1125.- Söû-kinh laïi gaéng vieäc thöôøng,
Gaám hoa theâm caûi, ngoïc vaøng theâm lau.
Saéc thi vang daäy ñaâu ñaâu,
Hoài trang sinh môùi gioùng caâu daëm hoàng.
Toân-sö aùn khaûo vöøa xong,
1130.- Loït taøi sôùm ñaõ toû doøng tieàn xanh.
Taûn hoøe vaøng chaát saây caønh,
Tröôùc saân vaøo gôûi ñaêng trình ra thi.
Daïy raèng : "Maây gioù gaëp kyø,
"Vín roàng nay hoäi nam-nhi vaãy-vuøng.
1135.- "Tieän cho Dieâu-ñeä theo cuøng,
"Haøn song phong nguyeät boõ coâng saùch ñeøn.
"Baûng thu sôùm sôùm ñeà teân,
"Tieän ñöôøng sôùm laïi ruoãi lieàn hoäi xuaân.
"Ñi veà loï quaûn döôùi chaân,
1140.- "Haõy cho ba tieäp trao laàn nay mai".
Lónh lôøi laïy tröôùc saân Lai,
Dieâu-sinh ñaõ heïn cuõng dôøi chaân sang.
Tuùi "oân", traùp "lyù" nheï-nhaøng,
"Ñoà-thö nöûa maïn, phong-quang moät cheøo.
1145.- Ñoøi phen doác sôùm ñòch chieàu,
Boùng ngö maët nöôùc, tieáng tieàu chaân maây.
Caûnh thanh traûi maáy maø hay,
Goùt phoàn-hoa thöïc nôi naøy Nam-kinh.
Y kyø naïp quyeån ñeà danh,
1150.- Traän thu côø troáng, luyõ thaønh moät ai.
Maáy phen thöû söùc ñua taøi,
Tænh nguyeân giaät giaûi, teân baøi Dieäc-thöông.
Voøng naêm Dieâu cuõng chen haøng,
Gioù ñöa côø tieäp bôø söông nhaët truyeàn.
1155.- Traûi tuaàn yeán-aåm löu lieân,
Yeân-kinh laïi gioùng con thuyeàn ruoåi mau.
Vui naøy deã boû saàu ñaâu,
Noãi rieâng rieâng chaïnh, ñoøi nau moät mình !
Troâng veà khoùm bieác choøm xanh,
1160.- Nuùi gaày-goø voùc, soâng quanh-quaát loøng.
Phaåm ñeà bieáng giôû thö-ñoàng,
Thaønh xuaân ñaõ roõ maây loàng thöù naêm.
Tin xöa voán ñaõ toan thaàm,
Maät sai kíp ñaõ cho thaêm vieäc naøng.
1165.- Chæ nghe phaáp-phoûng tin Döông,
Coøn ai löu-laïc chöa töôøng bieát nôi.
Maët beøo chaân soùng tuyeät vôøi,
Giaän duyeân xoác-noåi, thöông ngöôøi bô vô.
Vieäc thi neân cuõng höõng-hôø,
1170.- Heát ngaøy Dieâu noùi taän-töø môùi nghe.
Naåy taøi nhaû ngoïc phun khueâ,
Nheï-nhaøng vaây soùng, laäp-loøe caùnh maây.
Ñaát baèng moät tieáng saám bay,
Hai sinh ñeàu döï moät ngaøy nguy khoa,
1175.- Truyeàn loâ Löông döï Thaùm-hoa,
Dieâu-sinh Hoaøng-giaùp cuõng laø AÙ-khoâi.
Phaán vua, loäc nöôùc, aân trôøi,
Muoân nghìn danh-giaù naêm möôøi nhaân-duyeân,
Ñaù ñöa theâm gôïi taác phieàn,
1180.- Cheùn traêng xöa ñaõ naëng nguyeàn saù ñaâu.
Vinh quy vöøa ñònh tuaàn sau,
Vöøa nghe bieân baùo voäi haàu quan sai.
Dieâu ra quan-chính coõi ngoaøi,
Löông vaøo Haøn uyeån thaûnh-thôi ngoïc ñöôøng.
1185.- Vöôøn sau truùc thaïch saün-saøng,
Lieàn coâng-thöï ñoù, laø töôøng Tieàn-nha.
Naøng töø tin aûi truyeàn ra,
Noãi mình, noãi khaùch, bieát laø bao nhieâu
Troïn ngaøy khoùa laëng song theâu,
1190.- Nguyeät, Höông bieát yù daäp-dìu ra chôi.
Tröôùc hoa laàn boùng hoa rôi,
Döôùi traêng laàn boùng, traêng soi ngöôøi saàu.
Caûnh ñaâu deã nhaéc loøng ñaâu,
Vöøa than tình môùi, vöøa saàu noãi xöa :
1195.- "Ngaøn maây traéng baïc nhö tôø,
"Boùng daâu cheânh cheách ñaõ vöøa ngang vai.
"Bôø söông daëm tuyeát bao naøi,
"Naøo ai aám laïnh, naøo ai ngoït buøi.
"Töôûng ngöôøi cheùn nguyeät theà boài,
1200.- "Phoøng höông troäm töôûng ñaõ ngöôøi naøo thoâi !
"Ba xuaân nhöõng choán laøm vui !
Döông thanh lieãu luïc nhöõng ai ñoù giôø"!
Cho hay thanh khí töông côø,
Caùch töôøng sinh cuõng khi vöøa daïo thanh,
1205.- Buoàn tanh traêng ngoïn gioù caønh,
Dòp chaân daï khaùch, tieáng keành ñeâm thu.
Caûnh saàu nhö gheïo ngöôøi saàu,
Khi than-thôû boùng, khi chaâu-chan maøy.
"Nghó ngöôøi maët soùng chaân maây,
1210.- "Tieân theà ñaønh ñeå ñeán ngaøy taùi sinh.
"Lôõ-laøng beøo nöôùc leânh-ñeânh,
"AÁy duyeân phuï khaùch, hay mình phuï duyeân.
"Naøo ai beå daën non nguyeàn,
"Loøng naøo chuoâng vaïn, ngöïa nghìn vôùi ai",
1215.- Næ-non ñeâm ngaén tình daøi,
Nguyeät caøi beân trieän, hoa rôi tröôùc reøm.
Caùch hoa laïnh ngaét boùng thieàm,
Maây hoàng tha-thöôùt laøn xieâm moät ngöôøi.
Caây quyønh thaùnh-thoùt söông rôi,
1220.- Ñaøo raàu raàu uû, lieãu hôi hôi gaày.
Roõ ngöôøi ngaøy tröôùc chaúng sai,
Nguyeät, Höông cuõng ñeán chi ñaây laï ñôøi.
Nhöõng laø vaéng maët khuaát lôøi,
Non boàng xem ngôõ maáy möôi möôi truøng.
1225.- Töôøng hoa quanh quaát maáy voøng,
Beân hoa döôøng coù neûo thoâng cuoái töôøng.
Haøi vaên laàn böôùc böôùc sang,
Caùch töôøng vaêng-vaúng tieáng vaøng xa ñöa.
Töôûng baây giôø laø bao giôø ?
1230.- Song song ñoâi maët coøn ngôø chieâm-bao.
"Baáy laâu möa khoùa gioù raøo,
"Ngoaøi muoân nghìn daëm bieát bao nhieâu tình.
"Bieát ñaâu höông löûa ba sinh,
"Coøn traêng coøn gioù coøn daønh duyeân ta.
1235.- Dòp ñaâu ñaõ lôõ laïi hoøa,
"Môùi laø tô vaän, môùi laø nguyeät xoay".
Naøng nghe gioït tuûi theâm ñaày,
Caïn lôøi laïi giaûi nieàm taây moïi lôøi.
Raèng vaâng möøng troäm cho ngöôøi,
1240.- "Ñaõ duyeân ñaèm-thaém, laïi vôøi giaøu-sang,
"Tieác thay söông tuyeát cuõ caøng,
"Loái duyeân ai nghó töï chaøng raéc gai.
"Theà hoa vì tieáng hôi hôi,
"Vaãn ghi loøng, keûo theïn lôøi vôùi hoa.
1245.- "Soi ngöôøi coøn ñoù traêng giaø,
"Ai ngôø vaøng ñaù, xaûy ra caùt laàm.
"Duyeân ñaâu nöõa ñeå maø caàm !
"Nheän vöông laïi maáy phen laàm nöõa ñaây.
"Baáy laâu chuùt maûnh rieâng taây,
1250.- "AÙi-aân naøy ñeán ñeâm naøy laø xong.
"Tieân theà duø haõi chuùt loøng,
"Treân moà moät cheùn, röôïu trong cuõng laø.
"thoùi thöôøng aám-laïnh theá maø,
"Traùch ai reû ruùng cho ta söôïng-suøng.
1225.- "Giaõi loøng vôùi maûnh traêng trong,
"Taï loøng vaâng ñaõ bieát loøng theá thoâi".
Tröôùc lan so boùng ngaùn lôøi,
Traêng môø göông laïnh, deá rôøi khuùc ngaâm.
Gioù thöông maây thaûm aâm-thaàm,
1260.- Daàn daàn ngoïn haïnh nhö ñaàm haït möa.
"Chuû-tröông kia bôûi oâng tô,
"Naøo ai gioù laät traêng löøa vôùi ai !
"Maûnh göông ai beû laøm hai,
"Bieát ñaâu maø ñöôïc giaõi baøy duyeân-do.
1265.- "Maûnh son daàu ñöôïc giaõi cho,
"Thí cam haù quaûn töôi khoâ ñaâu maø.
"Keå töø doanh-lieãu dôøi xa,
"Cöûa Löu khi eùp, ñình Ba khi tìm.
"Baéc nam daëm döùt ñöôøng chim,
1270.- "Vì ai beøo noåi maây chìm baáy laâu !
"Naém xöông mai, saù nghó ñaâu,
"Nghó chaêng, nhöõng nghó laàm nhau taïi mình.
"Hay ñaâu cô-hoäi coøn daønh,
"Gaùc Ñaèng laïi nhuû gioù thanh ñem ñöôøng.
1275.- "Buoåi naøy hoïp maët troøn göông,
"Môùi hay coøn coù löûa-höông kieáp naøy.
"Nhaân sao nöông naùu chi ñaây,
"Nhöõng sao noâng noãi baáy nay daïy cuøng".
Caøng nghe caøng moät naõo nuøng,
1280.- Ai hay ai cuõng coøn loøng chöa queân.
"Tình kia naøo phuï chi duyeân,
"Gioù giun maây giaåy cho neân côù naøo !
"Söï mình keå heát tieâu-hao,
"Ñaõ ñaønh chieác baùch soùng ñaøo leânh-ñeânh.
1285.- "Thöông oâi muoân daëm bieân-thaønh,
"Xa xoâi naøo thaáu döõ laønh tin hôi.
"Xoùt lôøi neân môùi ngoû lôøi,
"Gaëp nhau cuøng khaùch queâ ngöôøi bieát sao !"
Moät côn gioù giaät, möa daøo,
1290.- Leõ naøy ngöôøi quyeát daï naøo ñinh ninh.
"Buïi Hoà queùt saïch-saønh-sanh,
"Ôn treân sau nöõa nghóa mình traû xuoâi.
"Haún duø laàm-lôõ löùa ñoâi,
"Troùt theà ñeå chuùt ñeàn-boài cuõng xong.
1295.- "Hoïa khi trôøi cuõng chieàu loøng,
"Moät chuoâng vaøng moät chæ hoàng cuõng hay.
"Boïc da duø ñeán thaân naøy,
"Cuõng ñaønh toû chuùt tình ngay vôùi ngöôøi.
"Kieáp naøy ñaõ dôû-dang roài,
1300.- "Saù chi maø coù tieác ñôøi laøm chi !
"Thoâi thôøi thoâi coù nghó gì,
"Thieät mình maø traû ñöôïc nghì cuõng neân".
Töû sinh quyeát moät maûnh nguyeàn,
Caønh than ngoïn thôû döôøng queân boùng trôøi.
1305.- Giuïc khuya hoaøn chôït göûi lôøi,
Hieåu-trang laàu noï tieáng ngöôøi ñaõ ñoâng.
Bieät ly ai veõ neân loøng,
Caøng nhau gioït tuûi, caøng noàng taám thöông.
Keû veà, ngöôøi laïi saûnh-ñöôøng,
1310.- Lieàn tay cheùp bieåu, tan söông leân chaàu.
Laõm qua chuaån doaõn lôøi taâu,
Côø sai göôm hoäp maëc daàu tieän-nghi.
Leänh trao ruoåi phaùt töùc thì,
Tinh binh möôøi vaïn, thuoäc tuøy traêm vieân.
1315.- Beä töø vaâng chæ ñaëc truyeàn,
AÀm aàm ngöïa gaùc xe chen khôûi haønh.
Mòt-muø baõi caùt ñoài tranh,
Cuøng nhau khi naëng vì tình quaûn bao.
AÛi xa maáy traän binh-ñao,
1320.- Truy quaân quaù ñaát laàm vaøo thaønh khoâng.
Suùng ñaâu daäy tieáng ñuøng ñuøng,
Boán beà giaùp ñaùnh ba voøng boïc quanh.
Moät hai tin luõ baïi binh,
Ñoàn raèng Löông ñaõ lieàu mình trong quaân.
1325.- Mieáu-ñöôøng roát leõ xöû phaân,
Haønh-bieân laïi khieán troïng thaàn chæ-huy.
Tieän nghi caùc vieäc bieân thuyø,
Vaän löông, Dieâu cuõng töùc thì traåy ra.
Môùi hay môï truù Tieàn nha,
1330.- Vaán an tieän theå caùo qua leân ñöôøng.
Vieäc bieân noùi chuyeän tin Löông,
Chöïc sau, Höông ñaõ toû töôøng tai nghe.
Lieàn vaøo göûi tröôùc phoøng khueâ,
Nghe tin naøng nhöõng e-neà ñoøi côn.
1335.- Vaät mình khoùc-loùc thôû-than,
Quyeát ngay vaøo saù lôøi can leõ naøi,
"Vì ai cho luïy ñeán ai,
"Thaø lieàu maïng baïc, keûo sai chöõ ñoàng".
Chaùo côm quyeát chaúng bôïn loøng,
1340.- Nguyeät ñaø gaïn leõ rieâng chung chung raàm-rì.
Trình raèng : "Thoâi ñaõ vaäy thì,
"Daãu lieàu, ñaâu nöõa ích gì ñaây chaêng ?
"Tình kia beå nuùi thöïc raèng,
"Tình naøy sao laïi xem baèng hieáu kia.
1345.- "Gìn loøng ngoïc taïc vaøng ghi,
"Hieáu tình caân laïi nhaéc ñi cho tuyeàn".
Chaáp-neâ naøng ñaõ ñaâu tin,
Gôõ daàn, Höông laïi ñöùng beân reùn baøy :
"Ñaøo kia ñaønh traû maän naøy,
1350.- "Coù chaêng ñôïi chuùt moät giaây oâng veà.
"Cho phu-nhaân chuùt haû heâ,
"Veïn trong luùc aáy chi heà daùm ngaên".
EÂm lôøi naøng cuõng daõ daàn,
Ngaøy giôø nuùm-naùu, ñeâm tuaàn khoùi höông.
1355.- Nghe tin chaúng xieát noãi naøng,
Daëm xa laïi noãi Ñaøi Löông ôû nhaø.
Vöøa möøng caù nhaûy ñôït ba,
Laïi theâm chinh-tieãu sa-ñaø haønh bieân.
Sau nghe nhöõng söï ngoa truyeàn,
1360.- Xoùt loøng luoáng nhöõng xaây phieàn ñaép thöông.
Thöïc hö ai bieän cho töôøng,
Leã chieâu tuaàn ñieän leä thöôøng thieáu ñaâu.
Boãng döng mua naõo chuoác saàu maø chôi.
1365.- Tieáng oan daäy daäy ñaát lôû trôøi,
Tin ñöa Löu cuõng raõ rôi taâm-thaàn.
Ngoïc Khanh xieát noãi ngaïi-ngaàn,
Ñoåi maøu xieâm traéng, keùm phaân côm vaøng.
Xoùt vì, chuùng cuõng khuyeân naøng :
1370.- "Daây ñaøn ñöùt noái laø thöôøng, nghó sao ?
Thaáy lôøi oanh-yeán lao xao,
Caøng chan gioït thaém, caøng baøo loøng son.
Raèng : "Cöông thöôøng naëng nuùi non,
"Haõy coøn trôøi ñaát, haõy coøn di luaân.
1375.- "Veû chi moät maûnh hoàng-quaàn,
"Chuû hoa ñaønh ñaõ ñoâng quaân ñaáy roài.
"Thoâi thoâi ñaõ vaäy thì thoâi,
"Cuõng lieàu maù phaán, cho roài ngaøy xanh.
"Luaân thöôøng quyeát gaùnh laáy mình,
1380.- "Treo göông trinh-baïch raønh raønh cho coi.
"Maûnh bao daøy moûng thoùi ñôøi,
"Ñôïi tuaàn raùo coû cheâ cöôøi nhö khoâng.
"Daãu raèng moøn nuùi caïn soâng,
"Göông naøy quyeát chaúng soi chung vôùi ngöôøi".
1385.- Löôõi oanh kheùo uoán ra lôøi,
Gôùm thay caùi maët con ngöôøi voâ löông.
Maáy lôøi taïc ñaù ghi vaøng,
Moái manh ai daùm doïc ñöôøng nöõa ñaâu.
Duyeân kia thoâi vaäy cuõng daàu,
1390.- Nôï kia, ai laïi laøm raàu cho ai.
Ngaøy xuaân lo nhöõng thieät thoøi,
Phu-nhaân voäi ñaõ toan baøi eùp duyeân.
Leã ñöa truyeàn laïi daãn ñieàn,
Töôùc bình thöû môû xem teân ai vaøo.
1395.- Hoï Lam coù moät ngöôøi naøo,
Nghe tin sai moái laïi trao chæ hoàng.
Moät lôøi gaén boù vöøa xong,
Bieát con ñaõ haún nhö loøng cho chöa.
Ñoøi naøng khuyeân-nhuû sau xöa,
1400.- Reùn quì, thoaét ñaõ tuoân möa ñoâi haøng.
Ngaäp-ngöøng naøng môùi göûi töôøng :
"Yeáu-thô boà lieãu, lôõ-laøng toùc-tô.
"Phaän sao, phaän baïc nhö tôø,
"Nôï sinh-thaønh bieát bao giôø traû xong.
1405.- "Naâng khaên troùt ñaõ long-ñong.
"Coøn toan tieác maûnh maù hoàng nöõa ru.
"Beân ñöôøng, naám coû daàu daàu,
"Maët naøo queân naõo, khuaây saàu vôùi ai.
"Daãu sao cuõng moät thaân ngöôøi,
1410.- "Dong cho chieác goái troïn ñôøi laø cam".
Lôøi ngay deã traùi daï tham,
Ñem lôøi nöûa maët coi laøm traêm naêm.
Chöôùc neân muï nhöõng möøng thaàm,
Laïi ñem trôøi beå maø caàm giaàu-sang.
1415.- Uoán meàm heát taác khoe khoang,
Traùi tai naøng môùi keå töôøng gaàn xa :
"Noùi chi nhöõng söï ngöôøi ta,
"Nghó mình neân chöûa hay laø chöûa neân ?
"Chöõ trinh laø phaän thuyeàn-quyeân,
1420.- "OÂm caàm aáy, laïi qua thuyeàn naøo ru !
"Noãi mình, rieâng nhöõng theïn-thoø,
"Laïi mang laáy tieáng pha-troø maø chôi".
Phu-nhaân nghe heát moïi lôøi,
Daïy raèng : "Khueâ-caùc sao hay chuyeän ngoaøi.
1425.- "Duyeân naøy chaúng ñöôïc baøn dai,
"Nheï ñem vaøng-ñaù maø coi laøm thöôøng".

| |