19.- Vaân-Tieân nhôø thuoác tieân saùng maét, boû chuøa, giaõ-töø Hôùn-Minh veà thaêm cha (caâu 1665 - caâu 1736)

Ñoaïn naøy tôùi thöù ra ñôøi,
Vaân-Tieân thuôû aáy ôû nôi chuøa chieàn.
Nöûa ñeâm naèm thaáy oâng tieân,
Ñem cho cheùn thuoác maét lieàn saùng ra.
Keå töø nhuoám beänh ñöôøng xa,
Thaùng ngaøy thaám-thoaùt keå ñaø saùu naêm.
1671.- Tuoåi cha raøy ñaõ naêm-laêm,
Chaïnh loøng nhôù tôùi ñaàm-ñaàm nhoû sa.
Vaân-Tieân tính trôû laïi nhaø,
Hôùn-Minh ñöa khoûi naêm ba daëm ñöôøng.
Tieân raèng: "Ta laïi hoài höông,
"Ôn nhau sau gaëp khoa-tröôøng seõ hay."
Minh raèng: "Toâi voán chaúng may,
"Ngaøy xöa maéc phaûi aùn ñaøy troán ñi.
"Daùm ñaâu baøy maët ra thi,
"Ñaõ ñaønh hai chöõ qui y chuøa naøy."
1681.- Tieân raèng: "Phöôùc gaëp khoa naøy."
"Sao sao cuõng tính sum-vaày cuøng nhau.
"Maáy naêm haåm huùt töông rau,
"Khoù ngheøo nôõ phuï, sang giaàu ñaâu queân.
"Luùc hö coøn coù luùc neân,
"Khuyeân ngöôøi giöõ daï cho beàn thaûo ngay."
Hôùn-Minh trôû laïi am maây,
Vaân-Tieân veà moät thaùng chaày tôùi nôi.
Luïc-oâng nöôùc maét tuoân rôi,
Ai deø coøn soáng treân ñôøi thaáy cha.
1691.- Xoùm-gieàng coâ-baùc gaàn xa,
Ñeàu möøng chaïy tôùi chaät nhaø hoûi thaêm.
OÂng raèng: "Keå ñaõ maáy naêm,
"Con mang taät beänh aên-naèm nôi nao?"
Thöa raèng: "Hoaïn naïn xieát bao,
"Meï toâi phaàn moä nôi naøo vieáng an ?"
Ñaët baøy leã-vaät nghieâm-trang.
Ñoïc baøi vaên teá tröôùc baøn minh-sinh.
"Suoái vaøng hoàn meï coù linh,
"Chöùng cho con treû loøng thaønh ngaøy nay.
1701.- "Töôûng beå nguoàn nöôùc coäi caây,
"Coâng saâu ngaøn tröôïng, ngaõi daøy chín traêng.
"Suy trang naèm giaù khoùc maêng,
"Hai möôi boán thaûo chaúng baèng ñôøi xöa."
Vaân-Tieân nöôùc maét nhö möa,
Teá roài hoûi vieäc khi xöa ôû nhaø.
OÂng raèng: "Coù naøng Nguyeät-Nga,
"Baïc tieàn ñem giuùp cöûa nhaø môùi xueâ.
"Nhôø naøng neân môùi ra beà,
"Chaúng thì khoù ñoùi boû queâ hö roài."
1711.- Vaân-Tieân nghe noùi hôõi oâi!
Chaïnh loøng nghó laïi moät hoài giaây laâu.
Hoûi raèng: "Naøng aáy ôû ñaâu?
"Ñaëng con ñeán ñoù ñaùp caâu aân-tình."
Luïc-oâng thuaät vieäc trieàu-ñình,
Ñaàu ñuoâi chuyeän vaõn toû tình cuøng Tieân:
"Kieàu-coâng raøy ôû Taây-Xuyeân,
"Cuõng vì maéc nònh bieám quyeàn ñuoåi ra."
Tieân raèng: "Caùm nghóa Nguyeät-Nga,
"Toâi xin qua ñoù thaêm cha naøng cuøng."
1721.- Taây-xuyeân ngaøn daëm thaúng xoâng,
Ñeán nôi ra maét, Kieàu-coâng khoùc lieàn:
"Nguyeät-Nga raøy ôû Taây-phieân,
"Bieát sao cho ñaëng ñoaøn vieân cuøng chaøng.
"Maáy thu Hoà Vieät ñoâi phang,
"Chaúng qua maùy taïo eùn-nhaøn reõ nhau.
"Thaáy chaøng daï laïi theâm ñau,
"Ñaát trôøi bao nôõ chia baâu cho ñaønh?
"Heïp-hoøi ñaëng chuùt nöõ-sinh,
"Troâng cho choài queá troå nhaønh maãu-ñôn."
1731.- Noùi roài luïy nhoû ñoøi côn,
"Cuøng nhau moät söï oaùn hôøn neân gaây.
"Thoâi con ôû laïi beân naøy,
"Hoâm mai thaáy maët cho khuaây loøng giaø."
Vaân-Tieân töø aáy laân-la,
OÂn-nhuaàn kinh-söû chôø khoa öùng kyø.

. 20.- Vaân-Tieân ra kinh thi ñaäu traïng-nguyeân. Vua sai ñi deïp giaëc OÂ-qua vôùi Hôùn-Minh (caâu 1736 - caâu 1802)

Naêm sau leänh môû khoa thi,
Vaân-Tieân vaøo taï xin ñi töïu tröôøng.
Trôû veà thöa vôùi xuaân-ñöôøng,
Kinh-sö ngaøn ñaëm moät ñöôøng thaúng ra.
1741.- Vaân-Tieân döï truùng khoâi khoa,
Ñöông trong nhaâm-tí thieät laø naêm nay,
Nhôù lôøi thaày noùi thaät hay :
"Baéc-phöông gaëp chuoät con raøy neân danh."
Vaân-Tieân vaøo taï trieàu ñình,
Leänh ban y maõo cho vinh veà nhaø.
Xaûy nghe tin giaëc OÂ-qua,
Phuû vaây quan-aûi binh ba boán ngaøn.
Sôû-vöông phaùn tröôùc ngai vaøng,
Chæ sai quoác-traïng deïp loaøn baày ong.
1751.- Traïng-nguyeân taâu tröôùc beä roàng :
:Xin daâng moät töôùng anh-huøng ñeà binh,
"Coù ngöôøi hoï Hôùn teân Minh,
Söùc ñöông Haïng Voõ maïnh kình Tröông Phi.
"Ngaøy xöa maéc aùn ñaøy di,
"Phaûi veà nöông-naùu töø-bi aån mình."
Sôû-vöông phaùn tröôùc trieàu-dình,
Chæ sai tha toäi Hôùn Minh ñoøi veà.
Saéc phong phoù-töôùng binh ñeà.
Tieân, Minh, töø aáy xieát gì möøng vui.
1761.- Nhaát thinh phaán phaùt oai loâi,
Tieân-phuoâng haäu-taäp troáng hoài taán binh.
Quan-sôn ngaøn daëm ñaêng trình,
Laõnh côø bình taëc phaù thaønh OÂ-qua,
Laøm trai ôn nöôùc nôï nhaø,
Thaûo cha ngay chuùa môùi laø taøi danh.
Phuùt ñaâu binh ñaùo quan thaønh,
OÂ-qua xem thaáy thoái binh di ñoàn.
Töôùng phieân hai gaõ ñöôøng ñöôøng,
Moät chaøng Hoûa Hoå, moät chaøng Thaàn Long.
1771.- Laïi theâm Coát Ñoät nguyeân-nhung,
Maét huøm raâu ñoû, töôùng hung laï-luøng.
Hôùn Minh ra söùc tieân-phong,
Ñaùnh chaøng Hoûa Hoå, Thaàn Long moät hoài.
Hôùn Minh ñaùnh xuoáng moät roi,
Hai chaøng ñeàu bò moät hoài maïng vong.
Nguyeân-nhung Coát Ñoät noåi xung,
Hai tay xaùch buùa ñaùnh cuøng Hôùn Minh.
Hôùn Minh söùc chaúng daùm kình,
Thaáy chaøng hoùa pheùp thoaùt mình trôû lui.
1781.- Vaân-Tieân ñaàu ñoäi kim-khoâi,
Tay caàm sieâu baïc mình ngoài ngöïa oâ.
Moät mình löôùt traän xoâng voâ.
Thaáy ngöôi Coát Ñoät bieán hoâ yeâu-taø.
Voäi-vaøng trôû ngöïa lui ra,
Truyeàn ñem maùu choù ñeàu thoa ngoïn côø.
Ba quaân göôm giaùo ñeàu dô,
Yeâu-ma xem thaáy moät giôø vôõ tan,
Sa-cô Coát Ñoät chaïy hoang,
Vaân-Tieân giuïc ngöïa baêng ngaøn ñuoåi theo.
1791.- Ñuoåi qua môùi ñaëng baûy ñeøo,
Khaù thöông Coát Ñoät vaän ngheøo naøi bao.
Chaïy ngang qua nuùi OÂ-saøo,
Phuùt ñaâu con ngöïa sa haøo, thöông oâi!
Vaân-Tieân cheùm Coát Ñoät roài,
Ñaàu treo coå ngöïa phaûn hoài boån-quaân.
OÂi thoâi boán phía ñeàu röøng,
Trôøi ñaø toái mòt laïc chöøng gaàn xa.
Moät mình laïc neûo vaøo ra,
Laàn theo ñaøng nuùi phuùt ñaø tam canh.
1801.- Moät mình trong choán non xanh,
Khoâng ai maø hoûi loä-trình trôû ra.

21.- Vaân-Tieân gaëp Nguyeät-Nga, veà taâu vua. Ôn ñeàn, oaùn traû roài veà vinh qui cöôùi naøng Nguyeät-Nga (caâu 1803 - caâu 2076)

Ñoaïn naøy tôùi thöù Nguyeät-Nga,
ÔÛ ñaây tính ñaõ hôn ba naêm roài.
Ñeâm khuya chong ngoïn ñeøn ngoài:
"Chaúng hay trong daï boài-hoài vieäc chi,
"Quan-AÂm thuôû tröôùc noùi chi,
"EÙo le phænh thieáp loøng ghi nhôù hoaøi.
"Ñaõ ñaønh ñaù naùt vaøng phai,
"Ñaõ ñaønh xuoáng choán daï ñaøi gaëp nhau ?"
Nguyeät-Nga göôïng giaûi côn saàu,
Xaûy nghe nhaïc ngöïa ôû ñaâu tôùi nhaø.
Keâu raèng: "Ai ôû trong nhaø,
"Ñöôøng veà quan-aûi chæ ra cho cuøng."
Nguyeät-Nga ngoài sôï haõi-huøng,
Vaân-Tieân xuoáng ngöïa thaúng xoâng böôùc vaøo.
Laõo-baø laät-ñaät hoûi chaøo:
"ÔÛ ñaâu maø tôùi röøng cao moät mình?"
1821.- Vaân-Tieân môùi noùi söï tình:
"Toâi laø quoác-traïng traøo-ñình sai ra.
"Ñem binh gieïp giaëc OÂ-qua,
"Laïc ñöôøng ñeán hoûi thaêm nhaø baø ñaây."
Laõo baø nghe noùi sôï thay:
"Xin oâng chôù chaáp toâi nay muï giaø."
Vaân-Tieân ngoài nhaém Nguyeät-Nga,
Laïi xem böùc töôïng loøng ñaø sinh nghi.
Hoûi raèng: "Böùc aáy töôïng chi,
"Khen ai kheùo veõ dung-nghi gioáng mình.
1831.- "Ñaàu ñuoâi chöa roõ söï tình,
"Laõo-baø khaù noùi tính danh cho töôøng.
Laõo-baø chaúng daùm lôøi gian:
"Töôïng naày voán thieät choàng naøng ngoài ñaây."
Tieân raèng naøng xích laïi ñaây,
"Noùi trong teân hoï töôïng naày ta nghe."
Nguyeät-Nga loøng raát kieân-deø,
Maët thôøi gioáng maët coøn e laï ngöôøi.
Ngoài che tay aùo hoå ngöôi,
Vaân-Tieân thaáy vaäy mæm cöôøi moät khi.
1841.- Raèng sao naøng chaúng noùi ñi,
"Hay laø ta hoûi ñoäng chi chaêng laø?"
Nguyeät-Nga kheùp neùp thöa qua:
"Ngöôøi trong böùc töôïng teân laø Vaân-Tieân.
"Chaøng ñaø veà choán cöûu tuyeàn.
"Thieáp laêm troïn ñaïo laùnh mieàn gioù-traêng."
Vaân-Tieân nghe noùi hoûi phaêng:
"Choàng laø teân aáy vôï laø teân chi?"
Naøng beøn toû thieät moät khi,
Vaân-Tieân voäi-vaõ xuoáng quì voøng tay,
1851.- Thöa raèng: "May gaëp naøng ñaây,
"Xin ñeàn ba laïy seõ baøy nguoàn côn.
"Ñeå lôøi theä haûi minh sôn,
"Mang ôn tröôùc phaûi ñeàn ôn cho roài.
"Vaân-Tieân voán thieät laø toâi,
"Gaëp nhau nay ñaõ phæ roài öôùc mô."
Nguyeät-Nga baûng-laûng bô-lô,
Nöûa tin raèng baïn nöûa ngôø raèng ai.
Thöa raèng: "Ñaõ thieät teân ngaøi,
"Khuùc-noâi xin cöù ñaàu baøi phaân qua."
1861.- Vaân-Tieân daãn tích xöa ra,
Nguyeät-Nga khi aáy khoùc oaø nhö möa.
AÂn-tình caøng keå caøng öa,
Maûng coøn bòn-ròn trôøi vöøa saùng ngay.
Xaûy nghe quaân où vang-daày,
Boán beà röøng buïi khaép baøy can-qua.
Vaân-Tieân leân ngöïa trôû ra,
Thaáy côø ñeà chöõ hieäu laø Hôùn-Minh.
Hôùn Minh khi aáy döøng binh,
Anh em möøng-rôõ toû tình cuøng nhau.
1871.- Minh raèng: "Taåu taåu ôû ñaâu,
"Cho em ra maét chò daâu theá naøo?
Vaân-Tieân ñem Hôùn Minh vaøo,
Nguyeät-Nga ñöùng daäy mieäng chaøo coù duyeân.
Minh raèng: "Töôûng chò ôû Phieân,
"Quyeát ñem binh maõ qua mieàn OÂ-qua.
"May ñaâu sum-hieäp moät nhaø."
"Giaëc ñaø an giaëc, khaûi ca hoài traøo."
Tieân raèng naøng tính theá naøo?"
Naøng raèng: "Anh haõy veà traøo taâu leân.
1881.- "Ngoû nhôø löôïng caû beà treân,
"Leänh tha toäi tröôùc môùi neân veà nhaø."
Traïng-nguyeân töø-góa laõo-baø,
Daën-doø gôûi laïi Nguyeät-Nga ít ngaøy:
"Ta veà ñem böùc töôïng naày,
"Taâu cho khoûi toäi röôùc ngay veà nhaø."
Tieân, Minh trôû ngöïa ñeàu ra,
Ñem binh trôû laïi trieàu-ca ñeà-hueà.
Sôû-vöông nghe traïng-nguyeân veà,
Sai quaân tieáp röôùc vaøo keà beân ngai.
1891.- Sôû-vöông böôùc xuoáng kim giai,
Tay böng cheùn röôïu thöôûng ngaøi traïng-nguyeân,
Phaùn raèng: "Traãm sôï nöôùc Phieân,
"Coù ngöôøi Coát Ñoät pheùp tieân laï-luøng.
"Nay ñaø tröø Coát Ñoät xong,
"Thieät trôøi sinh Traïng giuùp trong nöôùc nhaø.
"Phaûi chi tröôùc coù Traïng ra,
"Laøm chi neân noãi Nguyeät-Nga coáng Hoà."
Leänh truyeân môû yeán traøo ñoâ,
Raøy möøng tröø ñaëng giaëc OÂ-qua roài.
1901.- Traïng-nguyeân quì taáu moät hoài.
Nguyeät-Nga caùc vieäc khuùc-noâi roõ-raøng.
Sôû-vöông nghe taáu ngôõ-ngaøng,
Phaùn raèng: "Traãm töôûng raèng naøng ôû Phieân.
"Chaúng ngôø naøng vôùi Traïng-nguyeân,
"Cuøng nhau tröôùc coù nhaân-duyeân thuôû ñaàu."
Thaùì-sö tröôùc beä quì taâu:
"OÂ-qua daáy ñoäng qua maâu cuõng vì.
"Traù hoân oaùn aáy neân gaây,
"Nguyeät-Nga naøng thieät toäi thì khi quaân."
1911.- Traïng nguyeân maët ñoû phöøng-phöøng,
Beøn ñem böùc töôïng laøm baèng.
Sôû-vöông xem töôïng phaùn raèng;
"Nguyeät-Nga trinh-tieát ví baèng ngöôøi xöa,
"Thaùi-sö tröôùc chaúng lo löøa,
"Thieáu chi daân thöù phaûi ñöa tôùi naøng.
"Daàu cho nhaät-nguyeät roõ-raøng,
"Khoân soi chaäu uùp cuõng mang tieáng ñôøi.
"Ngay gian sao cuõng coù trôøi,
"Vieäc naày vì traãm nghe lôøi neân oan,
1921.- Traïng-nguyeân taâu tröôùc traøo ñaøng.
"Thaùi-sö tröõ döôõng toâi gian trong nhaø.
"Trònh Haâm laø ñöùa gian-taø,
"Haïi toâi buoåi tröôùc cuõng ñaø ghe phen."
Sôû-vöông phaùn tröôc beä tieàn:
"Nhöõng ngôø töôùng ngoû toâi hieàn maø thoâi.
"Vaäy cuõng ñaïo chuùa ngaõi toâi,
"Thaùi-sö yù muoán cöôùp ngoâi chín truøng.
"Haùn xöa coù gaõ Ñoång-coâng,
"Nuoâi thaèng Löõ Boá cöôùp doøng nhaø Löu.
1931.- "Ñôøi xöa toâi nònh bieát bao,
"Thaùi-sö nay cuõng khaùc naøo thôøi xöa.
"Thaáy ngöôøi trung-chính chaúng öa,
"Raáp ranh keá ñoäc laäp löøa möu saâu.
"Trònh Haâm toäi ñaùng cheùm ñaàu,
"AÁy laø môùi heát ngöôøi sau gian-taø."
Sôû-vöông phaùn tröôùc traøo ca,
Thaùi-sö caùch chöùc veà nhaø laøm daân,
Trònh Haâm laø ñöùa baïo-thaàn,
Giao cho quoác-traïng xöû phaân phaùp-hình.
1941.- Nguyeät-Nga laø gaùi tieát trinh,
Saéc phong quaän-chuùa hieån-vinh rôõ raøng.
Kieàu-coâng xöa maéc toäi oan,
Traãm cho phuïc chöùc laøm quan Ñoâng-thaønh.
Traïng-nguyeân deïp giaëc ñaõ thaønh,
Kieäu tröông taùn phuïng cho ñaønh vinh-hoa.
Baõi chaàu chö töôùng trôû ra,
Traïng-nguyeân môøi heát ñeàu qua dinh ngoài.
Hoï Vöông, hoï Hôùn, hoï Buøi,
Cuøng nhau uoáng röôïu, ñeàu vui, ñeàu cöôøi.
1951.- Traïng-nguyeân môùi hoûi moät lôøi:
"Trònh Haâm toäi aùc caùc ngöôøi tính sao ?"
Truyeàn quaân daãn Trònh Haâm vaøo,
Maët nhìn khaép heát mieäng chaøo caùc anh,
Minh raèng: "Ai möôïn keâu anh ?
"Tröôùc ñaø ñem thoùi chaúng laønh thôøi thoâi.
"Keùo ra cheùm quaùch cho roài,
"Ñeå chi gai maét ñöùng ngoài caêm gan."
Tröïc raèng: "Minh noùng noùi ngang,
"Gieát ruoài ñaâu xöùng göôm vaøng laøm chi.
1961.- "Xöa nay maáy ñöùa voâ nghì,
"Daàu cho coù soáng laøm gì neân thaân ?"
Haâm raèng: "Nhôø löôïng coá-nhaân,
"Voán em môùi daïi moät laàn xin dung.
Traïng raèng: "Heã ñöùng anh huøng,
"Naøo ai coù gieát ñöùa cuøng laøm chi.
"Thoâi thoâi ta cuõng roäng suy,
"Truyeàn quaân môû troùi ñuoåi ñi cho roài.
Haâm raèng: "Khoûi gieát raát vui,"
Voäi vaøng cuùi laïy chaân lui ra veà.
1971.- Coøn ngöôi Buøi Kieäm maùu deâ,
Ngoài chai beà maët nhö veà thòt traâu.
Hôùn Minh, Töû Tröïc vaøo taâu,
Xin ñöa quoác-traïng kòp chaàu vinh qui.
Moät ngöôi Buøi Kieäm chaúng ñi,
Trong loøng hoå-theïn mình vì maùu deâ.
Traïng-mguyeân xe giaù chænh teà,
Sai quaân hoä-veä röôùc veà Nguyeät-Nga.
Baïc vaøng ñem taï laõo baø,
Nguyeät-Nga töø-taï thaúng qua Ñoâng-thaønh.
1981.- Voõng ñieàu, göôm baïc, loïng xanh,
Traïng-nguyeân, Töû-tröïc, Hôùn-Minh leân ñaøng.
Trònh Haâm veà tôùi Haøn-giang,
Soùng thaàn noåi daäy thuyeàn chaøng chìm ngay.
Trònh Haâm bò caù nuoát raøy,
Thieät trôøi baùo öùng leõ naày raát öng.
Thaáy vaày neân döûng-döøng-döng,
Laøm ngöôøi ai naáy thì ñöøng baát nhaân.
Tieåu-ñoàng tröôùc giöõ moä phaàn,
Ngaøy qua thaùng laïi ñaõ gaàn ba naêm.
1991.- Cuûa ñi khuyeân-giaùo maáy naêm,
Tính ñem haøi-coát veà thaêm queâ nhaø.
Hieàm chöa thueâ ñaëng ngöôøi ta,
Coøn ñöông thô-thaån vaøo ra Ñaïi-ñeà.
Traïng-nguyeân khi aáy ñi veà,
Truyeàn quaân baøy tieäc, lo beà teá rieâng:
"Tieåu-ñoàng hoàn baäu coù thieâng,
"Thaûo tình thaày tôù loøng thieàng ngaøy nay."
Ñoïc vaên nhôù tôùi chaâu maøy,
Ñoâi haøng luïy ngoïc tuoân ngay roøng roøng.
2001.- Ngöôøi ngay Trôøi Phaät ñoäng loøng,
Phuùt ñaâu ngoù thaáy tieåu-ñoàng ñeán coi.
Traïng-nguyeân coøn haõy suït-suøi,
Ngoù leân baøi vò laïi xui loøng phieàn.
Tieåu-ñoàng nhaém ngöûa nhìn nghieâng:
"OÂng naày sao gioáng Vaân-Tieân cuõng kyø ?
"OÂng naøo maát xuoáng aâm-ti,
"OÂng naøo coøn soáng nay thì laøm quan?"
Traïng -nguyeân khi aáy hoûi chaøng:
"Phaûi ngöôi Ñoàng-töû maéc naøn choán ni?"
2011.- Maáy naêm tôù môùi gaëp thaày,
Cuøng nhau keå noãi ñaéng-cay töø ngaèn.
"Ai deø coøn thaáy boån-quan,
"Ba naêm gìn-giöõ moà hoang ñaõ roài."
Traïng-nguyeân khi aáy möøng vui,
Tôù thaày sum-hieäp taïi nôi Ñaïi-ñeà.
Tuaàn-du phuùt ñaõ gaàn keà Haøn-giang.
Voõ-Coâng töø xuoáng xuoái vaøng,
Theå-Loan cuøng muï Quyønh-Trang ñeo saàu.
2021.- Meï con nhöõng maûng lo aâu,
Nghe Vaân-Tieân soáng gaëp chaàu coâng-danh.
Cuøng ta xöa coù aân-tình,
Phaûi ra ñoùn röôùc loä trình hoïa may.
Loan raèng: "Mình ôû chaúng hay,
"E ngöôøi coøn nhôù nhöõng ngaøy trong hang."
Trang raèng: "Con coù hoàng nhan,
"Cho chaøng thaáy maët thôøi chaøng cuõng öa.
"Ví daàu coøn nhôù tích xöa,
"Meï con ta laïi ñoå thöøa Voõ-Coâng,"
2031.- Cuøng nhau baøn-luaän ñaõ xong.
Soi göông ñaùnh phaán ra phoøng röôùc duyeân.
Nay ñaø tôùi thöù Traïng-nguyeân,
Haøn-giang ñaõ tôùi boãng lieàn ñoùng quaân.
Baïc vaøng, chaâu-baùu, aùo quaàn,
Traïng-nguyeân ñem taï ñaùp ôn ngö, tieàu,
Ngö, tieàu nay ñaëng danh beâu,
Ôn ra moät buoåi cuûa nhieàu traêm xe.
Traïng-nguyeân chöa kòp trôû veà,
Thaáy Quyønh-Trang ñaõ ñöùng keà trong quaân.
2041.- Trang raèng: "Töôûng chöõ hoân nhaân,
"Meï con toâi ñeán leã möøng Traïng-nguyeân.
"Voõ-Coâng ñaõ xuoáng huyønh tuyeàn,
"Xin thöông laáy chuùt thuyeàn-quyeân phaän naày."
Traïng raèng: "Böng baùt nöôùc ñaày,
"Ñoå ngay xuoáng ñaát hoát raøy sao xong.
"Oan-gia nôï aáy traû xong.
"Thieáu chi neân noãi maø mong tôùi ñoøi."
Hôùn-Minh, Töû-Tröïc ñöùng coi,
Cöôøi raèng: " Hoa kheùo laøm moài treâu ong.
2051.- Khen cho loøng chaúng theïn loøng,
"Coøn mang maët ñeán ñeøo boøng noãi chi ?
"Ca ca sao chaúng chòu ñi.
"Veà chotaåu-taåu ñeå khi xaùch giaøy."
Meï con ñöùng theïn thuoàng thay,
Voäi-vaøng cuùi laïy chaân raøy trôû ra.
Trôû veà chöa kòp tôùi nhaø,
Thaáy hai con coïp chaïy ra ñoùn ñaøng.
Thaûy ñeàu baét meï con naøng,
Ñem vaøo laïi boû trong hang Thöông-toøng
2061.- Boán beà ñaù laáp bòt-buøng,
Meï con than-khoùc khoân troâng ra roài.
Trôøi kia quaû baùo maáy hoài,
Tieác coâng son ñieåm phaán doài baáy laâu.
Laøm ngöôøi cho bieát ngaõi saâu,
Gaëp côn hoaïn-naïn cuøng nhau cho troøn.
Ñöøng ñöøng theo thoùi meï con,
Thaùc ñaø maát kieáp, tieáng coøn bia danh.
Traïng-nguyeân veà ñeán Ñoâng-thaønh,
Luïc-oâng tröôùc ñaõ xaây dinh ôû laøng.
2071.- Baøy ra saùu leã saün saøng,
Caùc quan ñi hoï cöôùi naøng Nguyeät-Nga.
Sui-gia ñaõ xöùng sui-gia,
Raøy möøng hai hoï moät nhaø thaønh thaân.
Traêm naêm bieát maáy tinh-thaàn,
Sinh con sau noái goùt laân ñôøi ñôøi.

_ C h u n g _

|