Phaät-giaùo: Söï khoân ngoan veà Töø-bi vaø Giaùc-ngoä

Chöông naêm
 Kinh Baûn nguyeän cuûa Boà-taùt Ñòa-Taïng
Söï Toaøn-haûo to lôùn
Sau khi bieát roõ nhöõng muïc-ñích vaø nguyeân-taéc cuûa caùc lôøi daïy cuûa ñöùc Phaät, chuùng ta caàn ñaøo xaâu theâm veà söï hieåu bieát cuûa Phaùp. Phaùp laø gì? Ñoù laø söï thaät veà ñôøi soáng vaø vuõ-truï, taát caû söï daïy doã cuûa ñöùc Phaät, ñöôïc tìm thaáy trong caùc kinh ñieån. Nhöõng saùch vôû coå xöa naøy ghi cheùp laïi taát caû caùc söï chæ daïy cuûa ñöùc Phaät bôûi caùc ñeä töû cuûa ngaøi. Quyeån caên-baûn nhaát phaûi keå laø "Kinh Baûn nguyeän cuûa Boà-taùt Ñòa-Taïng." Noù coù theå ñöôïc xem nhö laø saùch hoïc ñaàu tieân cuûa hoïc sinh lôùp Moät, trong aáy, söï thaät ñöôïc trình baøy moät caùch roõ raøng khoâng phaûi baèng lôøi noùi maø baèng söï phaùt quang. Quyeån kinh, nhö ñöùc Phaät Thích-ca noùi, ñöôïc baét ñaàu khi ngöôøi phaùt ra haøo quang choùi loïi muoân maøu goïi laø:
  • AÙng maây saùng suûa ñaïi vieân-maõn
    AÙng maây saùng suûa ñaïi töø-bi
    AÙng maây saùng suûa ñaïi trí-tueä
    AÙng maây saùng suûa ñaïi baùt-nhaõ
    AÙng maây saùng suûa ñaïi tam-muoäi
    AÙng maây saùng suûa ñaïi phuùc-ñöùc
    AÙng maây saùng suûa ñaïi caùt-töôøng
    AÙng maây saùng suûa ñaïi quy y
    AÙng maây saùng suûa ñaïi coâng-ñöùc
    AÙng maây saùng suûa ñaïi taùn-thaùn
    • Maëc duø chæ neâu ra coù möôøi nhöng khoâng coù nghóa laø chæ coù möôøi. Soá möôøi ñöôïc coi nhö töôïng-tröng cho söï toaøn haûo, cuõng nhö moät voøng troøn töôïng-tröng cho voâ-taän
    Ñieàu ñöôïc goïi laø toaøn-haûo trong kinh Ñòa-taïng thì goïi laø voâ taän trong kinh Voâ-löôïng-thoï. Khoâng phaûi chæ coù ñôøi soáng laø voâ taän, taát caû moïi thöù ñeàu coù theå voâ taän! Tuy nhieân, trong soá nhöõng söï voâ-taän, ñôøi soáng laø vieäc quan-troïng nhaát. Chuùng ta coù theå giaàu sang khoâng bôø beán vaø nhöõng cô may khoâng keå heát ñöôïc, nhöng laøm sao chuùng ta höôûng ñöôïc nhöõng thöù aáy neáu ñôøi soáng cuûa ta bò giôùi haïn? Vì vaäy phaùi Tònh-ñoä duøng 'ñôøi soáng voâ löôïng' ñeå töôïng-tröng cho voâ-taän. Trong kinh Ñòa-taïng, AÙng maây saùng suûa thöù möôøi töôïng-tröng khaùi-nieäm naøy. "Moät laø taát caû, vaø taát caû laø moät" caét nghóa roõ raøng veà vuõ-truï vaø ñôøi soáng voâ taän.
    Ñöùc Phaät caên cöù vaøo ñaâu ñeå daïy veà ñôøi soáng vaø vuõ-truï? Ñaàu tieân laø Ñaïi AÙng maây saùng suûa thöù nhaát. Söï toaøn-haûo cuûa Phaät-giaùo Taây-taïng laø baûn-theå ñích thöïc cuûa Phaät-giaùo Trung-hoa. Baûn-theå ñích thöïc laø söï toaøn-haûo to lôùn. Chín aùng maây tieáp theo cuûa töø-bi, khoân ngoan vaân vaân... laø söï hoaøn toaøn, moïi thöù ñeàu hoaøn-toaøn. Söï hoaøn-toaøn to taùt laø baûn theå coù saün trong moãi chuùng ta, baûn-theå ñích thöïc. Chính töø ñieåm khôûi ñaàu naøy, ñöùc Phaät laäp ra voâ soá phöông phaùp ñeå daïy doã chuùng ta, phôi baøy baûn theå ñích thöïc cuûa moïi söï vaät trong vuõ-truï. Taát caû nhöõng gì ñöùc Phaät daïy ñeàu coù saün nôi moãi chuùng ta (Phaät taùnh). Ñoù laø baûn-theå ñích thöïc cuûa moãi ngöôøi. Muïc-ñích cuûa boán möôi chín naêm daïy doã cuûa ngaøi chæ laø giuùp chuùng ta hoïc caùch soáng haïnh-phuùc vaø coù ñôøi soáng ñaày ñuû. Söï giaùo-duïc ñaëc-bieät vaø ñaày ñuû naøy daønh cho taát caû chuùng-sinh höõu tình, noù roäng lôùn vaø xaâu xa hôn heä-thoáng giaùo duïc taân-tieán cuûa chuùng ta.
    Con ngöôøi laøm vieäc vaát vaû moãi ngaøy. Caùi gì thuùc ñaåy hoï daäy sôùm laøm vieäc trong nhieàu giôø tröôùc khi trôû veà nhaø? Ñoù laø söï theo ñuoåi veà uy-tín vaø tieàn baïc, ñaëc-bieät laø tieàn baïc. Hoï coù coøn tieáp tuïc laøm vieäc neáu hoï khoâng ñöôïc höôûng tieàn baïc hay moät ít uy danh sau khi laøm vieäc moät ngaøy khoâng? Leõ dó-nhieân laø khoâng. Ña soá seõ höõng hôø vaø khoâng muoán laøm vieäc. Nhö theá, ñoái vôùi ña soá ngöôøi, ñoäng cô thuùc ñaåy cuûa xaõ-hoäi laø uy-danh vaø tieàn baïc.
    Caùc vò Phaät vaø Boà-taùt laøm vieäc khoâng vì uy-danh hay tieàn baïc, maø laøm soát saéng hôn chuùng ta. Caùi gì laø ñoäng cô ñaèng sau söï daïy doã coù yù-thöùc trong khi khoâng mong ñôïi ñöôïc ñeàn ñaùp laïi? Ñoù laø Ñaïi AÙng maây saùng suûa thöù hai, aùng maây cuûa loøng töø-bi, gioáng nhö tình thöông cuûa meï ñoái vôùi con caùi, nhaát laø ñoái vôùi con vöøa môùi sinh, nhöng thaâm thuùy hôn nhieàu. Moät ngöôøi meï haønh ñoäng vì tình maãu töû vaø töø bi khoâng mong ñöôïc ñeàn ñaùp laïi. Tình thöông naøy goïi laø traùi tim töø bi. Loøng töø-bi cuûa caùc vò Phaät vaø caùc vò Boà-taùt ñoái vôùi chuùng sinh höõu tình thì khoâng giôùi haïn, khoâng coù ñieàu kieän vaø ñeàu khaép. Ñoù laø löïc thuùc-ñaåy baát dieät hoï giuùp ñôõ caùc chuùng sinh höõu tình. Vì leõ aáy Ñaïi AÙng maây töø-bi ñi theo Ñaïi AÙng maây vieân maõn.
    Ñeå chæ daïy ngöôøi khaùc, chuùng ta tu hoïc vaø khuyeán-khích ngöôøi khaùc cuõng laøm nhö theá. Chuùng ta laøm theá vì muoán giôùi-thieäu Phaät-giaùo vôùi hoï. Ñoäng cô thuùc ñaåy chuùng ta laø gì? Loøng töø-bi. Nhöng neáu chuùng ta laøm vì tieàn baïc vaø uy-tín thì cuõng gioáng nhö laø thöông maõi, vaø ñieàu naøy thì sai laàm vaø hoaøn toaøn vi phaïm tinh-thaàn Phaät giaùo.
    Ñôn cöû, caùc aán loaùt phaåm, duïng cuï giaûng daïy, cuõng nhö kinh saùch vaø saùch tham-khaûo phaûi khoâng coù ñieàu kieän. Nhöõng saûn-phaåm coù taùc quyeàn khoâng phuø-hôïp vôùi tinh-thaàn Phaät-giaùo. Moãi khi toâi ñöôïc xem moät quyeån saùch Phaät-giaùo, toâi xem coù taùc-quyeàn khoâng. Neáu noù noùi: "Quyeån saùch naøy ñöôïc baûo veä bôûi luaät taùc-quyeàn; moïi söï in hay trích dòch phaûi coù pheùp." Toâi seõ khoâng ñoïc quyeån saùch aáy. Neáu bò hoûi vì sao toâi khoâng muoán ñoïc noù, thì caâu traû lôøi cuûa toâi laø baát cöù söï hieåu bieát thaät söï vaø toát laønh phaûi giuùp ích cho ngöôøi khaùc khoâng coù ñieàu kieän vaø vieäc in laïi phaûi ñöôïc cho pheùp. Vieäc ñoïc caùc saùch coù taùc quyeàn laø moät söï phí phaïm thì giôø vaø coâng söùc. Chæ coù nhöõng taùc phaåm cuûa caùc ngöôøi coù taâm hoàn khoaùng ñaït vaø taám loøng roäng môû vaø hoï thöïc söï thöïc haønh caùc lôøi giaûng daïy cuûa hoï laø ñaùng ñöôïc ñoïc vaø hoïc. Laøm sao ta coù theå hy voïng moät ngöôøi coù ñaàu oùc heïp hoøi, muoán tìm lôïi nhuaän vieát veà caùc ñieàu toát vaø keát luaän chuùng vôùi söï toaøn-haûo?
    Loøng töø-bi ñöôïc xaây treân söï hôïp-lyù vaø khoâng vöôùng maéc tình-caûm. Neáu khaùc ñi, ñoù laø aûo-töôûng vaø nhö theá thì sai laàm. Coù hai caâu noùi trong Phaät giaùo: "Loøng töø-bi laø baûn-theå; nhöõng phöông caùch ñeå thích hôïp vôùi nhöõng ngöôøi coù khaû-naêng khaùc nhau". Caâu khaùc thì noùi gaàn nhö ngöôïc laïi: "Loøng töø-bi thöôøng phaûi gaùnh ñieàu baát haïnh vaø söï thích nghi thöôøng daãn ñeán ñieàu voâ luaân-lyù." Lyù-do cuûa söï nghòch-lyù bieåu kieán naøy laø neáu ta queân söï hôïp-lyù vaø chæ chuù yù ñeán caùc caûm suùc thì loøng töø bi thöôøng daãn tôùi baát haïnh trong khi laøm ôn cho ai thöôøng daãn tôùi söï voâ luaân-lyù. Vì vaäy ñieàu naøy ñöôïc theo sau baèng Ñaïi AÙng maây Trí-tueä, aùng maây thöù ba cuûa möôøi söï toaøn-haûo. Söï toaøn-haûo trí-tueä ñöa tôùi söï toaøn-haûo töø-bi. Trí-tueä hay söï khoân ngoan laø phöông phaùp cuûa söï thích nghi. Chæ baèng caùch duøng nhöõng phöông caùch khaùc nhau cuûa trí-tueä vaø loøng töø bi, chuùng ta môùi giuùp ñôõ ñöôïc caùc chuùng sinh höõu tình ñaït tôùi giaùc ngoä vaø thoaùt khoûi khoå ñau.
    AÙng maây keá laø Ñaïi AÙng maây Baùt-nhaõ. Söï khaùc bieät giöõa AÙng maây saùng suûa ñaïi Trí-tueä vaø AÙng maây saùng suûa ñaïi Baùt-nhaõ laø gì? Kinh Ñaïi Baùt Nhaõ noùi "Trí Baùt nhaõ bieát taát caû". Ñoù laø söï khoân ngoan tröïc-giaùc khoâng bieát nhöng bieát taát caû. Khoâng bieát laø caùi bieát cuûa tröïc-giaùc; bieát taát caû laø caùi bieát cuûa Baùt nhaõ. Noùi caùch khaùc, moät caùi laø Theå, moät caùi laø Duïng. Theo moät höôùng nhìn khaùc, Trí Baùt nhaõ laø söï hieåu bieát moïi söï vaät vaø söï chöùng ngoä ñöôïc söï thaät. Söï khoân ngoan tröïc-giaùc, söï khoân ngoan caên baûn cuûa chuùng ta, laø thöù giuùp ta khoûi khoå ñau vaø buoàn raàu. Söï khoân-ngoan ñaït ñöôïc laø thöù giuùp ta dieãn dòch moïi söï vieäc saûy ra trong vuõ-truï. Noù coù goác töø söï khoân-ngoan nguyeân-thuûy. Neáu ta khoâng ñaït tôùi ñöôïc söï toaøn-haûo cuûa vuõ-truï thì laøm sao ta coù theå daïy cho keû khaùc?
    Khi caùc söï boái roái ñöôïc goät saïch vaø söï si meâ bò xoùa tan, chuùng ta ñaït tôùi söï toaøn-haûo cuûa chính chuùng ta vaø coù laïi nhöõng khaû naêng nguyeân thuûy cuûa mình. Keå töø thôøi ñieåm ñoù, chuùng ta ôû trong traïng-thaùi coù nhaän thöùc hoaøn toaøn vaø coù theå laøm taát caû moïi vieäc, chuùng ta coù vaïn naêng vaø coù maët ôû khaép moïi nôi. Ñaïi AÙng maây Trí-tueä vaø Ñaïi AÙng maây Baùt nhaõ chöùa ñöïng nhöõng yù nghóa xaâu xa vaø laø söï khoân ngoan hoaøn toaøn, ñaày ñuû.
    Laøm theá naøo chuùng ta ñaït tôùi ñöôïc söï khoân ngoan? Noù coù saün nôi moãi chuùng ta, nhöng ñang bò che phuû. Vaäy noù ôû ñaâu? Ñöùc Phaät baûo chuùng ta raèng noù khoâng maát haún nhöng chæ bò taïm thôøi che laáp. Khi chuùng ta ñaït tôùi giaùc-ngoä, ta coù theå thaáy laïi söï khoân ngoan naøy. Vaäy thì laøm sao ta coù theå loaïi boû ñöôïc caùc maøn voâ minh vaø tìm laïi ñöôïc khaû naêng nguyeân-thuûy cuûa mình? Moät caùch Phaät Thích-Ca daïy chuùng ta laø tu thieàn, hay cuõng goïi laø AÙng maây saùng suûa ñaïi tam-muoäi. Tam muoäi laø phieân dòch töø tieáng Phaïn nghóa laø söï höôûng laïc ñuùng ñaén, cuõng coù nghóa laø taäp trung taâm yù thaät xaâu xa.
    Phaät-giaùo nhaán maïnh ñeán vieäc tu haønh, hay laø söûa ñoåi caùc suy-nghó vaø haønh-ñoäng cuûa chuùng ta. Ñoù laø söï söûa ñoåi moïi thöù thoaùt ra töø thaân, khaåu, yù; ba thöù nghieäp cuûa söï haønh söû sai laàm veà thaân, khaåu, yù. Ñeå söûa chöõa nghieäp cuûa mình, ta baét ñaàu töø yù nhö caùc Thieàn sö daïy, "baét ñaàu töø coãi reã". Caùi gì laø coãi reã? YÙ. Neáu yù cuûa chuùng ta ñuùng thì thaân vaø khaåu cuõng seõ ñuùng.
    Trong Phaät-giaùo coù voâ soá phöông-phaùp khaùc nhau. Taát caû chæ coù muïc-ñích taäp trung yù thöùc tu haønh. Khoâng phaûi chæ coù Thieàn toâng laø nhaán maïnh ñeán taäp trung yù thöùc tu haønh. Taát caû moïi phaùi ñeàu duøng tuy laø hoï khoâng goïi teân nhö nhau.
    Phaùt Tònh-ñoä goïi noù laø Moät YÙ khoâng bò nhieãm hay laøm saïch yù. Phaät-giaùo Taây-taïng trình baøy nhö laø Ba phöông-phaùp bí truyeàn, ba nghieäp cuûa thaân, khaåu, yù töông öùng vôùi thaân, khaåu, yù cuûa ñöùc Phaät. Chöõ töông öùng ôû ñaây coù nghóa laø taäp trung yù thöùc tu haønh. Chuùng ta thaáy laø nhöõng toâng phaùi khaùc nhau cuøng nhaán maïnh moät nguyeân-taùc. Hoï chæ duøng teân khaùc nhau ñeå goïi noù.Vì taát caû ñeàu nhaém ñaït tôùi cuøng moät muïc-ñích, moïi phöông-phaùp coù giaù-trò ngang nhau, khoâng coù phöông phaùp naøo hay hôn phöông-phaùp naøo.
    Chuùng ta coù theå löïa choïn baát cöù phöông-phaùp naøo thích hôïp vôùi ñôøi soáng cuûa chuùng ta vaø trình ñoä cuûa chuùng ta ñeå tu hoïc. Ñieàu quan-troïng laø ñi theo phöông phaùp ñoù. Caøng theo nhieàu phöông-phaùp caøng theâm boái roái. Khi caøng boái roái thì laïi caøng khoù thaønh coâng. Ñieàu naøy raát quan-troïng vì sa-ma-ñeà hay taäp-trung yù-thöùc xaâu xa laø chìa khoùa cho söï thaønh coâng. Chuùng ta caét nghóa chuùng nhö laø ba phöông-phaùp tu hoïc hay töï tu, taäp-trung tö-töôûng xaâu xa vaø khoân ngoan. Töï tu hay soáng coù kyû-luaät daãn tôùi taäp-trung tö-töôûng xaâu xa. Töø söï taäp-trung tö-töôûng xaâu xa ñöa tôùi söï khoân ngoan. Nhö theá söï khoân ngoan tröïc-giaùc ñeán töø söï taäp-trung tö-töôûng xaâu xa. Söï taäp-trung tö-töôûng xaâu xa ôû trong baûn theå cuûa chuùng ta laø AÙng maây saùng suûa ñaïi tam-muoäi.
    Trong soá möôøi AÙng maây ñaïi Trí-tueä, naêm thöù ñaàu tieân caét nghóa nhöõng nguyeân-taéc caên-baûn, vaø naêm thöù keá laø naêm phöông caùch. Nhöõng nguyeân-taéc caên-baûn laø neàn taûng cuûa caùc söï daïy doã cuûa ñöùc Phaät. Sau ñaây laø naêm phöông-phaùp.
    Ñaàu tieân laø AÙng maây saùng suûa ñaïi caùt-töôøng. Phuùc ñöùc coù nghóa laø gì? Ñoái vôùi ña soá chuùng ta, phuùc ñöùc coù nghóa laø ñaït ñöôïc ñieàu maø ta xöùng ñaùng ñöôïc höôûng. Neáu ta ñaït ñöôïc ñieàu maø ta khoâng xöùng ñaùng thì khoâng phuùc ñöùc. YÙ-nghóa phuùc ñöùc trong Phaät-giaùo thì xaâu xa: traûi qua ñôøi soáng cuûa vuõ-truï, khoâng coù gì vöôït khoûi söï hieåu bieát vaø kinh-nghieäm cuûa chuùng ta. Ñaâu laø söï phuùc ñöùc to lôùn. Thí duï khi ta chuù taâm tôùi phaät A-di-ñaø vaø nguyeän seõ sinh veà Taây-phöông cöïc laïc, chuùng ta seõ ñöôïc sinh ra ôû Taây phöông. Neáu ta nguyeän sinh ra ôû theá-giôùi trong kinh Phaùp-hoa, thì ta seõ ñaït tôùi möùc ngoä ñaïo cuûa ñöùc phaät Vairocana. Ñaây laø yù-nghóa nguyeân-thuûy cuûa phuùc ñöùc.
    Trong theá-giôùi cuûa chuùng ta, ñöùc Phaät Thích ca daïy doã theo nhieàu caùch khaùc nhau tuøy theo caên cô cuûa caùc ñeä töû, ñaây laø phuùc ñöùc baäc nhaát. Thöù nhaát, caùc lôøi daïy cuûa ñöùc Phaät khoâng khi naøo traùi nghòch vôùi söï thaät thaät söï veà ñôøi soáng vaø vuõ-truï. Thöù hai, ñöùc Phaät luoân luoân thích nghi söï daïy doã cuûa ngaøi cho hôïp vôùi trình ñoä cuûa caùc ñeä-töû. Caùc söï daïy doã cuûa ngaøi seõ thaát baïi neáu caùc ñeä töû khoâng hieåu ñöôïc, hay laø chuùng quaù deã, nhaøm chaùn ñoái vôùi hoï. Caû hai ñieàu naøy thì khoâng phuùc ñöùc. Vì vaäy, söï giaûng daïy thích nghi laø ñieàu phuùc ñöùc nhaát. Ñöùc Phaät duøng taát caû caùch maø theo ngaøi: chuùng ta hieåu ñöôïc vaø thu thaäp ñöôïc. Ñaây chính laø phuùc ñöùc to lôùn nhaát, hoaøn haûo nhaát.
    Ngaøy nay, con ngöôøi chaïy theo tieàn baïc, söï hieåu bieát, söùc khoeû vaø soáng laâu. Caùc ñieàu naøy goïi laø öï may. Neáu ñöùc Phaät daïy doã vaø baûo chuùng ta tu haønh, nhöng neáu chuùng ta khoâng nhaän ñöôïc nhöõng gì ngöôøi noùi chuùng ta seõ nhaän ñöôïc, thì chuùng ta seõ choái boû caùc söï daïy doã cuûa ngaøi. Vì sao? Neáu ta khoâng ñaït ñöôïc nhöõng gì ta mong muoán trong kieáp naøy, thì laøm sao ta tin ñöôïc nhöõng ñieàu mình seõ coù trong kieáp soáng tieáp? Moïi vieäc quaù xa vôøi vaø khoâng chaéc chaén. Khi chuùng ta höôûng ñöôïc quaû ñaõ höùa? Tuy nhieân, neáu chuùng ta nhaän ñöôïc phaàn thöôûng trong kieáp naøy thì chuùng ta seõ deã tin ôû nhöõng ñieàu höùa trong töông lai. Baèng vieäc tu phaät moät caùch thích ñaùng, chuùng ta seõ ñaït tôùi ñieàu maø mình mong muoán.
    Vieäc naøy cuõng gioáng nhö moät caây aên traùi. Chæ khi chuùng ta troâng thaáy hoa thì môùi tin laø noù seõ coù traùi. Neáu hoa khoâng nôû thì laøm sao chuùng ta tin laø noù seõ coù traùi? Vì leõ aáy, ta coù Ñaïi AÙng maây Caùt töôøng theo sau Ñaïi AÙng maây Phuùc ñöùc. Chuùng ta phaûi gieo gioáng tröôùc khi mong gaët haùi keát quaû.
    Nguyeân-taéc chuû ñaïo keá tieáp thì ñöôïc töôïng-tröng baèng Ñaïi AÙng maây Coâng ñöùc. Caùc ñöùc phaät traûi muoân öùc kieáp gieo troàng coâng ñöùc sau khi ñaõ chöùng ñaïo. Vì sao? Moät vò phaät khoâng theå giuùp caùc chuùng sinh höõu tình neáu vò aáy khoâng coù coâng ñöùc. Ngöôøi ta seõ khoâng tin moät ngöôøi thaày, khi vò naøy khoâng coù coâng ñöùc. Tuy nhieân, neáu vò thaày naøy coù coâng ñöùc vaø caét nghóa raèng nhöõng coâng ñöùc aáy ñeán töø söï tu haønh, thì ngöôøi ta seõ nghe theo. Vì theá, chæ coù ngöôøi thaày coù coâng ñöùc vaø ñöùc tính toát coäng vôùi söï khoân ngoan thì môùi coù theå giuùp ñôõ caùc chuùng sinh höõu tình. Vì vaäy, ñöùc Phaät daïy chuùng ta trau doài hai thöù, söï may vaø söï khoân ngoan. Tuy nhieân söï may khaùc vôùi coâng ñöùc. Coâng ñöùc chính laø thöù giuùp chuùng ta thoaùt voøng sinh töû. Chuùng ta vun troàng coâng ñöùc baèng caùch tu taäp ba thöù: Giôùi, Ñònh vaø Hueä hay söï khoân ngoan.
    Trong söï tu taäp, chuùng ta caàn nöông töïa nôi Ñaïi AÙng maây quy y. Ñaây khoâng phaûi laø nhö thöôøng hieåu laø quy y Tam baûo, Phaät Phaùp Taêng. Nhöng laø söï trôû veà vôùi baûn theå cuûa chính mình.
    Ñaïi AÙng maây taùn thaùn töôïng tröng cho vieäc chæ cho ngöôøi khaùc bieát veà Phaät giaùo. Taùn thaùn coâng ñöùc hoaøn haûo voâ löôïng vaø ñöùc haïnh cuûa baûn theå saün coù cuûa con ngöôøi. Phaät giaùo daïy chuùng ta ñieàu gì? Ñaït tôùi traïng thaùi hoaøn toaøn cuûa chuùng ta. Thieàn cuûa Phaät giaùo daïy chuùng ta tìm kieám traïng thaùi nguyeân thuûy cuûa baûn theå toaûn haûo cuûa chuùng ta.
    Noùi toùm laïi, ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni phaùt quang ôû phaàn ñaàu cuûa kinh Ñòa taïng. AÙnh saùng naøy coù nhieàu yù nghóa voâ bieân, hôn laø möôøi ñieàu maø chuùng ta vöøa ñeà caäp. Naêm thöù ñaàu tieân laø naêm Söï toaøn haûo cuûa baûn theå, vaø naêm thöù tieáp laø naêm coâng duïng cuûa noù. Möôøi ñieàu naøy laø nhöõng ñieàu caên baûn cuûa söï daïy doã cuûa ñöùc Phaät vaø coøn ñöôïc tìm thaáy trong nhieàu kinh ñieån khaùc, cuõng ñöôïc töôïng tröng baèng söï phaùt ra aùnh saùng. Nhieàu ngöôøi ñoïc tôùi choã naøy maø khoâng hieåu taàm quan troïng cuûa noù. Khoâng phaûi chæ coù kinh naøy maø taát caû caùc kinh ñeàu baét nguoàn töø söï Ñaïi Toaøn haûo. Chuùng ta seõ thaâu thaäp ñöôïc nhieàu hôn khi chuùng ta hieåu ñöôïc söï töôïng tröng naøy.
    Söï toaøn haûo cuûa Giaùo phaùp ñaïi thöøa

    Thöù töï veà tu taäp Phaät giaùo ñaïi thöøa ôû Trung hoa thì ñöôïc töôïng tröng baèng boán vò Boà taùt: boà taùt Ñòa taïng, boà taùt Quan aâm, boà taùt Vaên thuø vaø boà taùt Voâ löôïng thoï.
    Ñòa taïng coù nghóa laø chöùa ñöïng kho baùu cuûa quaû ñaát, töôïng tröng cho taâm cuûa chuùng ta. Khoâng coù traùi ñaát khoâng gì soáng ñöôïc. Vì vaäy, ñöùc Phaät duøng traùi ñaát ñeå töôïng tröng cho taâm cuûa chuùng ta, laø söï Toaøn haûo to taùt. Noù bao goàm voâ löôïng söï töø bi, hueä, söï may, coâng ñöùc vaø ñöùc tính. Vì theá, taát caû nhöõng ñieàu ñöùc Phaät daïy trong caùc kinh saùch laø söï Toaøn haûo to taùt. Hieåu ñöôïc ñieàu naøy giuùp chuùng ta thaáy nhöõng yù nghó voâ bôø beân trong.
