Döôùi trieàu Ñöôøng ôû Trung Hoa, caùc thö gia noåi tieáng nhaát coù Tam Ñöôøng Luïc Ñaïi Gia..Sô Ñöôøng coù Vöông Hi Chi; Thònh Ñöôøng coù Nhan Chaâu Khanh; Vaõn Ñöôøng coù Lieãu Coâng Quyeàn.
Ngaøy xöa, ôû nöôùc ta coù chöõ cuûa Nguyeãn Coâng Tröù, Cao Baù Quaùt, Toâ Nhö...ñöôïc lieät vaøo haïng danh gia nhöng tieác thay ñeán nay haàu nhö bò thaát laïc hoaøn toaøn. Gaàn ñaây, coá thi só Ñoâng Hoà chöõ cuõng aûo môø, roõ neùt...
Hieän nay coù nhaø danh hoa Vuõ Hoái ñaõ saùng cheá ra moät loái chöõ vieát ñoäc ñaùo ñaõ ñöôïc haàu heát caùc nhaø bình luaän tieáng taêm treân vaên ñaøn cuõng nhö baùo chí ôû haûi ngoaïi coâng nhaän laø moät thö phaùp gia soá moät ôû haäu baùn theá kyû thöù xx. Hoïa só Vuõ Hoái ñaõ theå hieän ñöôïc heát baûn saéc daân toäc qua nhöõng neùt chöõ quoác ngöõ, khoâng lai caêng neùt buùt cuûa Taøu, khoâng vay möôïn neùt chöõ cuûa Nhaät hay baát cöù nöôùc naøo v.v...Ngöôøi ngheä só taøi hoa naøy ñaõ saùng taïo ra ñöôïc moät loái vieát maø nhö veõ chöõ, ñöôïc meänh danh laø Thö Hoïa. Loái vieát deã ñoïc, khoâng caàu kyø, ñôn giaûn maø bay böôùm, taøi tình soáng ñoäng- thoaùt heát ñöôïc yù thô bay boång hoaø nhaäp söï rung caûm tuyeät vôøi cuûa nhaø thô.
Thö hoïa gia Vuõ Hoái ngoaøi loái vieát treân giaáy, treân luïa boài, treân sôn maøi v. v... coøn ñaëc bieät vieát treân ñóa saønh baèng chaát men söù, sau ñoù ñem nung laïi. Ñóa thô ngheä thuaät naøy coù theå gaén treân töôøng, ñeå trong tuû kieáng. Ñaây cuõng laø hình thöùc phoå bieán thô saâu roäng nhaát ñeán vôùi giôùi thöôûng ngoaïn qua loái thö hoïa cuûa Vuõ Hoái, ngöôøi ñaõ coù coâng nghieân cöùu laâu naêm, ñöa caùi ñeïp cuûa loái vieát chöõ Quoác Nguõ leân cao, neân ñöôïc raát nhieàu ngöôøi yeâu chuoäng. Ñaây cuõng coøn laø moät nieàm töï haøo cuûa ngöôøi Vieät Nam, trong cuõng nhö ngoaøi nöôùc.
Söï thaønh coâng veà Thö Hoïa cuûa Vuõ Hoái cuõng deã hieåu vì chaúng nhöõng oâng laø moät hoïa só töøng noåi tieáng treân theá giôùi hôn nöûa theá kyû caàm coï veõ tranh, caàm buùt saùng taùc thi ca vaø baây giôø laïi theâm noåi tieáng vôùi ngoïn buùt roàng bay phöôïng muùa qua loái thö hoïa ñoäc ñaùo coù moät khoâng hai. Teân tuoåi oâng ñaõ ñöôïc ñöa vaøo Töï Ñieån Larousse vaø giôùi yeâu chuoäng ngheä thuaät Quoác teá cuõng ñaõ bieát ñeán oâng qua loaït tranh sinh ñoäng "Painting in motion". Ñaây cuõng laø moät saùng taïo ñoäc ñaùo cuûa Vuõ Hoái nhaèm muïc ñích ñöa yù thô hoaø laãn saéc maøu trong Boä Tranh "Hoaï Thi Giai Ñieäu". Nhöõng böùc tranh veõ treân luïa queâ höông, vôùi maøu saéc hö thöïc ñaày tính chaát Lieâu Trai ñöôïc caùc pheâ bình gia ngheä thuaät quoác teá nhö baø Karen Lawson vaø oâng Dave Jones nhaän xeùt :
"Vôùi ñeà taøi thuaàn tuùy qua buùt phaùp AÙ Ñoâng keát hôïp vôùi söï ñoàng nhaát dieäu kyø cuûa Tröôøng Phaùi Tröøu Töôïng Phöông Taây, hoïa só Vöõ Hoái ñaõ taïo ra ñöôïc moät phong caùch ngheä thuaät sinh ñoäng rieâng, tuyeät vôøi, trong ngheä thuaät saùng taïo ñaày môùi laï ôû thôøi caän ñaïi". Vaø hoïa phaåm cuûa oâng ñaõ ñöôïc caû theá giôùi thaåm ñònh giaù trò qua lôøi giaûi thích baèng Ñaïi Soá Hoïc öùng hoïc töø coâng thöùc cuûa nhaø baùc hoïc Einstein.
Thi só Thanh Vaân ñaõ taëng cho Vuõ Hoái 2 caâu thô chöõ Haùn:
-
"Caûnh hoïa thuûy nguyeät löu thi buùt
Haûi thò thaàn laâu, thaùc hoïa ñoà"
-
"Mô maøng hoa loäng göông traêng,
Lung linh thaân buùt cung Haèng ñaùy khôi,
San hoâ thaønh thò laâu ñaøi,
AÛo huyeàn neùt veõ, danh taøi maõi löu"
(theo Nhö-Hieân nöõ-só)
(NVNY 62)
Hoïa Só Vuõ Hoái sinh ngaøy 22.11.1932 taïi Tam Kyø, Quaûng Nam, xuaát thaân trong moät gia ñình Nho hoïc. Thaân phuï oâng, cuï Vuõ Khaéc Thuyeát laø moät nhaø uyeân thaâm Haùn hoïc vaø laø moät Ñoâng y coù tieáng taêm khaép vuøng. Cuï thaân sinh hoïa só vaø gia-ñình laø naïn nhaân lieân tuïc trong nhieàu thaäp-nieân cuûa chính-saùch khuûng-boá vaø tieâu dieät giai-caáp Ñòa - Phuù - Trí - Haøo cuûa CSVN.
Naêm 1952, töø khu Vieät Minh kieåm soaùt, chaøng thanh nieân Vuõ Hoái troán thoaùt ra vuøng töï do, theo hoïc taïi tröôøng Khaûi Ñònh, ôû Hueá. Naêm 1953, do leänh toång ñoäng vieân cuûa chính quyeàn baûo hoä, oâng gia nhaäp quaân ñoäi Quoác gia. Naêm 1956 oâng laäp gia ñình. Naêm 1963 oâng ñöôïc cöû sang Hoa Kyø theo hoïc khoùa Tieáp Lieäu Truyeàn Tin taïi South Carolina vaø Tieåu Bang Geogia. Naêm 1967, oâng xin giaûi nguõ ra hoaït ñoäng trong ngaønh Myõ Thuaät.
Sau bieán coá lòch söû thaùng 4/1975, oâng vaø gia ñình bò eùp buoäc ñi vuøng kinh-teá môùi. Khoâng chaáp nhaän vaø coâng khai choáng laïi leänh ñaøy aûi traù hình naøy, oâng bò baét giam, cuøng vôùi luùc thanh loïc haøng nguõ vaên ngheä só taïi mieàn nam. Sau nhieàu naêm bò giam giöõ, oâng ñöôïc thaû ra vôùi leänh quaûn cheá thaät chaët cheõ.
Naêm 1986, oâng bò baét laïi vôùi toäi danh laøm thô, veõ tranh tuyeân-truyeàn choáng ñoái cheá ñoä. Ñeán naêm 1989, nhôø söï can thieäp cuûa toå chöùc Nhaân Nhaân Quyeàn Quoác teá, caùc yeáu nhaân, trong ñoù coù caû TNS Bob Dole, Quoác Hoäi Bæ, Thuû Töôùng Phaùp, Nhaät, oâng ñöôïc traû töï do.
OÂng cuõng laø moät ngheä só ñaõ vaøo tuø ra khaùm nhieàu laàn döôùi cheá ñoä CSVN. Do chính saùch tuø ñaøy khaéc nghieät, oâng ñaõ maát moät maét vaø mang moät soá thöông taät vónh vieãn. Thaùng 6/1992, ñöôïc söï baûo trôï cuûa Muïc Sö Frederick O.Hunt, oâng cuøng gia ñình ñeán beán bôø töï do, ñònh cö taïi Rocrocville, tieåu Bang Maryland.
Theo nhaø thô Song Nhò, trong suoát gaàn naêm thaäp nieân, hoïa só Vuõ Hoái ñaõ ñoùng goùp cho neàn Myõ Thuaät Vaên Hoùa nöôùc nhaø nhieàu coáng hieán giaù trò maø Töï Ñieån Vaên Hoïc cuûa VNCH ñaõ tuyeân döông thaønh tích cuûa oâng, cuõng nhö môùi ñaây, trong cuoán Veû Vang Daân Vieät, xb naêm 1993 ñaõ lieät keâ oâng laø moät trong nhöõng nhaân vaät ñaõ ñem laïi cho ñaát nöôùc vaø ñoàng baøo moät söï kính neå ôû ngöôøi ngoaïi quoác. Nhöõng hoaït ñoäng ngheä thuaät cuûa ngöôøi Vieät taøi hoa naøy ñaõ tieáp dieãn moät caùch soâi noåi vaø hieäu quaû trong suoát gaàn 50 naêm qua.
-Hoïa só Vuõ Hoái laø ngöôøi ñoaït giaûi Khoâi Nguyeân Hoäi Hoïa Quoác teá naêm 1963 taïi Hoa Kyø. Thaùng 7, 1963 oâng ñöôïc môøi vaøo Toaø Baïch OÁc veõ chaân dung cho TT Kennedy. Naêm 1967 veõ chaân dung cho TT Nam Haøn Phaùc Chung Hy vaø oâng cuõng ñaõ töøng veõ chaân dung cho moät soá yeáu nhaân caùc nöôùc, trong ñoù coù Töôùng Abrams.
-Hoïa só ñöôïc môøi ñi AÂu Chaâu ñeå trieån laõm tranh vaø noùi chuyeän veà tröôøng phaùi Paintings in Motion töùc Luaân Vuõ Hoïa vaø Thö Hoïa (Handwriting Paintings), laø tröôøng phaùi do oâng thaønh laäp.
-OÂng ñöôïc hoïc vieän Luaân Ñoân baàu laø nhaân vaät cuûa naêm Quoác Teá Ngheä Thuaät 1994-1995.
- OÂng ñöôïc Vieän Ngheä Thuaät Internationnal Biographical Center of Cambridge, England taïi Luaân Ñoân tuyeân döông.
-Vieän Danh Nhaân Hoa Kyø American Biographical Institute ghi teân oâng laø moät trong 5,000 nhaân vaät thuoäc 75 nöôùc coù oùc saùng taïo cuûa theá kyû.
-OÂng ñaõ töøng trieån laõm tranh taïi moät soá nöôùc döôùi thôøi VNCH. Sau ngaøy ñònh cö taïi Myõ, tranh cuûa hoïa só ñöôïc tröng baøy ôû nhieàu nôi, nhö taïi Thö-Vieän Luther King, Memorial Art taïi Washington DC toå chöùc.
-Thaùng 11/1994 OÂng ñöôïc tuyeân döông tröôùc Ñaïi-Hoäi Myõ-Thuaät theá-giôùi toå chöùc taïi Atlanta.
-Thaùng1/1995, Trung-Taâm Vaên-Hoùa AÂu Chaâu ôû Bruxelles môøi trieån laõm vaø noùi chuyeän ôû Taây AÂu.
-Cuõng trong naêm 1994 Vieän Ngheä-Thuaät Public Playhouse tieåu bang Maryland toå chöùc trieån laõm tranh caùc loaïi cuûa oâng töø ngaøy 1 ñeán ngaøy 31 thaùng 5.
-Taäp kyû yeáu Braun Gallery xuaát baûn taïi Phaùp naêm 1985 ñaõ lieät keâ hoïa só Vuõ Hoái vaøo danh muïc nhöõng hoïa só quoác teá loãi laïc beân caïnh caùc hoaï só Vinci, Picasso, Toulouse, Lautric...
-Ñaëc bieät caûm ñoäng vaø ñaùng ghi nhaän nhaát trong cuoäc ñôøi hoaït ñoäng ngheä thuaät cuûa oâng laø cuoäc dieän kieán giöõa oâng vaø TT Tieäp Khaéc Vacla Havel ngaøy 5/9/1995. Hoaï só ñöôïc TT Tieäp môøi thaêm vaø nhaân dòp naøy oâng ñaõ trao taëng TT böùc tranh "Moäng Hoøa Bình" trong cuoäc tieáp kieán taïi Dinh TT Tieäp tröôùc moät cöû toïa ñoâng ñaûo goàm phaùi ñoaøn caùc ñoaøn theå, toân giaùo töø Phaùp, Ñöùc, Bæ, Hoøa lan, Hoa Kyø... vaø caùc giôùi truyeàn thoâng, baùo chí. Böùc tranh "Moäng Hoøa Bình" theå hieän öôùc mô vaø khaùt voïng hoøa bình cuûa daân toäc Vieät Nam maø taùc giaû Vuõ Hoái ñaõ theå hieän baèng caû taâm huyeát cuûa oâng, vaø ñaõ ñöôïc TT Valav Havel ñoùn nhaän moät caùch trang troïng, taïo thoâng caûm saâu xa giöõa hai daân toäc cuøng chung lyù töôûng ñaáu tranh cho nhaân quyeàn vaø haïnh phuùc cuûa toaøn daân.
Sau ñaây laø moät soá thi, nhaïc, hoïa trích töø quyeån "Chieâm bao trôû giaác":
Thi Phaåm
Thi Phaåm (tieáp)
Thi phaåm ñöôïc phoå nhaïc
Thi hoïa
