Bần nữ thán


11- Nỗi buồn-rầu

Tình rầu-rĩ thôi xuân lại hạ,
Cảnh thốt-nhiên thu quá đông qua.
Rắp toan hỏi nguyệt than hoa,
Nguyệt trong mây tối, hoa đà ủ bông.
Giải phiền sắp so cung mượn chén,
Lựa vần nghĩ cuộc giải phiền,
Cờ tiên nước bí, thơ tiên túng vần.
Đêm thanh những âm-thầm với bóng,
Mặt âm-thầm mà bụng ủ-ê,
Buồn trông gương sớm đèn khuya,
Gương mờ nước thủy, đèn loe lửa phiền.
Buồn trông cảnh, cảnh xiên bóng bạc,
Buồn trông trăng, trăng gác non tây,
Buồn trông ngọn cỏ lá cây,
Tháng ngày theo ngọn gió bay tơi bời.
Buồn trông tranh, thẹn người tố nữ,
Buồn ngâm thơ, tủi chữ thanh-xuân,
Buồn trông mây kéo dần dần,
Như tuôn khói tỏa, như vần khí thiêng.
Trông non tây đá xiên lỗ-chỗ,
Trông bể đông sóng vỗ mênh-mông,
Lại càng như nấu như nung,
Như hun, như đốt, càng nồng, càng mê.
Trông ngàn bắc so-le ngọn cỏ,
Trông bể nam, nhấp nhố thuyền câu,
Lại càng như dệt như thêu,
Như vò như cuộn, càng khêu càng buồn.
Nghe oanh thành véo-von rộn-rã,
Nghe quốc hè ra rả giọng rên,
Lại càng ngơ-ngẩn lao-đao,
Lại càng tức-tối tâm bào lắm nao !
Nghe đêm thu ve sầu ri-rỉ,
Nghe đêm đông dọng dế nỉ-non,
Lại càng rầu-rĩ bồn-chồn,
Lại càng tức-tối gan vàng chẳng xong.
Buồn muốn nói, nghĩ không nên nói,
Buồn muốn trông, lệ lại chứa-chan,
Sắt cầm muốn lựa phím loan,
Dọng sầu ra-rả cho đàn ngang cung.
Buồn cầm quạt, khi phong khi mở,
Ngâm thơ tình, tình nhớ, tình quên,
Thương vì phận, xót vì duyên,
Chẳng ai phận nấy, hóa nên nỗi buồn.
Càng nghĩ lắm, tâm-hồn tức-tối,
Nghĩ nguồn cơn nông-nỗi càng đau,
Chẳng qua kẻ trước người sau,
Thôi thôi, ta sẽ bán sầu làm tươi.

12- Tự yên-ủi

Lọ là phải bàn may bàn rủi,
Lọ là nên kẻ tủi người sầu,
Ai ơi, xin chớ cười nhau,
Chẳng qua mai trước, hạnh sau khác gì.
Mai nở trước, mai cười hạnh muộn,
Hạnh nở sau, hạnh ngán mai suy,
Hạnh, mai cười lẫn nhau chi,
Đến kỳ kết quả, đến kỳ khai hoa.

13- Hy-vọng

Kìa trai già có khi nở ngọc,
Nọ trúc đông có lúc nẩy măng,
Kìa thì nước nọ thì trăng,
Trăng thường tròn khuyết, nước hằng đày vơi.
Đêm thì có khi dài khi ngắn,
Thời-tiết trời khi nắng khi mưa,
Năm khi thiếu, có khi thừa,
Ngày thì khi sớm khi trưa khác nào.
Có đâu lại gieo đào trả lý,
Có đâu nên nhắn cá gửi chim,
Miễn cho chí ở cho bền,
Chẳng lo phận khó, chẳng phiền muộn duyên.
Kim, Kiều nọ, uớc-nguyền mấy độ,
Phan, Trần kia gắn-bó bao lâu,
Ấy là sớm đã gặp nhau,
Mà còn cách trở lâu lâu sum-vầy.
Kim-cúc nọ, sương bay mới nở,
Kinh-tùng kia, tuyết vỗ càng xanh.
Kìa sen, tiết muộn cành xinh,
Có khi cũng gặp duyên lành như ai.

14- Còn nhiều hy-vọng

Hễ hãy còn mày ngài mắt phượng,
Hễ hãy còn má phấn môi son,
Con đời, còn nước, còn non,
Hãy còn cát-sĩ hãy còn cát-nhân.
Thôi thì thôi, vườn xuân chực khóa,
Giận những loài nhạn cá ỏi tai !
Thôi thì vườn khóa then cài,
Lấp dòng lá thắm, ngăn loài chim xanh.
Nỡ nào để hồng ngâm chuột vọc,
Nỡ nào để hạt ngọc ngâu vầy,
Quyết gan chờ kẻ cân-đai,
Sớm khuya đành phó mặc nơi thanh-hoàng.
Mã Long-tuấn gặp chàng Bá Nhạc,
Ngọc Kinh-sơn gặp được Biện Hòa.
Nước non kia hẳn chưa già,
Nhân-duyên kia định, cũng là có nơi.
Còn hàn-vi biết ai hay ai dở,
Trải phong-trần mới rõ khá hèn.
Hễ mà vận đến thì nên,
Giàu-sang cũng có, nhân-duyên cũng mầu.

15- Đợi chờ:

Phượng chắp cánh kia còn đợi gió,
Rồng sinh răng cũng biến lên mây,
Trăm năm có phải một ngày,
Ôm cầm lựa-lọc so dây bốn bề.
Nên kết tóc xe tơ cho phải,
Đáng văn-nhân tài-tử mới trao,
Ngọc lành còn đợi giá cao,
Rồng còn uốn khúc ở ao đợi thì.
Muộn thì muộn, muộn thì càng chắc,
Khó đành khó, khó chẳng lụy ai.
*
* *
Giận duyên nói bấy nhiêu lời,
Ai khen cũng mặc, ai cười mặc ai.

| |
Chú thích: