Quan AÂm Thò Kính

Toâi duøng quyeån "Quan AÂm Thò Kính" cuûa nhaø xuaát-baûn Taân-Vieät (saùng laäp naêm 1937), taïi 235 Phan Thanh Giaûn, Sai-goøn. Theo nhö biaø saùch thì khoâng roõ taùc-giaû laø ai. Thi-Nham Ñinh-Gia-Thuyeát ñính-chính vaø chuù-thích.

Löôïc truyeän
Truyeän naøy do moät taùc-giaû voâ danh Vieät-Nam bieân soaïn. Truyeän dieãn ca goàm coù 788 caâu, coù theå chia laøm 5 hoài:

1- Noãi oan gieàt choàng
Ñöùc Quan-AÂm nguyeân tröôùc kia laø ñaøn oâng, tu-haønh ñaéc ñaïo gaàn thaønh Phaät. Nhöng Ñöùc Maâu-ni hieän ra ngöôøi con gaùi ñeïp ñeå thöû loøng thì ngaøi heïn ñeán kieáp sau seõ vaày duyeân. Vì vaäy Ñöùc Phaät baét ngaøi sinh laøm kieáp thöù möôøi vaø cho ngaøi ñaàu thai laøm con gaùi hoï Maõng ôû quaän Luõng-taøi nöôùc Cao-ly, roài baét suoát ñôøi phaûi chòu oan-khoå ñeå thöû loøng.
Ngöôøi con gaùi aáy teân laø Thò Kính, lôùn leân coù taøi-saéc neát-na. Sau cha meï gaû cho Thieän-Só, moät thö-sinh, con nhaø hoï Suøng. Hai vôï choàng aên-ôû vôùi nhau raát hoøa-thuaän. Moät ñeâm kia choàng ngoài ñoïc saùch, naøng ngoài khaâu beân caïnh. Choàng meät töïa beân caïnh nguû. Naøng nhìn thaáy nôi caèm choàng coù raâu moïc ngöôïc; saün dao nôi tay, naøng toan caét sôïi raâu ñi. Boãng ngöôøi choàng giaät mình thöùc daäy, töôûng vôï coù yù aùm haïi mình beø tri-hoâ leân. Cha meï choàng ñeán, moät möïc buoäc naøng coá yù gieát choàng, roài sai môøi Maõng-oâng ñeán baûo ñeå giao traû naøng laïi.

2- Thi Kính ñi tu
Veà nhaø cha meï, oan-öùc vaø ñau buoàn maø khoâng bieát thoå loä cuøng ai, naøng ñònh töï töû. Song naøng nghó mình laø con moät, maø cha meï thì ñaõ giaø neân khoâng nôõ döùt tình. Naøng beøn quyeát chí ñi tu. Naøng giaû daïng nam-nhi, ñeán chuøa Vaân-töï xin qui-y. Ñöôïc sö-cuï thöøa-nhaän, ñaët teân cho laø Kính-Taâm.

3- Noãi oan thoâng daâm
Nhôø caâu kinh tieáng keä, Kính-Taâm daàn queân ñöôïc ñau buoàn. Nhöng khoâng bao laâu laïi xaûy ra tai-vaï nöõa. Nguyeân trong laøng coù Thò-Maàu, con gaùi cuûa moät phuù-oâng, hieän ñöôøng keùn choàng neân thöôøng hay ñeán leã chuøa. Thò Maàu thaáy tieåu Kính-Taâm coù tö-saéc thanh tao, ñem loøng say-meâ, nhöng kính-Taâm thì vaãn thôø-ô. Vì mô-töôûng nguyeät-hoa quaù neân khi löûa duïc nhoùm leân, khoâng töï-chuû ñöôïc, Thò-Maàu môùi thoâng daâm vôùi ñöùa ñaày-tôù trong nhaø, thaønh ra coù mang. Chuyeän ñoå-beå ra, laøng bieát, goïi ra tra hoûi thì Thò-Maäu ñoå cho Kính-Taâm. Kính-Taâm khoù theå minh-oan neân laøng phaït ñaùnh vaø baét khoaùn. Nhaø sö thöông-haïi ñöùng ra lónh veà.

4- Thò-Kính nuoâi con Thò-Maàu
Sau Thò-Maàu sinh ñöôïc moät ñöùa con-trai, ñem ra chuøa traû cho Kính-Taâm. Vì daï hieáu sinh, Kính-taâm aån-nhaãn nuoâi ñöùa haøi-nhi. Ba naêm sau, ñöùa beù khoân lôùn. Kính-taâm ñaõ ñeùn ngaøy sieâu-hoùa, beøn goïi ñöùa beù laïi daën-doø roài vieát moät böùc thö ñeå laïi cho cha meï tröôùc khi xaû-töï.

5- Röûa oan thaønh Phaät
Khi sö-vaõi trong chuøa lieäm thi-haøi môùi bieát Kính-Taâm laø ñaøn-baø giaû trai. Laøng hay, baét Phuù-oâng phaûi saép-ñaët vieäc choân caát. Thò-Maàu khi aáy hoå-theïn phaûi lieàu mình. Vaø luùc cheát cheát phaûi sa vaøo ñòa-nguïc. Ñöôïc thö baùo tin, oâng baø hoï Maõng cuøng Thieän-Só vaø ñöùa beù ñeán chuøa lo vieäc ma-chay, caàu cho Thò-Kính kieáp sau khoûi khoå-naïn.
Trong luùc chay ñaøn, ñöùc Phaät Thieân-Toân hieän xuoáng truyeàn cho Kính-Taâm ñöôïc leân trôøi laøm Phaät Quan-AÂm, oâng baø hoï Maõng vaø ñöùa tieåu-nhi cuõng ñöôïc sieâu thaêng. Duy chæ coù Thieän-Só thì cho laøm con veït ñöùng nhôø moät beân.

Naêm hoài treân ñaây, coù theå chia ra laøm 31 ñoaïn :
|