Nữ Tú-Tài

11- Đỗ, Ngụy cùng đỗ Hội

Hai người khi ấy ra đi,
Tới nơi nộp quyển vào thi đua tài.
Công-danh ai dễ nhường ai,
Hai chàng cùng chiếm tam khôi bảng vàng.
Tiếc thay tài Tuấn Khanh chàng,
Có thi thì cũng bảng vàng tam khôi.
Soạn Chi xem bảng xuân rồi,
Đinh ninh bèn nhớ đến lời đinh hôn.

12- Văn Tham-tướng bị vu-cáo

Về nhà Tham-tướng họ Văn
Nào hay thời-vận gian-truân quở người.
Phải thằng Binh Đạo vô loài,
Cùng quan Tham-tướng bất hài đã lâu.
Nó làm một bản vọng tâu,
Vua đòi Tham-tướng về chầu khám-tra.
Biên-phong điền-sản cửa nhà,
Cùng là thân-thích chẳng tha một người.
Nhưng cho có một tú-tài,
Vì rằng công-tử là người văn-nhân.

13- Tuấn Khanh vào ngục thăm cha

Tuấn Khanh bèn cũng theo chân,
Theo vào trong ngục ân-cần trình cha.
Mấy lời sau trước thưa qua,
Mưa tuôn giọt ngọc, lệ sa nên doành.
Rằng: "Xưa có gái Đề Oanh,
"Cứu cha khỏi nạn nên danh nữ tài.
"Tôi nay cũng phận nữ-hài,
"Xin soi gương trước, báo nơi đạo thường.
Nói thôi mở túi lấy vàng,
Chia cho những kẻ ngục-trường làm ăn :
"Đã hay : quan pháp vô thân" ,
"Song lẽ giữ lấy chữ "nhân" làm đầu.
"Khoan cho lão-tướng giải sầu,
"Đôi ơn lượng cả các hầu ngục-quan."
Ngục-trường mấy kẻ cũng ngoan,
Nghe lời bèn để lão quan ở ngoài.
Tướng-công sẽ bảo tú-tài,
Rằng: "Con là phận nữ-hài ngây-thơ.
"Tiến kinh vạn lý trình-đồ,
"Lệ khi ấm-lạnh lõa-lồ thì sao ?"
Nàng rằng: "Ngựa cỡi, cũng đeo,
"Rừng hoang, núi ngát, hiểm-nghèo quản ru !
"Miễn là khỏi được oan-vu,
"Một đoàn phụ-tử thiên thu yên-lành.
"Lạy cha con kíp khởi-trình,"
Về nhà khi ấy một mình lo toan.

14- Vợ chồng Văn Long theo hầu

Gọi Văn Long đến thở-than,
Rằng: "Bây giờ lúc gian-nan hiểm-nghèo.
"Ta là thân gái bọt-bèo,
"Vì cha nên phải quyết liều mình đi.
"Quan-san nghìn dặm quản chi,
"Song hiềm thiếu kẻ nữ-nhi theo đòi.
"Phiền ngươi kiếm lấy một người,
"Trá hình nam-tử với ngươi theo cùng !"
Long rằng: "Xin cả vợ chồng,
"Quẩy bầu, giắt ngựa, mang cung theo hầu."
Vợ chồng Long mới bảo nhau,
Rằng: "Trong nghĩa nặng ân sâu chưa đền.
"Bây gìờ người mắc oan khiên,
"Không dưng ai có cần phiền đến ai.
"Con người quốc-sắc nữ-tài,
"Còn liều chẳng nghĩ dặm dài xông-pha.
"Huống chi thân kẻ chúng ta,
"Mình đừng e-lệ đường xa nỗi gần !
"Hễ lòng ta ở có nhân,
"Ắt là thiên-địa đền ân sau này."
Vợ Long người cũng ngoan thay,
Nghe lời chồng bảo bước ngay vào nhà.
Đổi thay quần-áo đàn-bà,
Mặc đồ nam-tử bước ra tức thì.
Vợ chồng khi ấy cùng đi,
Tuấn Khanh được kẻ nữ-nhi theo hầu.

15- Tuấn Khanh qua Thành-đô

Đêm ngày mưa nắng giãi dầu,
Một cung một ngựa, một hầu lân-la.
Chẳng nề muôn dặm đường xa,
Chân đi miệng niệm Di-Đà độ thân.
Khấn rằng:"Thái-thượng lão-quân,
Cỡi trâu hóa phép phong vân chớ chầy.
Kìa trời cao nọ đất dày,
Xét soi kíp giải oan này mới xong.
Bèn làm văn sớ một phong,
Khẩn cầu thiên-địa, Thổ-công linh-thần.
Cẩn phong một sớ vân vân,
Ngày đi tối lại nương thân khẩn cầu
Mưa tran nắng nấu giãi dầu,
Thành-đô phủ ấy, đã hầu tới nơi.
Lầu Tần, quán Sở thảnh-thơi,
Tạm vào trú-ngụ ở nơi nhà hàng.

| |
Chú thích: