm trong tinh-ý dần-lân hỏi liền:
"Tượng nầy sao giống Vân-Tiên?
"Bấy lâu thờ có linh-thiêng điều gì?"
Nàng rằng: "làm phận nữ-nhi,
"Một câu chính tiết phải ghi vào lòng.
"Trăm năm cho trọn đạo tòng,
"Sống sao thác vậy một chồng mà thôi."
1571.- Kiệm rằng: " Nàng nói sai rồi,
"Ai từng bán đắt mà ngồi chợ trưa?
"Làm người trong cõi gió mưa,
"Bảy mươi mấy mặt người xưa thế nào ?
"Chúa xuân còn ở vườn đào,
"Ong qua bướm lại biết bao nhiêu lần.
"Chúa đông ra khỏi vườn xuân,
"Hoa tàn nhụy rữa như rừng bỏ hoang.
"Ở đời ai cậy giàu sang,
"Ba xuân dẫu hết ngàn vàng khôn mua.
1581.- "Hay chi như vãi ở chùa,
"Một căn cửa khép bốn mùa lạnh-tanh.
"Lênh-đênh một chiếc thuyền tình,
"Mười hai bến nước biết mình vào đâu ?
"Ai từng mặc áo không bâu,
"Ăn cơm không đũa, ăn trầu không cau ?
"Nàng sao chẳng nghĩ trước sau,
"Giữ ôm bức tượng bấy lâu thiệt mình."
Nàng rằng: " Xưa học sử-kinh,
"Làm thân con gái chữ trinh làm đầu.
1591.- "Chẳng phen thói nước Trịnh đâu,
"Hẹn người tới cửa vườn dâu tư tình."
Kiệm rằng đã biết sử-kinh,
"Sao không soi-xét để mình ngồi không.
"Hồ Dương xưa mới góa chồng,
"Còn mơ nhan-sắc Tống công cũng vừa.
"Hạ Cơ lớn nhỏ cũng ưa,
"Sớm đưa Doãn Phủ tối ngừa Trần-quân.
"Hán xưa Lữ-hậu thanh-xuân,
"Còn vừa Cao-tổ mấy đành Dị Ky.
1601.- Đường xưa Võ--hậu thiệt gì,
"Di-tông khi trẻ,Tam Tư lúc già.
"Cứ trong sách vở nói ra,
"Một đời sung-sướng cũng qua một đời.
"Chính-chuyên làm sự đổi-dời,
"Lăng vân trắc nết hết đời cũng ma.
"Người ta chẳng lấy người ta,
"Người ta đâu lấy những là tượng-nhân?
"Cho nên tiếc phận hồng-nhan,
"Học đòi Như Ý vẽ chàng Văn Quân."
1611.- Nguyệt-Nga biết đứa tiểu nhân,
Làm thinh toan chước thoát thân cho rồi.
Bùi-ông ngon ngọt trau-dồi,
Muốn nàng cho đặng sánh đôi con mình.
"Làm người chấp-nhất sao đành,
"Hễ là lịch-sự có kinh có quyền.
"Tới đây duyên đã bén duyên,
"Trăng thanh gió mát cắm thuyền chờ ai ?
"Nhớ câu xuân bất tái lai,
"Ngày nay hoa nở, e mai hoa tàn.
1621.- "Làm chi thiệt mạng hồng-nhan,
"Năm canh gối phụng màn loan lạnh-lùng.
"Vọng Phu xưa cũng trông chồng,
"Ngày xanh mòn mỏi má hồng phôi-pha.
"Thôi thôi khuyên chớ thở ra,
"Vầy cùng con lão một nhà cho xuôi."
Nguyệt-Nga giả dạng mừng vui,
Thưa rằng: " Người có công nuôi bấy chầy.
"Tôi xin dám hỏi lời nầy,
"Hãy tua chậm chậm sẽ vầy nhân-duyên.
1631.-- "Tôi vào lạy tạ Vân-Tiên,
"Chay đàn bảy bữa cho tuyền thỉ-chung."
Cha con thấy nói mừng lòng,
Dọn nhà sửa chỗ động phòng cho xuê.
Cỗ đồ bát bửu mượn về chưng ra.
Chiếu hoa gối sách bộn-bề,
Cỗ đồ bát bửu mượn về chưng ra.

18.- Nguyệt-Nga trốn họ Bùi, lão bà gặp đem về nuôi (câu 1637 - câu 1664)

Xảy vừa tới lúc canh ba,
Nguyệt-Nga lấy bút đề vài câu thơ.
Dán trong vách phấn một tờ,
Vai mang bức tượng kịp giờ ra đi.
1641.- Hai bên bờ-bụi rậm-rì,
Đêm khuya vắng-vẻ gặp khi trăng lờ.
Lạ chừng đường sá bơ vơ,
Có bầy đôm-đốm sáng nhờ đi theo.
Qua truông rồi lại lên đèo,
Dế kêu giắng-giỏi, sương gieo lạnh lùng.
Dày sành đạp sỏi thẳng xông,
Vừa may trời đã vừng đông lố đầu.
Nguyệt-Nga đi đặng hồi lâu,
Tìm nơi bàn thạch ngõ hầu nghỉ chưn.
1651.- Người ngay trời phật cũng vưng,
Lão bà chống gậy trong rừng bước ra.
Hỏi rằng: "Nàng phải Nguyệt-Nga,
"Khá tua gắng-gượng về nhà cùng ta.
"Khi khuya nằm thấy Phật-bà,
Người đà mách bảo nên già phải đi."
Nguyệt-Nga bán tín bán nghi,
Đánh liều nhắm mắt theo đi về nhà.
Bước vào thấy những đàn-bà,
Làm nghề bô-vải lụa-là mà thôi.
1661.- Nguyệt-Nga đành dạ ở rồi,
Từ đây mới hết nổi-trôi chốn nào.
Hỏi thăm qua chốn Ô-sào,
Quan san mấy dặm đi nào tới nơi.

| |