1. Môû Ñaàu
Nghìn thu gaëp hoäi thaêng-bình,
Sao Khueâ saùng veû vaên minh giöõa trôøi.
Lan-ñaøi döøng buùt thaûnh thôi,
Vaâng ñem quoác-ngöõ dieãn lôøi söû xanh.
Nam-giao laø coõi ly-minh,
Thieân-thö ñònh phaän raønh raønh töø xöa.
Pheá-höng ñoåi maáy cuoäc côø,
Thò-phi cheùp ñeå ñeán giôø laøm göông.
2. Kinh Döông-vöông
Keå töø trôøi môû vieâm-bang,
Sô ñaàu coù hoï Hoàng-baøng môùi ra.
Chaùu ñôøi Vieâm-ñeá thöù ba,
Noái doøng Hoûa-ñöùc goïi laø Ñeá-minh.
Quan-phong khi giaù Nam-haønh,
Hay ñaâu Mai-lónh duyeân sinh Lam-kieàu,
Vuï-tieân vöøa thuôû ñaøo yeâu,
Xe loan noái goùt, tô ñieàu keát duyeân.
Doøng thaàn saùnh vôøi ngöôøi tieân,
Tinh-anh nhoùm laïi, thaùnh hieàn noái ra,
Phong laøm quaân-tröôûng nöôùc ta,
Teân laø Loäc-tuïc, hieäu laø Kinh-döông.
Hoùa-cô döïng moái luaân-thöôøng.
Ñoäng-ñình sôùm keát vôùi naøng Thaàn-long.
Beán hoa öùng veû löu-hoàng
Sinh con laø hieäu Laïc-long trò-vì.
3. Laïc-long-quaân vaø AÂu-Cô
Laïc-long laïi saùnh AÂu-ky.
Traêm trai ñieàm öùng huøng bi laï döôøng.
Noaõn-baøo duø chuyeän hoang-ñöôøng,
Ví-xem huyeàn-ñieåu sinh Thöông khaùc gì?
Ñeán ñieàu tan-hôïp cuõng kyø,
Haù vì thuûy hoûa sinh-ly nhö lôøi,
Chia con söï cuõng laï ñôøi,
Qui sôn, qui haûi khaùc ngöôøi bieät-ly.
Laïc-long veà choán Nam-thuøy,
AÂu-cô sang neûo Ba-vì Taûn-vieân.
Chuû-tröông choïn moät con hieàn,
Söûa-sang vieäc nöôùc noái leân ngoâi roàng.
4. Huøng-vöông vaø nöôùc Vaên-lang
Huøng-vöông ñoâ ôû chaâu Phong,
AÁy nôi Baïch-haïc hôïp doøng Thao-giang.
Ñaët teân laø nöôùc Vaên-lang,
Chia möôøi laêm boä, baûn-chöông cuõng lieàn.
Phong-chaâu, Phuùc-loäc, Chu-dieân,
Nhaän trong ñòa-chí veà mieàn Sôn-taây;
Ñònh-yeân, Haø-noäi ñoåi thay,
AÁy chaâu Giao-chæ xöa nay coøn truyeàn.
Taân-höng laø coõi Höng, Tuyeân,
Vuõ-ninh tænh Baéc, Döông-tuyeàn tænh Ñoâng;
Thaùi, Cao hai tænh hoãn-ñoàng,
AÁy laø Vuõ-ñònh tieáp cuøng bieân-manh;
Hoaøi-hoan: Ngheä; Cöûu-chaân: Thanh;
Vieät-thöôøng laø coõi Trò, Bình trung-chaâu.
Laïng laø Luïc-haûi thöôïng-du
Xa khôi Ninh-haûi thuoäc vaøo Quaûng-yeân.
Bình-vaên, Cöûu-ñöùc coøn teân,
Maø trong cöông-giôùi sôn xuyeân chöa töôøng.
Tröôùc sau ñeàu goïi Huøng-vöông,
Vua thöôøng noái hieäu, quan thöôøng noái teân.
Laïc-haàu laø töôùng ñieàu-nguyeân,
Vuõ laø Laïc-töôùng giöõ quyeàn quaân-cô;
Ñaët quan Boà-chinh höõu-tö
Chöùc-danh moät böïc, ñaúng-uy moät loaøi.
5. Giao-thieäp vôùi Trung-Hoa
Vöøa khi phong-khí sô-khai,
Trinh-nguyeân xaåy ñaõ gaëp ñôøi Ñeá-Nghieâu.
Bình-döông nhaät nguyeät raïng kieâu,
Taám loøng quì, hoaéc cuõng ñeàu höôùng-döông.
Thaàn-quy ñem tieán Ñaøo-ñöôøng,
Baéc Nam töø aáy giao-bang laø ñaàu.
Man-daân ôû choán thöôïng-löu,
Laáy ngheà chaøi löôùi laøm ñieàu trò-sinh.
Thaùnh-nhaân soi xeùt vaät-tình,
Ñem loaøi thuûy-quaùi veõ mình thoå-nhaân.
Töø sau tuïc môùi vaên-thaân,
Lôïi daân ñaõ daáy, haïi daân cuõng tröø.
Doõi truyeàn moät moái xa-thö,
Nöôùc non ñaàm-aám, maây möa thaùi-binh.
Vöøa ñôøi ngang vôùi Chu Thaønh,
Boán phöông bieån laëng, trôøi thanh moät maàu.
Thöû thaêm Trung-quôùc theå naøo,
Laïi ñem baïch-tró daâng vaøo Chu-vöông.
Ba truøng dòch-loä chöa töôøng,
Ban xe tí-ngoï chæ ñöôøng Nam-quy.
6. Chuyeän Phuø-Ñoång Thieân-vöông
Saùu ñôøi Huøng vaän vöøa suy,
Vuõ-ninh coù giaëc môùi ñi caàu taøi,
Laøng Phuø-ñoång coù moät ngöôøi,
Sinh ra chaúng noùi,chaúng cöôøi trô-trô.
Nhöõng ngôø oan traùi bao giôø.
Naøo hay thaàn-töôùng ñôïi chôø phong-vaân.
Nghe vua caàu töôùng ra quaân,
Thoaét ngoài, thoaét noùi muoân phaàn khích-ngang.
Lôøi thöa meï, daï caàn vöông.
Laáy trung laøm hieáu moät ñöôøng phaân-minh.
Söù veà taâu tröôùc thieân-ñình,
Göôm vaøng, ngöïa saét ñeà binh tieán vaøo.
Traän maây theo ngoïn côø ñaøo,
Ra uy saám seùt, nöûa chieàu giaëc tan.
AÙo nhung côûi laïi Linh-san,
Thoaét ñaø thoaùt nôï traàn-hoaøn leân tieân.
Mieáu-ñình coøn daàu coá-vieân,
Chaúng hay chuyeän cuõ löu-truyeàn coù khoâng?
7. Chuyeän Sôn-tinh vaø Thuûy-tinh
Laïi nghe trong thuûa Laïc-Huøng
Mò-chaâu coù aû tö-phong khaùc thöôøng,
Gaàn xa nöùc tieáng cung-trang.
Thöøa-long ai keû ñoâng-saøng saùnh vai?
Boãng ñaøu vöøa thaáy hai ngöôøi,
Moät Sôn-tinh vôùi moät loaøi Thuûy-tinh,
Caàu hoân ñeàu göûi taác thaønh,
Huøng-vöông môùi phaùn söï tình moät hai.
Sính nghi öôùc kòp ngaøy mai,
Ai mau chaân tröôùc, ñònh lôøi höùa-anh.
Troáng laàu vöøa môùi tan canh,
Kieäu-hoa ñaõ thaáy Sôn-tinh chöïc ngoaøi.
Öôùc sao laïi cöù nhö lôøi,
Xe loan traêm coã ñöa ngöôøi nghi-gia.
Cung ñaøn tieáng ñòch xa-xa,
Vui veà non Taûn, oaùn ra beå Taàn.
Thuûy-tinh lôõ böôûc chaäm chaân,
Ñuøng-ñuøng noåi giaän, ñem aân laøm thuø.
Möa tuoân gioù thoåi mòt-muø,
AØo-aøo röøng noï, uø-uø nuùi kia,
Sôn thaàn hoûa pheùp cuõng gheâ,
Löôùi giaêng doøng Nhò, phen che ngaøn Ñoaøi.
Nuùi cao soâng cuõng coøn daøi,
Naêm naêm baùo oaùn, ñôøi ñôøi ñaùnh ghen.
8. Chuyeän Chöû-Ñoàng-töû vaø Tieân-dung
Boå-di coøn chuyeän trích-tieân,
Coù ngöôøi hoï Chöû ôû mieàn Khoaùi-chaâu.
Ra vaøo nöông-naùu haø-chaâu.
Phong-traàn ñaõ traûi maáy thaâu cuøng ngöôøi.
Tieân-dung gaëp buoåi ñi chôi,
Gioû ñöa Ñaèng-caùc, buoàm xuoâi Nhò-haø,
Chöû-ñoàng aån choán bình-sa
Bieát ñaâu gaëp-gôõ laïi laø tuùc-duyeân.
Thöøa-löông naøng môùi döøng thuyeàn,
Vaây maøn taém maùt keà lieàn beân soâng.
Ngöôøi thuïc-nöõ, keû tieân ñoàng,
Tình côø ai bieát vôï choàng duyeân öa.
Giaän con ra thoùi maây möa,
Huøng-vöông truyeàn lònh thuyeàn ñöa baét veà.
Non soâng ñaõ troùt lôøi theà,
Hai ngöôøi moät phuùt hoùa veà Boàng-chaâu,
Ñoâng-an, Daï-traïch ñaâu ñaâu,
Khoùi höông nghi-nguùt truyeàn sau muoân ñôøi.
9. Heát ñôøi Hoàng-Baøng
Beå daâu bieán ñoåi cô trôøi,
Maø so Hoàng-Laïc laâu daøi ai hôn?
Keå vua möôøi taùm ñôøi truyeàn,
Hai ngaøn naêm leû vöõng beàn khoân lay.
Moät doøng phuï-ñaïo xöa nay,
Tröôùc ngang Ñöôøng-ñeá sau taày Noaõn-vöông.
| 
| 
Chuù thích: