Nữ Tú-Tài

21- Văn Tuấn Khanh lên kinh

Tiệc rồi từ-tạ ra đi,
Buộc yên, cột ngựa, hai hề theo sau.
Thảnh-thơi thơ túi, rượu bầu
Thẳng dong dặm liễu, vó câu bước dồn.
Gập-ghềnh cách trở quan-san,
Kìa non Thúy-lĩnh, nọ ngàn Tương-dương.
Xa-xôi muôn dặm đường trường,
Tuấn Khanh thoắt đã tới phương kinh-kỳ.
Tìm anh Đỗ Tử, Soạn Chi,
Trước mừng, sau nữa hoan-hùy giải oan.
Tử Trung thoắt thấy ngọc-nhan,
Chân hài giở gót miệng khoan khoan chào.
Rằng: "Xin quí-hữu tạm vào,
Tha hương ngộ cố biết bao là mừng.
Hai người trò-chuyện tưng-bừng,
Kẻ vui cố hữu người mừng tân-quan.
Cùng nhau đồng tịch đồng bàn,
Tuấn Khanh hỏi: "Ngụy tôn-nhan đâu rày ?"
Tử Trung bèn mới kể bày,
Rằng: "Anh Ngụy Soạn từ ngày thấy tên.
"Bảng vàng chiếm được khôi-nguyên,
"Thẳng dong xe ngựa về miền bên anh."
Tuấn Khanh nghe rõ chân tình,
Làm thinh kẻo sợ sự mình hở-hang,
Rằng: "Tôi muôn dặm đường trường,
"Thành-đô chẳng gặp, Ngụy chàng vinh-qui.
"May còn quí hữu đây thì,
"Thương em xin nặng lòng vì phụ-thân."
Tuấn Khanh kể hết vân vân,
Tử Trung nghe rõ ân-cần duyên do.
Hỏi rằng: "Phải kẻ oán thù,
"Cho tôn-bá phải oan tù gian-truân.
"Anh thì làm một bản văn,
"Để tôi tâu với thánh-quân cửu-trùng.
"Thiên-triều khi ngự thung-dung,
"Xin soi chẳng để oan vòng kẻ ngay.
"Tôi xin gánh sức việc này,
"Gọi là kẻ mỏng, người dày giúp nhau !"
Tuấn Khanh mới giải mạch sầu,
Bèn làm sớ tấu đệ hầu quan-nhân.
Tử Trung xem hết phân vân,
Cân đai áo mũ rời chân tức thì.
22- Tuấn Khanh bị lộ chân-tướng

Tuấn Khanh mới bảo tùy-nhi,
Đi chơi cho biết kinh-kỳ tẻ vui.
Mảng còn xem ngắm mọi nơi,
Lâu rồi, Trung đã gót rời chủ-gia.
Nhác trông bên gốc chiếu hoa,
Tiểu-hàm bỏ ngỏ, người đà vắng tanh.
Đến liền xem của Tuấn Khanh,
Giở ra thấy sớ tính-danh nữ-hài.
Khen rằng thực đáng nữ-tài,
Bấy nay ai biết rằng ai là gì ?
Trung bèn lấy sớ cất đi,
Tiểu-hàm lại để như y bao giờ.
Nực cười tơ-tưởng ngồi chờ,
Tuấn Khanh đâu đã ngẩn-ngơ trở về.
Tử Trung rằng hội giai-kỳ,
Giắt tay cười mãi ngồi kề với nhau.
Rằng: "Anh em đã bấy lâu,
"Bây giờ đã phỉ sở cầu từ đây !"
Tuấn Khanh biết ý nào hay,
Gẫm mình, mình lại ngại thay sự mình !
Nghĩ khi cử-động, ngôn, hành,
Thôi ta giữ chẳng lộ hình khi nao !
Họa chăng một chút má đào,
Nương-long song đã cao cao vừa tày.
Ví mà chàng có biết hay,
Lả-lơi thì đã đến đây làm gì.
Vậy nên phải nói lảng đi,
Việc chi quí hữu cười, chê, dạy cùng"
Tử Trung rằng: "Buổi tương-phùng,
"Ai ngờ công-tử là chàng nữ-nhân.
"Khi xưa đã thấy sự chân,
"Ước gì biến dịch Châu, Trần một khi.
"Mới hay nhân nguyện thiên tùy,
"Lọ là đòi hỏi làm chi nữa mà !"
Tuấn Khanh đã tỏ bệnh ra,
Phải thầy diệu-thủy Pháp-loa khôn đành.
Nhưng mình phải biết sự mình,
Hãy còn khép-nép dạng-hình như không.
Sớ trong tay áo Tử Trung,
Giở ra hỏi: "Chữ cẩn-phong ai đề.
"Của này dấu-tích còn ghi,
Há không dấu-tích mà phi bạn này."
Tuấn Khanh đỏ mặt, tía mày
Nương-long giộn-giật, giở bài rời chân.
Hình như phi điểu thất quần,
Lạ-lùng khôn nẻo ẩn thân, náu hình.
Nghĩ mình tủi xót phận mình,
Dám xin bày thực chân tình biết sao ?
"Thương hoa xin chớ ngại nào,
Hãy khoan-khoan để má đào gửi thân.
"Ngửa trông bể ái nguồn ân,
"Song thời đã trót định thân cùng người.

"Lòng tôi ái sắc tham tài,
"Hai anh cốt lấy một người kết duyên.
"Ngựa nào gác được hai yên,
"Cho nên tôi phải gửi nguyền bói tên.
"Bắn chim vừa thủa ứng huyền,
"Ai mà bắt được thì nên vợ chồng,
"Phải tay Ngụy Soạn anh-hùng,
"Được tên lại viết thư phong, ngọc lành.
"Chữ rằng: tòng nhất bất canh,
"Chẳng thì dám tiếc tiện-hình này đâu !"
Trung rằng: "Báo ứng nhiệm mầu,
"Lặng nghe ta kể trước sau cho tường.
"Nguyên xưa ở chốn học-đường,
"Nhổ tên đầu tước, thực chàng Tử Trung.
"Mới hay thiên dịa chí công,
"Bây giờ lại tỏ hình-dung rõ-ràng.
"Giũ tên hạ thủ vi cường,
"Ngọc này sẵn đợi ngọc-trang chăng là ?
"Việc xưa phảng-phất gần xa,
"Nghĩ lâu thì lại nhớ ra rõ-ràng.
"Đề thơ chim tước bay sang,
"Phát tất ứng huyền, chữ ký Phi-Nga !"
Tuấn Khanh rằng: "Mới dị kỳ,
"Thế mà anh Ngụy Soạn Chi nhận càn."
Chàng rằng: "Thiên vận tuần hoàn,
"Kẻo kêu rằng chịu, kẻo van rằng đừng.
"Giục lòng hương-lửa tưng-bừng,
Khen thay nguyệt-lão xích-thằng xe dây."
Trăng trăng, gió gió, mây mây,
Kẻ yêu quốc-sắc, người say văn-tài.
Duyên sâu sánh với tình dài,
Bõ công đăng-hỏa, dùi mài xưa nay.
Bỗng đâu giong-ruổi đến đây,
Tưởng rằng cố hữu, ai hay duyên hài.
Trượng-phu thiện kính anh-tài,
Thuyền-quyên dẫu đấng vạn loài chẳng tha !
Vén cành âu hẳn hái hoa,
Khỏi lầu mới gọi nàng Ba bước vào.

23- Tuấn Khanh với Tử Trung thành thân

Chàng liền cởi áo cẩm-bào,
Thuyền-quyên sánh với anh-hào Trướng loan nghiêng-ngửa gối loan
Thắm duyên Thần-nữ, phỉ nguyền Tương quân.
Vui-vầy bể ái nguồn ân,
Mưa trên đỉnh Sở, mây vần ngàn Tương.
Khắc giờ hơn nợ nghìn vàng,
Say-sưa vẻ nguyệt, mơ-màng giấc mai.
Cùng nhau đã phỉ duyên hài,
Nàng bèn năn-nỉ trình lời vân vân:

24- Tuấn Khanh thuật chuyện gặp Cảnh tiểu-thư

"Thiếp nay là phận nữ-nhân,
"Một thân đã phó lang-quân cầm quyền.
"Lòng còn nghĩ-ngợi chưa yên,
"Soạn Chi đã trót nhận tên phải lầm.
"Ta nay đã hợp sắt cầm,
"Ắt chàng Ngụy Soạn tủi thầm không đâu.
"Tôi xin đoan một chước mầu,
"Tích xưa dĩ mã dịch ngưu hay là.
"Nguyên tôi ngày trước đi qua,
"Nghỉ Thành-đô phủ, gần nhà Phú-ông,
"Thấy nàng thục-nữ hình-dung,
"Trầm ngư lạc nhạn tuyệt vòng trần-gian.
"Con Cảnh Tướng-quốc ở quan,
"Thấy tôi muốn kết phượng-loan duyên lành.
"Tôi đà làm chước từ hành,
"Song nàng chỉ quyết một tình khăng-khăng.
"Vậy tôi phải lấy ngọc-trang,
"Mượn đồ chàng Ngụy đưa sang tức thì.
"Gọi là lễ mọn xá chi,
"Rắp-ranh để kết duyên nghì đủ đôi.
"Kẻo tôi đã trót chịu lời,
"Bói tên thấy ở tay người biết sao ?
"Ai ngờ thiên võng nan đào,
"Giẩy-giun thiếp bỗng tìm vào tới đây.
"Ơn chàng thương đến hậu thay,
"Muốn đem nàng ấy vào tay Ngụy chàng.
"Khác nào vàng lại đổi vàng,
"Kẻ về bên ấy, người sang bên này !

25- Tuấn Khanh thuật chuyện gặp Cảnh tiểu-thư

"Tử Trung nghe nói mừng thay,
"Rằng: "Thi diệu-kế ta nay bằng lòng.
"Còn đi xem việc Tham-công,
"Hôm qua đã tấu Cửu-trùng ngự coi.
"Phán-quan Lại-bộ tra rồi,
"Ta đi xem thử lượng tài làm sao ?"
Tử Trung lên tới lầu cao,
Gặp quan Lại-bộ vừa vào tấu tri.
Lượng tâu Tham-tướng lão kỳ.
Lại ra trọng trấn biên-thùy an dân.
Thằng Binh Đạo ở bất nhân,
Mưu-mô phản kẻ trung-thần oan-khiên.
Tội thằng Binh Đạo đương nhiên,
Đem đày Đông-hải mười niên sẽ về.
Họ Văn phủ-nội vật gì,
Phó hoàn Tham-tướng lĩnh về phủ-trung.
Lại sai trọng trấn đổng-nhung,
Truyền Công-án viện cứ công phụng-hành.
Tử Trung nghe rõ phân minh,
Vợ chồng sắm-sửa khởi trình vinh qui.

| |
Chú thích: