Phaät-giaùo: Söï khoân ngoan veà Töø-bi vaø Giaùc-ngoä
Chöông ba
Boán saéc thaùi cuûa Phaät giaùo ngaøy nay
Baây giôø coù ít nhaát laø boán saéc thaùi Phaät-giaùo khaùc nhau.
a/ Saéc thaùi thöù nhaát laø Phaät-giaùo coå truyeàn nhö toâi vöøa noùi. Ñoù laø söï hoïc taäp nhöõng lôøi daïy doã cuûa ñöùc Phaät. Saéc thaùi naøy raát ít thaáy ngaøy nay. Boán saéc thaùi khaùc laø söï xa lìa cuûa saéc thaùi nguyeân-thuûy.
b/ Saéc thaùi thöù hai laø ñaïo Phaät nhö moät toân-giaùo. Maëc duø khôûi thuûy noù khoâng phaûi laø moät toân-giaùo, nhöng noù ñaõ bieán thaønh toân-giaùo trong vaøi traêm naêm qua. Ngaøy nay thaät khoù phuû nhaän ñieàu naøy. Taïi sao? Hình thöùc beân ngoaøi cuûa Phaät giaùo ngaøy nay thì thaät laø moät toân-giaùo. Noù khoâng coøn laø moät söï giaùo duïc theo truyeàn thoáng ôû ñaïo traøng ñoøi hoûi tôùi möôøi saùu tieáng trong moät ngaøy cho söï hoïc vaø tu taäp. Caùc baøi hoïc laø nghe nhöõng baøi thuyeát trình vaø thaûo luaän. Vieäc tu taäp goàm vieäc tuïng kinh teân ñöùc Phaät hay ngoài thieàn. Söï hoïc vaø tu taäp ñi ñoâi vôùi nhau trong coá-gaéng ñaït ñöôïc söï hieåu bieát chính ñaùng vaø thöïc haønh ñeå laøm trong saïch taâm tö cuûa ngöôøi tu taäp ñeå roài ra ñaït tôùi ngoä ñaïo.
Vì caùc taêng vaø ni phaûi hoïc taäp tôùi möôøi saùu giôø moät ngaøy, neân khoâng coù thì giôø cho taâm tö voïng ñoäng, haäu quaû laø hoï coù theå ñaït ñöôïc giaùc ngoä trong moät thôøi gian töông ñoái mau leï. Raát tieác laø hình thöùc naøy cuûa Phaät giaùo raát ít thaáy ngaøy nay. Baây giôø caùc ñaïo traøng thöôøng laø nôi ñeå cuùng daøng, caàu xin ñöôïc ban phöôùc hay laø caàu sieâu. Khoâng coù gì laø laï neáu moïi ngöôøi coi Phaät giaùo laø moät toân-giaùo.
c/ Saéc thaùi thöù ba laø trieát-lyù hay cao hoïc Phaät giaùo thöôøng thaáy ôû caùc moân hoïc ôû caùc tröôøng ñaïi hoïc. Ñaây laø hình thöùc thích hôïp. Vì sao? Söï hoïc veà Phaät giaùo laø moät vieän ñaïi hoïc ngay chính ñoù, bao goàm nhieàu ngaønh hoïc hoûi. Nhöng ngaøy nay noù bò giaûn löôïc thaønh moät moân trieát lyù. Nhìn döôùi khía caïnh naøy, chuùng ta bò thieáu soùt söï quan troïng raèng ñaây laø moân hoïc cuûa taát caû chuùng sinh höõu tình. Taïi sao? Vì söï daäy doã naøy giaûi quyeát taát caû moïi vaán-ñeà cuûa ñôøi soáng hieän-taïi vaø caùc ñôøi soáng trong töông lai, keå caû söï sinh laãn söï töû. Taàm öùng duïng cuûa Phaät-giaùo thì roäng lôùn vaø xaâu xa, neáu chæ nhìn nhö moät moân hoïc thì thaät ñuùng laø moät söï cheäch höôùng. Hai hình thöùc naøy khoâng gaây ra söï tai haïi gì cho xaõ-hoäi. Toân-giaùo khuyeán-khích ngöôøi ta laøm con ngöôøi toát. Trieát hoïc coá-gaéng tìm kieám söï thaät ñeå gia taêng söï hieåu bieát.
d/ Saéc thaùi thöù tö vaø laø söï cheäch höôùng gaàn ñaây nhaát cuûa Phaät giaùo laø söï trình baøy nhö moät chöông-trình trình dieãn. Goàm vaøi giôø veà aâm nhaïc, ca haùt, nhaûy muùa vôùi nhöõng cuoäc noùi chuyeän ngaén xen keõ. Tuy nhieân saéc thaùi thöù tö naøy ñaõ ñi quaù xa, bieán Phaät giaùo thaønh moät söï cuùng teá. Hình thöùc naøy xuaát phaùt loái ba boán chuïc naêm gaàn ñaây. Söï khai thaùc cuûa nhöõng nhoùm cuùng teá quyû quaùi naøy ñaõ ñi quaù xa. Döôùi danh nghóa Phaät-giaùo hoï ñaõ khai thaùc nhöõng baûn naêng yeáu keùm cuûa con ngöôøi, tao ra nhöõng söï löøa bòp, hoãn ñoän, daãn daét ngöôøi khaùc ñi laàm ñöôøng, laøm nguy haïi cho söï an toaøn cuûa quaàn chuùng. Moät vaøi söï tuyeân truyeàn vaø haønh ñoäng cuûa hoï thì raát laø môøi moïc vaø quyeán ruõ. Tuy nhieân, neáu ta tham gia vaøo toå chöùc cuûa hoï thì seõ bò khaùnh taän, ñeán khi tænh laïi thì moïi chuyeän ñaõ quaù lôõ laøng. Hoái tieác cuõng khoâng ích gì. Vì theá chuùng ta phaûi löïa choïn moät caùch khoân ngoan phöông caùc tu taäp ñeå gaët haùi ñöôïc keát quaû toát.
|
|