    Kinh Ñòa taïng daïy chuùng ta baét ñaàu söï tu taäp baèng hieáu vôùi cha meï, kính vôùi thaày vaø caùc vò tröôûng laõo. Phaät giaùo laø söï daïy doã kính troïng thaày giaùo vaø söï daïy doã cuûa hoï, ñöôïc ñaët caên baûn treân söï hieáu kính vôùi cha meï. Laøm sao ta coù theå troâng caäy moät ngöôøi khoâng coù hieáu vôùi cha meï mình maø laïi kính troïng thaày cuûa hoï? Moät vò thaày , khoâng keå veà baát cöù moân gì, cuõng khoâng theå trao truyeàn söï hieåu bieát cho hoïc troø neáu ngöôøi naøy khoâng kính troïng hoï, vaø chòu nghe lôøi.
    Vì theá, chæ khi naøo ta kính troïng vaø traân quyù söï daïy doã cuûa hoï thì môùi thaønh coâng thaät söï trong vieäc tu haønh ñaïo Phaät. Kinh Ñòa taïng baûn nguyeän coâng ñöùc laø kinh cuûa loøng hieáu, ñaây laø coát loõi cuûa söï Toaøn haûo to taùt. Nhöõng söï Toaøn haûo khaùc phaùt xuaát töø kinh naøy. Taïi ñaây, ta môû roäng loøng hieáu kính vôùi cha meï tôùi söï kính troïng thaày giaùo vaø caùc ngöôøi giaø caû.
    Chuùng ta môû roäng theâm ra töø nôi naøy ñeán söï kính troïng vaø saên soùc khoâng phaân bieät hay quyeán luyeán taát caû chuùng sinh höõu tình khaùc. Ñaây laø söï taêng theâm vaø noái daøi theâm cuûa boà taùt Ñòa taïng vaø cuõng laø söï daïy doã cuûa boà taùt Quaùn theá aâm. Nhö theá, neáu khoâng coù söï hieáu kính thì khoâng coù söï töø bi to taùt. Ñaây cuõng gioáng nhö xaây moät caùi nhaø. Taàng thöù hai phaûi ñöôïc xaây treân taàng thöù nhaát. Trong khi hieáu kính vôùi cha meï vaø toû loøng töø bi vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, chuùng ta khoâng neân duøng tình caûm. Ta caàn ñaët loøng töø bi naøy treân söï thuaàn lyù vaø khoân ngoan. Chæ baèng caùch naøy chuùng ta môùi ñaït ñöôïc keát quaû toát ñeïp.
    Keá tieáp laø vò boà taùt thöù ba, Vaên thuø sö lôïi, töôïng tröng cho söï khoân ngoan vaø boà taùt Voâ löôïng thoï, töôïng tröng cho söï tu taäp loøng hieáu kính, töø bi vaø khoân ngoan trong ñôøi soáng haøng ngaøy. Neáu chuùng ta tu taäp nhöõng nguyeân-taéc naøy haøng ngaøy trong khi giao tieáp vôùi moïi ngöôøi, moïi vieäc, thì chuùng ta chính laø boà taùt Voâ löôïng.
    Söï daïy doã cuûa boà taùt Voâ löôïng thì hoaøn toaøn. Nhö trong kinh Hoa Nghieâm cho chuùng ta bieát, chuùng ta khoâng theå ñaït tôùi Giaùc ngoä neáu khoâng theo söï daïy doã naøy. Taïi sao? Boà taùt naøy thì hoaøn toaøn trong moïi yù nghó, moïi haïnh nguyeän. Khoâng coù söï khoân ngoan thaät söï, nguyeän cuûa boà taùt Voâ löôïng khoâng theå naøo thaønh töïu ñöôïc.
    Boán vò boà taùt naøy töôïng tröng cho söï hieåu bieát vaø töôïng tröng cho söï toaøn haûo cuûa Phaät giaùo ñaïi thöøa. Vì theá, chuùng ta hoïc ñöôïc ñaïo hieáu vaø söï kính troïng töø kinh Ñòa taïng; hoïc loøng töø bi töø boà taùt Quan AÂm; hoïc söï khoân ngoan xaâu xa töø boà taùt Vaên thuø; hoïc nguyeän cao caû vaø pheùp söû theá töø boà taùt Voâ löôïng thoï.
    | |