Dê nghe nói công-lênh nhẹ nặng,
Mới biết suy hơn thiệt mọi điều :
"Thôi, thôi, nói ít biết nhiều,
Dê xin chịu lập tờ tự-thuận"
Gà còn hãy chưa nguôi cơn giận,
Bèn phát ngôn thưa chủ một lời :
"Như chúng gà vốn đạo làm tôi,
Giữ một tiết thức khuya dậy sớm.
Thủa ấu thơ người còn tríu-trớn;
Đến lớn khôn đều có riêng quan.
Ai siêng bươi, siêng móc thì no,
Bằng biếng lặt, biếng tìm thì đói.
Gà gẫm lại thân gà thêm tủi,
Làm tôi người không đặng nhờ chi.
Heo ăn rồi ngủ ngáy sì-sì,
Giả ngây dại, biết gì việc chủ.
Ngắm diện mạo, dị hình, dị thú,
Xem dung-nhan khác thế lạ đời.
Như nuôi chơi, chẳng phải giống chơi
Chạy rau cám, như tiền nội-án.
No đú mỡ, nhảy quanh, nhảy quất,
Đói xép hông, cắn máng, cắn chuồng.
Mỗi một ngày ba bữa ròng ròng,
Đã chẳng thấy bữa nào sai chạy,
Bán-bối gì mà người yêu vậy ?
Mù quáng chi mà phải báo cô?"

Vậy chủ bèn phân-đoán,
Phê một câu khúc tận kỳ tình :
"Gà biết chữ xả sinh thủ ngãi ;
Heo đặng câu tịnh sinh, tịnh dục "

Nhân rảnh thảo ra một lúc,
Chép ra cho rõ sự đời
Sự này cũng sự nói chơi,
Ai muốn thì đọc mà cười cho vui.