BÃch câu kỳ ngá»™
13.- Hà -Sinh khuyên bạn không nên mơ tưởng hão (câu 245 - câu 272)
Hà rằng: "HÆ°Æ¡ng lá»a duyên Æ°a,
"Có khi tình trước còn chỠhội sau.
"Äà nh rằng ký ngá»™ nan cầu,
"Biết đâu non thẳm doà nh sâu mà tìm.
"Biết đâu nhắn cá gá»i chim,
"Vớt trăng dưới nước, mò kim trong doà nh.
"Biết đâu ả Tố, nà ng Quỳnh,
"Cớ chi nhớ quẩn sầu quanh khéo là .
"Chuốc mua lấy nợ phong hoa,
"Mối tơ phó mặc trăng già phải nao!
"Xuân sang xuân đã già nà o,
"ChỠsau mai nở thì đà o chẳng lâu."
Vắt tay ngẵm nghĩ xưa sau,
Như ai cất hẳn gánh sầu thoảng không.
Nói cÆ°á»i tÆ°Æ¡i tắn thong dong,
Äổi lòng phong nguyệt ra lòng vân-thiên.
Thôi mong khách, lại chỠtin,
ThÆ° hồng ngà y má»i, chăn uyên đêm dà i.
Bâng khuâng một mối viễn hoà i,
Khi trong sân tuyết, khi ngoà i trá»i tây.
Ngà y thÆ°á»ng ngắm cảnh am mây,
NgÆ°á»i buồn xui cả cá» cây cÅ©ng buồn.
Còn trá»i, còn nÆ°á»›c, còn non,
Mây xanh nước biếc vẫn còn như xưa.
Hoa đà o còn đó trơ trơ,
Mà ngÆ°á»i năm ngoái bây giá» là đâu?
Vù vù gió thổi rèm lau,
Cà ng như chất mối tơ sầu và o thêm.
14.- Tú-Uyên xem bói thẻ và nằm mộng (câu 273 - câu 290)
Chạnh đâu nhớ chuyện bốc tiêm,
Tá»›i Ä‘á»n Bạch-mã, giải niá»m cầu duyên.
Khấn rồi ra góc tây hiên,
Nén hÆ°Æ¡ng tắt Ä‘á», ngá»n đèn nhá» to.
Bóng trăng vừa xế cà nh ngô,
Giấc hoè dìu-dịu, chăn cù êm êm.
Thấy ngÆ°á»i cao mÅ© rá»™ng xiêm,
Tay cầm thiết bảng, trang nghiêm khác vá»i.
TrÆ°á»›c sân sang sảng dạy lá»i,
Rằng: "Mai sớm đợi ta ngoà i sông Tô;
"LỠlà oanh yến hẹn-hò,
"Cầu Äông sẵn lối, cầu Ô đó mà !"
Vội mừng chợt tỉnh giấc hoa,
Sao vừa nhà n-nhạt, trá»i vừa eo eo.
Lòng yêu phải bước chân theo,
Xăm xăm ra đó vắng teo thấy gì.
Nước trong vắt, cỠxanh rì,
Thạch-kiá»u thấy đó giai kỳ nà o đâu?
15.- Gặp ngÆ°á»i bán tranh, Tú-Uyên mua vá» treo (câu 291 - câu 304)
Trông mong đã suốt giỠlâu,
Ôm cây mãi thế, ra mà u cũng quê.
Chán chiá»u thÆ¡ thẩn ra vá»,
Xem tình dở tỉnh dở mê ná»±c cÆ°á»i.
Bá»—ng may lại gặp má»™t ngÆ°á»i,
Tay mang tranh vẽ, gót dá»i Ä‘Æ°á»ng hoa.
Liá»n tay xin lÄ©nh xem qua,
Truyá»n-thần má»™t tượng Tố-nga rà nh rà nh.
Dịu dà ng vẻ đạm mà u thanh,
NhÆ° ngÆ°á»i gặp Quảng-văn đình ngà y xÆ°a.
Cà ng nhìn nét bút cà ng ưa,
Chà ng Vương dẫu mạc bao giò cho nên.
Mua vỠtreo chốn thư-hiên,
NhÆ° ai Ä‘em ngá»c giải phiá»n lại cho.
16.- Tú-Uyên với bức tranh Tố-nữ (câu 305 - câu 327)
Mưa hoa khép cánh song hồ,
Sá»›m khuya vá»›i bức há»a đồ là m đôi.
Mâm chung một, đũa thêm hai,
ThÆ¡ trao dÆ°á»›i nguyệt, rượu má»i trÆ°á»›c hoa.
Tưởng gần thôi lại nghĩ xa,
Có khi hình ảnh cũng là phát phu.
Êm trá»i vừa tiết trăng thu,
Ngà n sương rắt bạc, lá khô rụng và ng.
Chiá»u thu nhÆ° gợi tấm thÆ°Æ¡ng,
Lòng ngÆ°á»i trông xuống sông TÆ°Æ¡ng mÆ¡ hình.
KỠbên năn nỉ bà y tình,
Nỗi nhà thuở trước, nỗi mình ngà y xưa.
Từ phen giáp mặt đến giá»,
Những là ngà y tưởng đêm mơ đã chồn.
Ấy ai điểm phấn tô son,
Äể ai ruá»™t héo, gan mòn vì ai?
Buồn Ä‘Ã o ná»a bÆ°á»›c chẳng rá»i,
Nghìn và ng đổi được tráºn cÆ°á»i ấy chăng?
Rà y xin bẻ khoá cung trăng,
Vén mây mở mặt chi Hằng, chút nao!
Chợt trông mấp máy miệng đà o,
Mặt hoa há»›n-hở dÆ°á»ng chà o chúa Äông.
|
|
Chú thÃch:
kỳ ngộ nan cầu : cuộc gặp-gỡ lạ-lùng khó kiếm.
viá»…n hoà i : nhá»› ngÆ°á»i xa.
khi trong sân tuyết, khi ngoà i trá»i tây: câu nà y nói khi ở trÆ°á»ng há»c, khi đến nhà chùa.
ngÆ°á»i năm ngoái : câu nà y do bà i thÆ¡ của Thôi Há»™:
"TÃch niên kim nháºt thá» môn trung,
nhân diện đà o hoa tương ánh hồng;
nhân diện bất tri hà xứ khứ,
đà o hoa y cựu tiếu xuân phong".
NghÄ©a là năm trÆ°á»›c hôm nay trong cá»a nà y, mặt ngÆ°á»i hoa Ä‘Ã o cùng á»ng Ä‘á», mặt ngÆ°á»i chẳng biết Ä‘i nÆ¡i nà o, hoa Ä‘Ã o nguyên vẫn cÆ°á»i vá»›i gió.
bốc tiêm:bói thẻ (ở các Ä‘á»n chùa để xem tốt xấu).
Bạch-mã: tức Ä‘á»n Bạch-mã ở hà ng Buồm.
giấc hòe: xem chú thÃch ở trên.
thiết bảng:bảng sắt (gáºy sắt).
sông Tô:tức sông Tô-lịch, nay đã bị lấp, di-tÃch của sông là phố Tô-lịch bây giá»..
cầu Äông:nay ở phố hà ng ÄÆ°á»ng.
Cầu Ô:do chữ Ô-kiá»u lấy tÃch mồng 7 tháng 7, chi quạ Ä‘i Ä‘á»™i cầu qua sông Ngân-hà cho NgÆ°u Lang Chức Nữ há»™i kiến vá»›i nhau.
trá»ivừa eo eo:câu nà y ý nói trá»i gần sáng, có bản chép: trá»i Ä‘Ã kiêu kiêu.
[Back to the top]
Thạch-kiá»u:cầu đá.
giai kỳ:kỳ hẹn tốt.
ôm cây:do tÃch truyện trong sách Hà n-phi-tá» ; ngÆ°á»i nÆ°á»›c Tống Ä‘i cà y ruá»™ng, giữa ruông có cụm cây, có con thá» chạy vấp phải mà chết, ngÆ°á»i Ä‘i cà y bá» cà y đên ôm mãi lấy gốc cây, mong lại có con thá» nữa.
Tố Nga:tức Hằng Nga trong cung trăng, đây nói vỠgái đẹp.
VÆ°Æ¡ng Ma-Cáºt:là má»™t danh há»a Ä‘á»i xÆ°a.
thÆ°-hiên:hiên nhà đá»c sách.
giải phiá»n:cởi sá»± phiá»n-não.
song hồ:bởi chữ chỉ song hay hồ song, nghÄ©a là cá»a sổ phất giấy, nÆ¡i Ä‘á»c sách của há»c trò nghèo.
há»a-đồ:tranh vẽ, tức là bức tranh Tố-nữ mà Tú Uyên mua Ä‘em vá» treo,
phát-phu:tóc và da. Hiếu Kinh có câu : thân thể phát phu thụ chi phụ-mẫu... nghÄ©a là thân-thể tóc da con ngÆ°á»i là bẩm thụ bởi cha mẹ. Câu nà y ý nói hình-ảnh thì coi cÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i thá»±c.
sông TÆ°Æ¡ng:xem chú-thÃch ở Ä‘oạn trên.
chúa Äông:bởi chữ Äông-quân, tên má»™t vị thần coi vá» mùa xuân. Chúa Äông cÅ©ng nhÆ° nói chúa xuân.