Nhò Ñoä Mai

61.- Mai Traïng-nguyeân baùo aân baùo oaùn (caâu 2485 - caâu 2644)

Laàn laàn gioù maùt traêng thanh,
Thuyeàn ñaø tôùi phuû Ñaïi-danh bao giôø.
Moät vaøi thaày tôù leân bôø,
Daân tình laïi teä, giaû vôø, hoûi chôi.
Khaùc hình ai bieát laø ai,
2490.- Ñi laàn boãng thaáy moät nôi coù chuøa.
Cöûa ngoaøi thaáy coù nieâm tôø,
Phuû-nha nghieâm caám keû ra ngöôøi vaøo.
Nghó rieâng chöa bieát laøm sao,
Xöa nay cöûa buït deã naøo heïp ai ?
May sao gaëp luùc vaéng ngöôøi
Dôøi chaân seõ leûn vaøo nôi haäu ñöôøng.
Thaáy trong thôø-phuïng moät giöôøng,
Troâng leân baøi-vò roõ-raøng Lö-coâng.
Thaùi-sö chöùc töôùc ñeà trong,
2500.- Chöõ "Haàu Loan phuïng" moät doøng ñeà beân.
Caàm tay caát laáy veà lieàn
Cöôøi raèng caám caùch nhaân-duyeân theá naøy !
Veà thuyeàn, quaân ñaõ saép baøy,
Vaøo toaø saùt-vieän sai ngay ñi ñoøi.
Nghe quan Tuaàn-phuû ñeán nôi,
Haàu Loan mình ñaõ boà-hoâi öôùt nheø,
Maáy lôøi truyeàn hoûi xa nghe:
"Vieân kia coù maát cuûa gì bieát chöa ?
"Ñoàn raèng coù aû tieåu-thö,
2510.- "Ñoâng-saøng ngoâi aáy baây giôø laø ai ?"
Loan nghe chöa heát ñaàu ñuoâi,
Rung rung sôï sôï, môû lôøi khoâng ra
Thöa raèng: "Coù chuùt gaùi thô,
"Maáy naêm tröôùc ñaõ chôi xa suoái vaøng.
"Chöùc ti phaän tieåu taàm thöôøng,
"Chaúng hay thöôïng-hieán, sao töôøng duyeân-do.
"Ñeán möøng chaäm-chaïp giaø noâ,
"Daùm xin thöôïng-hieán thöù cho ñöôïc nhôø.
Quôû raèng: "Loäc nöôùc ôn vua,
2520.- "Coøn lo thaát hieáu maø thôø hoï Lö !
"Caû gan coøn daùm quanh-co.
"Chöù thì baøi-vò sau chuøa teân ai ?
"Nghi-tröng nhöõng chuyeän môùi roài,
"Baáy giôø baét noäp hoï Mai, coâng gì ?
"A-dua chaéc nhöõng maïnh beø,
"Ai hay quyeàn aáy laïi veà tay ai ?
"Ruoåi mau leänh-tieãn kyø-baøi,
"Ñem ra chính-phaùp, raên ngöôøi voâ löông.
Oai trôøi moät löôùi töù phöông,
2530.- Rung gan ñaûng nònh, gheâ xöông luõ taø.
Gaàn gaàn ñaõ thaáu tin nhaø,
Chaâu-coâng ñaõ khieán ngöôøi ra ñoùn môøi.
Quan quaân saém-söûa tôi bôøi,
Côø giaêng nhaát töï, troáng hoài tam lieân.
Bieån vaøng: "Tuaàn-thuù ñaïi thieân."
Moät beân baûo-kieám, moät beân leänh baøi.
Phuû Chaâu thoaét ñaõ tôùi nôi,
Chaâu-coâng ra ñoùn cöûa ngoaøi möøng vui.
Phaán vua raïng veû caân ñai,
2540.- Haø-nam gia-khaùch vaãn ngöôøi ngaøy xöa.
Quan cöïu laïi, böïc taân khoa,
Tình nhaïc-phuï, nghóa aân-gia vuoâng troøn.
Tieäc roài giaõi chuyeän haøn-oân,
Gaám chen veû quí, röôïu ngon gioïng tình.
Sinh raèng: "Nhôø phaän khoa danh,
"Quoác-gia ôn roäng, moân-ñình thôm laây.
"Chieáu trôøi ñaõ toû naêm maây,
"Xong tuaàn ñaïi thuù, ñeán ngaøy ngheânh thaân.
"Khaâm kyø nghe ñaõ gaàn gaàn,
2550.- "Moät nhaø xin lieäu, ñònh tuaàn lai Kinh."
Böôùc vaøo laøm leã gia-ñình,
Taï töø sinh ñaõ khôûi trình traåy ra.
Tình coá-höõu, nghóa thoâng-gia,
OÂng ñaø söûa leã, cho ñöa theo thuyeàn.
Xuoâi doøng nöôùc chaûy nhö teân,
Buoàm giong thoaét ñaõ tôùi mieàn Thöôøng-chaâu.
Gieo neo keà beán maõ-ñaàu,
Söûa-sang nhaø tröôùc, vöôøn sau maáy tuaàn.
Cho tin ñi ñoùn maãu-thaân,
2560.- Sôn-ñoâng nhaø caäu cuõng gaàn chaúng xa.
Maáy ngaøy baø ñaõ tôùi nhaø,
Ruoät doø chín khuùc, leä sa ñoâi haøng.
Vaät mình laên tröôùc linh saøng.
Khuùc oan keå-leå, noãi thöông ngaäm-nguøi.
Nhìn chaøng, than thôû maáy lôøi,
Nghóa saâu maãu-töû, tình daøi bieät ly.
OÂm quan khoùc-loùc naèn nì,
Nghóa phu-phuï nhöõng naëng vì nöôùc non.
Thaûm choàng thoâi laïi möøng con,
2570.- Thöùc cöôøi nöôùc maét, nguû hoàn chieâm-bao
Sinh raèng: "Chín chöõ cuø-lao,
"Beå saâu maáy tröôïng, trôøi cao maáy truøng.
"Baáy laâu nam baéc taây ñoâng,
"Böôùc chaân xa caùch, taác loøng quaën ñau.
"Trôøi cho raøy ñöôïc tuï ñaàu,
"Nôï xöa nheï gaùnh, phuùc sau ñeàn phaàn.
"Con vaâng vöông-meänh taïi thaân,
"Vinh qui, hoái taùng,ñaïi tuaàn, moät phen.
"Roài ñaây taùng teá cho yeân,
2580.- "Maãu-thaân xin röôùc xuoáng thuyeàn lai Kinh.
"Chaúng laâu con cuõng khôûi-haønh,
"Tröôùc laàu ngöõ phöôïng ñaïi thaønh leã thaân."
Maáy ngaøy taùng söï ñeán tuaàn,
Ñaõ tìm ñaát toát phong-thaàn moät nôi.
Chieác bia "trung-lieät" döïng ngoaøi,
Ñaù xanh taïc laáy ñöôïc ngaøy treo treân.
Thaønh phaàn noùc raïp keùo leân,
Ba voøng giaùo doùng, hai beân thaùi kyø.
Taàng trong baøy-ñaët uy-nghi,
2590.- Ngaäm taêm hôi mieäng, keùo reà böôùc chaân.
Tieâu thieàu nhaõ nhaïc xa gaàn,
Tam huyeàn nhòp-nhaët, song vaàn tieáng khoan.
Ñoà ñieáu-phuùng, leã ngöï ban,
Maáy maâm nguõ-thuïc, maáy baøn tam-sinh.
Chöõ vaøng ñeà tröôùc minh-tinh
Ñöôøng-trieàu Thaùi baûo chính danh roõ-raøng.
Quan quaân tieãn kieäu keùo haøng,
Haï-lieâu maáy luõ, boä ñöôøng maáy ban
Traïng-nguyeân ñi tröôùc phuø-quan.
2600.- Phu-nhaân noái kieäu buoâng maøn phöông-du.
Laäp laêng maáy goác tuøng-thu,
Moät vuøng saûng-khaûi ñaép moà ngöu-mieân.
Baáy laâu taùng leã vöøa yeân,
Phu-nhaân ñaõ giuïc xuoáng thuyeàn ñi Kinh.
Traïng-nguyeân cöù vieäc tuaàn haønh,
Nghi-tröng vöøa môùi nhaät trình tôùi ngay.
Laï quen cuõng moät mieàn naøy,
Sao xöa troán-traùnh maø raøy hieån-döông ?
Thoaûng qua söïc nhôù moïi ñöôøng,
2610.- Chôït loøng laïi ñoäng taám thöông Hæ Ñoàng.
Tra ra tri-huyeän Söû-coâng,
Moân-sinh Lö Kyû cuõng voøng quyeàn gian.
Saù chi moïn maûy xeû ñaøn,
Nhieâu cho tính meänh laïi hoaøn thöù-nhaân.
Coâng-leânh nhôù ñeán Ñoà Thaân,
Cho laøm huyeän leänh ñeàn aân taám loøng.
Baéc moân ghi maû Hæ Ñoàng,
Döïng bia ñaù, laáy saéc phong taïc lieàn,
Laïi truyeàn söûa raïp moät beân,
2620.- Tröôùc moà teá ñieän moät phen thaân haønh.
Khoùc than keå heát moïi tình:
"Coù coâng-danh aáy vì mình chôù ai.
"Vì ta troùt ñaõ thieät ñôøi,
"Ñeàn coâng, ta cuõng nhôù lôøi khaán xöa."
Baên-khoaên ñöôøng ñaát caùch xa,
Giao Ñoà Thaân, töï baáy giôø giöõ coi.
Phoûng sau keá töï coøn daøi,
Hoï Ñoà nhöôøng laïi moät ngöôøi hoï Vöông
Goïi laø phuïng töï khoùi höông,
2630.- AÁy laø troøn heát moïi ñöôøng thæ-chung.
Ñoà Thaân vaâng daïy ghi loøng,
Ñem con beøn caûi Hæ Ñoàng hoï Vöông,
Laïi tìm ñeán choán phaät ñöôøng,
Truyeàn ñem aùo tía xe vaøng ngheânh sö,
Taùi sinh may coù ôn xöa,
Khaáu ñaàu baùch baùi taï thöa maáy lôøi.
Chaøng töø aân oaùn raïch-roøi,
Caát khoâng gaùnh naëng, taùt vôi beå saàu,
Tuaàn-haønh moïi choán ñaâu ñaâu,
2640- Trong loøng pheùp nöôùc, treân ñaàu ôn vua.
Coâng khoâng soùt, toäi khoâng tha,
Phaân haøo chaúng laãn, toùc tô naøo laàm.
Maáy phen möïc naåy, caân caàm,
Trong veo laïi teä, noåi boàng daân ca.