Haïnh thuïc ca


41- Ñònh laäp vua khaùc

Phaùp quan khieán chôù trì nghi,
Ñaët ai tua kíp lieäu ñi chôù chaày.
Vaên-Töôøng trieàu yeát taâu baøy,
Göûi raøng: "Xöû bieán phaûi raøy tuyø nghi.
Vaû nay nhaø nöôùc gian nguy,
Ñeàu nhôø chaùnh ñöùc duy trì chuû-tröông.
Noái ngoâi nguyeän roõi tieân hoaøng,
Môùi yeân thöûa daï keûo thöông taâm tình."
Phaùn raèng: "Söï aáy ñaõ ñaønh,
Kieân-giang chæn ñoù moät mình maø thoâi.
Lôùn khoân tính söûa neát roài,
Döïng neân aáy cuõng laø trôøi phoù cho.
Ngöûa nhôø lieät thaùnh aâm phoø,
Hoïa laø may laïi qui-moâ vöõng beàn."
Vaên-Töôøng göûi yù raát neân,
Xin ban yù-chæ veà truyeàn Phaùp nhaân.

42- Nguyeãn vaên Töôøng bò baét ñi ñaày

Vaøi ngaøy boãng thaáy baùo raèng,
Phaùp quan ñaõ baét Nguyeãn-Vaên xuoáng taøu.
Thaát kinh vieäc aáy bôûi ñaâu,
Vöøa nghe coù phieán göûi taâu söï tình.
Raèng: "Nay Phaùp quoác Thoáng-binh,
Traùch quan Phuï-chính leänh haønh chaúng xong.
Heïn cho hai thaùng giao cuøng,
Vieäc gì vieäc naáy heát loøng söûa toan.
Trong ngoaøi ñeàu thaûy cho an,
Nay ñaø quaù haïn laïi caøng phaân vaân.
Vaäy neân cöù phaùp nghieâm raên,
Ñaøy ra haûi-ñaûo toäi chaêng dung raèy.

43- Nguyeãn Höõu Ñoä vaø Phan Ñình Bình vaøo Hueá giöõ trieàu chính

Coøn nhö vieäc nöôùc Nam ñaây,
Coù ngöôi Höõu-Ñoä taøi hay khaù duøng.
Phan ñình Bình cuõng toâi trung,
Giao hai ngöôøi aáy ñoàng loøng toan ñöông.
Baéc-kyø Troïng-Hôïp söûa-sang,
Quyeàn thay kinh-löôïc moät phöông giöõ-gìn

44- Khaâm-söù Phaùp vaøo yeát kieán baø Thaùi-haäu

Caûi ñoà ngoõ nöôùc mau yeân,
Tham-boâ khaâm-söù xin leân taâu baøy.
Söï naøy môùi thaáy xöa nay,
Chaúng cho thôøi sôï, bieát raøy laøm sao.
Haõy cho, thöû vieäc theá naøo,
Minh-khieâm truyeàn choïn ñeå vaøo trieàu thaêm.
YÛ khoâng bieát pheùp nöôùc Nam,
Raèng: "Cho thaáy maët bieát cam thöûa loøng.
Göûi xin taïm cuoán saùo roàng.
Yeát roài boû xuoáng ngoû cuøng hoûi han."
Laï-luøng dieän maïo y quan,
Daï-xoa meõ daùng kinh hoaøng xieát moâ.
Tieáng nhö chim choùc líu-lo,
Nguyeãn Hoaønh thoâng dòch phaân moâ môùi töôøng.
Raèng: "Nguyeân hai nöôùc öôùc thöông,
Chæ vì lôïi ích baûo an laâu daøi.
Vì ngöôi nghòch Thuyeát caõi lôøi,
Vaäy neân ñeán noãi öông-tai roái loaøn.
Nhôø nay Giaùm-quoác roäng khoan,
Thaønh trì ñaát nöôùc giao hoaøn laïi cho.
Nguyeãn vaên Töôøng vuïng möu lo,
Ñeå cho ñeán noãi coân ñoà nhieãu nhöông.
Muoán mau ñaëng nöôùc vöõng vaøng,
Phaûi toan caùnh laäp quoác-vöông môùi ñaønh.
Hoaøng-tröø coù ñoù saün daønh,
Phuï truyeàn töû keá, chính danh phaän roài.
Caàm quyeàn söûa trò coù ngöôøi,
Ñaát thaønh giao laïi, giöõ coi hoä-phuø.
Haøm-nghi xa laùnh nôi moâ,
Daãu veà thôøi cuõng phong cho coâng haàu."
Maáy lôøi nghe roõ tröôùc sau,
Daãu quan mình aáy pheùp taâu döôøng naøo.
Hai quan ñoàng tieáng göûi vaøo,
"Chuùng toâi cuøng daï öôùc ao ñeâm ngaøy.
Quí quan phaân vaäy raát hay,
Nghieäp laønh con noái, daân raøy môùi an."
Tröôùc nhôø thaùnh ñöùc chuû-tröông,
Sau nhôø Thaùi-haäu moái giöôøng söûa-sang.
Baûo phuø laïi coù quí quan,
AÉt laø bình trò phuïc hoaøn nhö xöa."
Thoaûng nghe moïi noãi baøy thöa,
Phaùn raèng :"Ñaëng vaäy cuõng nhôø caùc ngöôi.
Nay ta ñeàu thaûy y lôøi,
Ñoâ thaønh khaû kíp giao lai maõ chaày."
Kieàu-giang-coâng röôùc veà ñaây,
Xung-khieâm taïm truù chôø ngaøy hoài ñoâ.
Vì sao cöôùp ñaëng laïi cho,
Vì daân meán chuùa phaûi lo phuïc ngöôøi.
Neàn nhaân coãi ñöùc taåm boài,
Daàu maø muoán hieáp naøo trôøi khöùng cho.
Röôùc loøng Phaùp quoác hoä-phuø,
Tröôùc veà ngoõ ñaëng thaêm doø döôøng bao.
Quan minh veà taäp hoäi trieàu,
Kinh thaønh beøn khieán baøn giao töùc kyø.
Toân thaân coù daï kính vì,
Xem tình chaúng chuùt man-khi loä maàu.
Sai quan caùc vieäc roõ taâu,
Xin haàu Töø-giaù khaù mau ngöï hoài.
Cung ñeàn choán cuõ truøng lai,
Nheän chaêng, coû laáp, traàn-ai boán beà.
Nhaø khoâng khoùi laïnh uû-eâ,
Thoaït nhìn chi xieát thaûm-theâ ngaïi-nguøng.
Vì ai gaây vieäc tai hung,
Thònh suy ñeán noãi nghó loøng thaûm thöông.
Nhaø vaøng laïi ñaëng döïa nöông,
Muoân thu tröôøng höôûng thoï khang yeân laønh.
Keå chi nhöõng vaät troïng khinh,
Ñaõ ñaønh thaát-thoaùt löu-linh coøn gì.

45- Vua Ñoàng-Khaùnh leân ngoâi

Chænh tu sau haõy tuøy nghi,
Töï-quaân moïi vieäc lieäu beà khoâi tröông.
Choïn ngaøy hieäp caùt ñaêng quang,
Kyû nguyeân Ñoàng-khaùnh chieáu ban xa gaàn.
Yeân daân roài seõ phuû tuaàn,
Suy toân nay phaûi tröôùc daâng thoûa tình.

| |


Chuù thích: