Haïnh thuïc ca


16- Thaùi-ñoä vua Hieäp-hoøa Ñoái vôùi vua Döïc-toâng

Ñaëng yeân möøng haõy chuùt may,
Kíp lo saém söûa ñònh ngaøy ninh laêng.
Boãng ñaâu sinh chuyeän baát baèng,
Baám-be chaúng kính daùm raèng ly hoang.
Laïi raèng maát cöûa Thuaän-an,
Bôûi vì ôû tröôùc vuïng toan phoøng nhaøn.
Laïi truyeàn phoâ keû trieàu quan,
Cheá-caân chaúng ñaëng laäp ban ñöùng chaàu.
Than thay chöûa ñaëng bao laâu.
Nôõ naøo voäi ñaõ tröôùc sau khaùc loøng.
Laïi nghe vu-hoaëc caùo rong,
Naëng lôøi quôû traùch khieâm-cung phi taàn.
Nghe ai möu khöû quyeàn thaàn,
Söï-cô baát maät, tai truaân laäp tuøy.
Ñeàu laø nhöõng söï quaûi phi,
Chaúng gìn leã nghóa, phuùc gì ñaëng laâu.
Hoïa thai bôûi aáy raát mau,
Söï sinh sinh söï haù ñaâu bôûi trôøi,
Töôûng troâng ñau-ñaùu loøng ngöôøi,
Con vua chính vò daân trôøi thaûy öng.

17- Töôøng vaø Thuyeát taâu baø Thaùi-haäu boû vua Hieäp-hoøa

Nhaân cô hai gaõ ñaïi-thaàn,
Cuõng raèng vì nöôùc, cuõng raèng vì thaân.
Ñoàng loøng uûng laäp aáu quaân,
Toan möu pheá trí, sôù vaên taâu baøy.
Tính vöøa boán thaùng möôøi ngaøy,
Ñaët leân caát xuoáng söï naøy taïi ai ?
Chuùng quan teà taäp quanh ngoaøi,
Sôù daâng keå heát moïi lôøi vaân-vaây.
Bôûi loøng ôû chaúng bieát lôøi,
Ngoài treân muoân coä ai vaày khöùng theo.
Chæn lo nhaø nöôùc nghieâng ngheøo,
Laøm toâi vaäy phaûi quyeát lieàu tröôùc toan.
Chòu thôøi ñeàu ñaëng veïn an,
Ngöôøi hay theo pheùp, daùm can phaïm gì.
Ñaõ vaày coøn haõy noùi chi,
Xin cho phieân phuïc laïi veà laø may.
Laïy xin cöùu meï con nay,
Nghe lôøi ngöôøi cuõng xoùt thay nhöõng laø.
Phaùn raèng: "Söï aáy maëc ta,
Coù truyeàn yù-chæ daùm laø chaúng vaâng."
Laõng-coâng nghe vaäy, loøng maàng,
Soaïn ñoà baûo aán giao daâng töùc kyø.
Beøn ban yù-chæ duï tri :
"Phuï thaàn nay phaûi tuaân y lôøi giaø.
Söï naøy haù bôûi ngöôøi ta,
Nay duø coù loãi cuõng tha môùi ñaønh.
Huoáng ñaø chòu pheùp, phuïc tình,
Roäng dung cho ñaëng toaøn sinh thoaùi hoài."
Hai quan Phuï-chính vaâng lôøi,
Göûi: "Xin chöïc voõng môøi ngöôøi kíp ra."
Sôï e ñaâu daùm daàn-daø,
Moät ñoaøn haàu thieáp, cuøng laø con daâu.
Ra vöøa tôùi choán thaønh ñaàu,
Phuû oâng Duïc-Ñöùc, truyeàn haàu vaøo ngay.

18- Gieát vua Hieäp-Hoøa ñaõ thoaùi vò vaø oâng Traàn Tieãn Thaønh

Meïo löøa gaït gaãm kheùo thay,
Saün daønh thuoác ñoäc eùp vaày gieát töôi.
Than oâi phuùc hoïa nghó baøi,
Cuõng vì phuù-quí haïi ngöôøi thöông thay !
Quyeàn thaàn khinh maïn döôøng naøy,
Coù lôøi truyeàn tröôùc, daùm raøy caûi sau.
Vaû ñoàng Phuï-chính vôùi nhau,
Traàn-coâng chaúng thuaän, ñem möu gieát lieàn.
Laøm cho roõ maët uy quyeàn,
Haún tình hieáp-cheá khoâng kieâng ñaõ roài.

19- Laäp vua Kieán-phuùc

Töï-quaân leûn röôùc phaûn hoài,
Tòch-ñieàn haõy doïn taïm ngoài moät khi.
Tuùc-thanh cung ñieän hoä-trì,
Meänh quan quyeân caùt caäp kyø ñaêng quang.
Trong ngöôøi ñeàu daï haân hoan,
Gaãm xem thieân ñaïo tuaàn hoaøn raát mau.
Baáy giôø ñaëng toaïi sôû caàu,
Maëc-phoø nhôø coù treân ñaàu khieán xui.
Thaùng möôøi naêm aáy Quí-muøi,
Moàng-ba hieäp-caùt leân ngoâi caàm quyeàn.
Hieäu xöng Kieán-phuùc kyû nguyeân,
Trong ngoaøi yeân ñònh, döôùi treân thuaän tuyø.
Giuùp trong nhôø coù maãu nghi,
Ngoaøi thôøi thöù chöùc cô nghi giöõ-gìn.
YÙ thaân laïi löïa ñaáng hieàn,
Gia-höng phuï-chính Chæ truyeàn kính vaâng.
Nhöng cuøng Phaùp-quoác giao-laân,
Cuõng cho trieàu yeát, cuõng thaân öôùc ñieàu.

20- Laøm leã nimh laêng cho vua Döïc-toâng

AÂu lo vieäc nöôùc haõy nhieàu,
Ninh-laêng ñaïi leã phaûi ñieàu tröôùc toan.
Ñeán tuaàn thaùng chaïp coâng thoan,
Moàng hai hieäp-caùt nghinh sang baûo-thaønh.

| |


Chuù thích: