Ngoâ, Maïnh Toâng phuï-thaân sôùm khuaát,
Thôø maãu-thaân loøng thöïc khaêng khaêng,
Tuoåi giaø traèn-troïc baên-khoaên,
Khi ñau nhôù baùt canh maêng nhöõng theøm.
Trôøi ñoâng tuyeát bieát ñaâu tìm ñöôïc,
Choán truùc laâm phaûi böôùc chaân ñi.
Moät thaân ngoài töïa goác tre,
OÂm caây keâu khoùc naèn-nì vôùi caây.
Giöõa bình-ñòa phuùt giaây boãng nöùt,
Maáy doø maêng maët ñaát noåi leân,
Ñem veà ñieàu ñaët böõa canh,
AÊn roài beänh meï laïi laønh nhö xöa.
Maêng muøa laïnh baây giôø môùi thaáy,
Ñeå veà sau nhôù laáy coû caây,
Cho hay hieáu ñoäng cao daøy,
Tình saâu neân khieán coû caây cuõng tình
22- Söùu Kìm Laâu nöôùc Teà
Söùu Kìm Laâu coù danh Teà-quoác,
Huyeän Bình-laêng nhaän chöùc thaân daân,
Tôùi nha chöa ñöôïc moät tuaàn,
Boà-hoâi nhö doäi, taâm-thaàn thöôøng ñau.
Treo aán ruoåi voù caâu buoàn-baõ,
Veà thaêm cha beänh ñaõ hai ngaøy,
Neám dô vaâng cöù lôøi thaày,
Ngoït-ngaøo ñaàu löôõi, chua-cay trong loøng,
Thaáy chöõ daïy "beänh trung nghi khoå" .
Öôùc laøm sao beänh ñôõ môùi cam,
Ñeâm ñeâm höôùng baéc trieàu tam,
Xin ñem tính-meänh thay laøm thaân cha.
Loøng caàu-khaån thaáu toøa tinh-tuù,
Chöõ bình-an vui-thuù ñình-vi,
Cho hay maùy ñoäng huyeàn-vi,
Thay mình truyeän tröôùc coøn ghi kim-ñaèng.
23- Ñöôøng-Thò vôï hoï Thoâi
Daâu hoï Thoâi ai baèng Ñöôøng-thò,
Thöông meï choàng nieân-kyû ñaõ cao,
Khoâng raêng aên deã ñöôïc naøo.
Ngaøy ngaøy lau-chaûi ra vaøo thaêm coi.
Laáy söûa ngoït thay muøi côm chaùo,
Maáy naêm trôøi chaúng gaïo maø no,
Vì ñaâu doác daï thôø coâ,
Da moài toùc baïc boán muøa nhö xuaân,
Ôn loøng aáy khoân phaàn baùo laïi,
Buoåi laâm-chung nhuû vôùi hoaøng-thieân
Xin cho nguyeàn ñöôïc nhö nguyeàn,
Daâu daâu ngaøy khaùc laïi hieàn nhö daâu.
Ai nghe cuõng raên nhau hieáu kính.
Cöûa Thoâi-gia höng-thònh ñôøi ñôøi,
Cho hay gia-khaùnh laâu daøi,
Baùu naøo coøn baùu hôn ngöôøi daâu ngoan,
24- Chu Thoï Xöông nhaø Toáng
Chu thoï Xöông laøm quan Toáng-ñaïi,
Meï sinh ra baûy tuoåi lìa loøng,
Bôûi vì ñích-maãu chaúng dung.
Ñem thaân boà-lieãu, baïn cuøng nöôùc non,
Muoân nghìn daëm, meï con xa khuaát,
Naêm möôi naêm trôøi ñaát bô-vô,
Sinh con nhöõng töôûng caäy-nhôø,
Caùi thaân sung-söông baây giôø maø chi ?
Boû quan chöùc, quyeát ñi tìm-toõi,
Naêm lôøi theà noùi vôùi gia-nhaân,
"Thaân naøy chaúng gaëp töø-thaân ,
"Thôøi lieàu soáng thaùc vôùi thaân cho ñaønh."
Trôøi ñaâu phuï loøng thaønh hieáu-töû,
Choán Ñoång-chaâu bôõ-ngôõ gaëp nhau,
Neùt möøng ai veõ neân ñaâu,
Meï ñaàu nhuoám tuyeát, con ñaàu hoa raâm.
Ñaõ boõ luùc than thaàm khoùc ngaám,
Laïi vaày neân treân aám döôùi eâm,
Cho hay maùu chaûy ruoät meàm,
Khoâng trôøi ai töôûng coøn tìm ñöôïc ñaây ?
25- Hoaøng Ñình Kieân (Taêng Tröïc) nhaø Toáng
Trieàu Nguyeân-höïu coù thaày Taêng Tröïc.
Laø hoï Hoaøng ngoài chöùc Söû-thaàn,
Ôn vua ñaõ nheï taám thaân,
Phaän con vaãn giöõ thôø thaân nhö ngaøy,
Ñoà dô-baån thaân tay lau-chuoát,
Vieäc taàm-thöôøng chaúng chuùt ñôn sai,
Haù raèng sai-khieán khoâng ai,
Ñem thaân quan-tröôûng thay ngöôøi gia-noâ
Chöùc nhaân-töû phaûi cho caàn-khoå,
Coù meï cha môùi coù thaân ta,
Cho hay ñaïo chaúng ôû xa,
Hay laøm hieáu-töû môùi ra trung-thaàn,
KEÁT-LUAÂN
Baáy nhieâu tích coå-nhaân veà tröôùc,
Caùch nghìn xöa nhö taïc moät loøng.
Keå chi keû ñaït ngöôøi cuøng.
Loït loøng ai troán khoûi voøng di-luaân.
Buoåi coâng haï caûm thaân daøy ñoäi,
Xa höông-quan gaàn coõi thaùnh-hieàn,
Troâng vaøo nhöõng theïn boùng ñeøn,
Muoán löu gia-phaïm, neân truyeàn quoác-aâm
= CHUNG =
| 