Nhaø Thuïc (258-207 tröôùc Gieâ-su)

1. Thaàn Kim quy giuùp vua Thuïc

Thuïc töø döùt nöôùc Vaên-lang
Ñoåi teân AÂu-laïc, môùi sang Loa-thaønh.
Phong-kheâ laø ñaát Vuõ-ninh,
Xaây thoâi laïi lôû, coâng-trình bieát bao
Thuïc-vöông thaønh-yù khaån caàu,
Boãng ñaâu giang-söù hieän vaøo kim-qui.
Hoùa ra thöa noùi cuõng kyø,
Laïi töôøng côn-côù bôûi vì yeâu tinh.
Laïi hay phuø pheùp cuõng linh,
Vaøo röøng saùt quæ, ñaøo thaønh tröø hung.
Thaønh xaây nöûa thaùng maø xong.
Thuïc-vöông caûm taï taám loøng hieäu-linh.
Laïi baøn ñeán söï chieán-tranh,
Vuoát thieâng ñeå laïi taï-tình quaân-vöông.
Daën sau laøm maùy Linh-quang,
Cheá ra thaàn-noû, döï phoøng vieäc quaân.
2. Trung quoác ñaùnh AÂu-Laïc

Baáy giôø gaëp hoäi cöôøng-Taàn,
Taèm aên laù Baéc, toan laàn caønh Nam.
Chaâu-cô muoán naëng tuùi tham,
Ñoà-Thö, Söû-Loäc sai laøm hai chi.
Lónh-nam maáy choán bieøn-thuøy,
Queá-laâm, Töôïng-quaän thu veà baûn-chöông.
Ñaët ra uùy, lònh roõ-raøng,
Hoï Nhaâm, hoï Trieäu sai sang giöõ-gìn.
Hai ngöôøi thoáng-thuoäc ñaõ quen,
Long-xuyeân, Nam-haûi ñoâi beân laán daàn.
Chia nhau thuûy boä hai quaân,
Tieân-du ruoåi ngöïa, Ñoâng-taân ñoã thuyeàn.
Thuïc-vöông coù noû thaàn truyeàn,
Muoân quaân buoâng moät löôït teân coøn gì?
Nhaâm Hieâu maéc beänh trôû veà,
Trieäu Ñaø laïi khieán söù ñi xin hoøa.
Bình giang raïch nöûa sôn-haø
Baéc laø Trieäu-uùy. Nam laø Thuïc-vöông.

3. Troïng Thuûy vaø Mò-Chaâu

Maët ngoaøi hai nöôùc phaân cöông,
Maø trong Trieäu laø möôïn ñöôøng thoâng-gia,
Nghó raúng: Nam Baéc moät nhaø;
Naøo hay hoân caáu laïi ra khaáu thuø.
Thuïc cô teân goïi Mò-Chaâu
Gaû cho Troïng-Thuûy, con ñaàu Trieäu-vöông.
Traêm naêm ñaõ taïc ñaù vaøng,
Ai ngôø theá-töû ra ñaøng phuï aân.
Toùc tô toû heát xa gaàn.
Thöøa cô ñem maùy noû thaàn ñoåi ñi,
Tænh-thaân giaû tieáng Baéc-qui.
Ñinh-ninh daën heát moïi beà thuûy-chung
Raèng: "Khi ñoâi nöôùc tranh-huøng,"
"Keû Taàn ngöôøi Vieät töông phuøng ñaâu ñaây?"
"Truøng-lai duø hoïa coù ngaøy,"
" Nga-mao xin nhaän daáu naøy thaáy nhau"
Caïn lôøi, thaúng ruoåi voù caâu,
Quaûn bao lieãu oaùn, hoa saàu neûo xa.

4. Trieäu-Ñaø dieät Thuïc

Giaùp binh saép saün töø nhaø,
Veà cuøng Trieäu uùy, keùo ra aûi Taàn,
An döông caäy coù noû thaàn.
Vi-kyø coøn haõy ham phaàn vui chôi,
Trieäu quaân ruoåi ñeán taän nôi.
Maùy thieâng ñaõ maát, theá ngöôøi cuõng suy.
Voäi vaøng ñeán luùc löu-li,
Coøn ñem aùi-nöõ ñeà-hueà sau yeân
Nga mao vaãn cöù lôøi nguyeàn,
Ñeå cho quaân Trieäu theo lieàn boâng tinh.
Kim-qui ñaâu laïi hieän linh;
Môùi hay giaëc ôû beân mình khoâng xa,
Baây giôø Thuïc-chuùa tænh ra,
Döùt tình, phoù löôõi Thaùi-a cho naøng,
Beå Nam ñeán böôùc cuøng ñöôøng,
Vaên-teâ theo ngoïn suoái vaøng cho xuoâi.
Tính ra nöôùc Thuïc moät ñôøi,
ÔÛ ngoâi vöøa ñöôïc naêm möôi naêm troûn.

Nghe thaàn roài laïi tin con;
Cô-möu chaúng nhieäm, thoâi coøn traùch ai?

| |

Chuù thích:

Vuõ-ninh: nay coøn veát tích Loa thaønh ôû laøng Coå-Loa, huyeän Ñoâng anh, tænh Phuùc-Yeân.


giang-söù: Thaàn soâng
kim-qui
: Ruøa vaøng
hieäu-linh
: moät caùch maàu nhieäm
Chaâu-cô
: Hai thöù ngoïc. Taàu cho laø AÂu-Laïc coù nhieàu thöù ngoïc ñoù, neân tìm caùch saùt nhaäp vaøo nöôùc Taàu.
uùy, lònh
: UÙy laø chöùc quan voõ; Lònh laø chöùc quan vaên
Long-xuyeân, Nam-haûi
: teân ñaát thuoäc tænh Quaûng-Ñoâng nöôùc Taàu
Tieân-du,Ñoâng-taân
: Tieân-du thoäc Baéc-Ninh, Ñoâng-taân treân Nhò haø (soâng Hoàng), Haø-Noäi
Bình giang
: nay laø soâng Thöông thuoäc tænh Baéc-giang
hoân caáu
: keát laøm vôï choàng
[Back to the top]

khaáu thuø
: giaëc
Thuïc cô
: con gaùi vua Thuïc
theá-töû
: con ñeå noái roõi. Nguyeân laø Thuïc vöông khoâng con trai neân laäp Troïng-Thuûy laøm theá-töû
Tænh-thaân
: veà thaêm cha meï
Nga-mao
: loâng con ngoãng
voù caâu
: chaân ngöïa, chæ söï ñi xa
Vi-kyø
: côø vaây
boâng tinh
: côø vua
Thaùi-a
: thöù göôm quí
Vaên-teâ
: söøng teâ giaùc coù vaân. Tuïc truyeàn thöù söøng aáy coù theå reõ ñöôïc nöôùc
nhieäm
: thaáu hieåu.