Nhò Ñoä Mai

41.- Xuaân-sinh gaëp gôõ Khaâu ñeà-ñoác (caâu 1625 - caâu 1708)

Ai hay söï bôûi vì ñaâu,
Quan Ñeà-ñoác aáy, hoï Khaâu goïi laø.
Hieám-hoi môùi ñöôïc moäng xaø,
Vaân-Tieân moät gaùi maët hoa khuynh-thaønh.
Cuõng trong hoï Maïc chung quanh,
1630.- Voán laø caäu ruoät Mai-sinh ñaáy maø!
Töø khi khôûi naïn Mai-gia,
Phu-nhaân sang ñoù nöông nhôø baáy laâu.
Caùch ñeâm vöøa saùng hoâm sau,
Buoâng reøm hoûi luõ hoï Chaâu xem tình.
Ngö-baø ñaâu daùm giaáu quanh,
Môùi ñem söï-tích Xuaân-sinh keå baøy.
Soát loøng oâng môùi daïy ngay,
Haõy ñem teân reå vaøo ñaây hoûi töôøng.
Xuaân-sinh thaáy söï roõ raøng,
1640.- Baáy giôø chaøng keå noãi chaøng ñaàu ñuoâi:
Töø khi gaëp-gôõ hoï Mai,
Khi toan xe chæ, khi ñoøi xuaát quan.
Khi laùnh naïn, luùc nghe oan,
Cuøng Mai-sinh, noãi hôïp tan maáy laàn.
Chaøng vöøa keå heát xa gaàn,
Mai phu-nhaân boãng khoùc laên döôùi theàm,
Caàm tay chaøng môùi nhìn xem moät giôø.
Daïy raèng: "Gang taác neân xa,
1650.- Theá maø giaø vaãn coøn ngôø raèng ai!"
Khaâu-coâng raèng: "Haõy khoan thai,
"Daùm xin môøi caû vaøo ngoài nhaø trong.
"Thay quaàn ñoåi aùo yeân xong,
"Roài ta seõ keå söï loøng vôùi nhau."
Ngö-baø chöa roõ goùt ñaàu,
Thoâi baâng-khuaâng nghó, laïi chaàu-haàu troâng:
"UÛy, sao nhaø kieän, cöûa coâng,
"Ra tình nhìn-nhaän, ra loøng yeâu-thaân?
"Thö-phoøng roùt cheùn taåy traàn.
1660.- Moät oâng vôùi moät chaøng Xuaân baøn-hoaøn,
Keå loøng maáy chuyeän hôïp tan,
Nhaø trong cuõng môû moät baøn tieäc hoa.
Ngoâi treân döôøng tuoåi Ngö-baø.
Hai phu-nhaân vôùi tieåu-thö hai ngöôøi.
Nhìn laâu ngôïp maét laøng chaøi,
Maâm vaøng choàng-chaát, cheùn moài ñaày-vôi.
Haûi vò toát, yeán saøo töôi,
Khaùc maøu naáu chuoäi, khaùc muøi hô qua.
Vaû trong boài tieáp vieäc hoa,
1670.- Hai naøng tieân-nöõ, hai baø phu-nhaân.
Möøng thaàm con ñaõ yeân thaân,
Gaãm lôøi thaày soá möôøi phaàn chaúng sai.
Khaâu-coâng xong tieäc röôïu ngoaøi,
Mai phu-nhaân môùi ræ tai vaøi lôøi:
"Nghó raèng caäu môï hieám-hoi,
"Ñieàm huøngchöa öùng, chuùc trai muoän maøng.
"Nay xem coâng-töû hoï Traàn,
"Khoâi ngoâ veû maët, ñai caân daáu nhaø.
"Toøng quyeàn cho nghó nöông nhôø,
1680.- Minh-linh roài seõ ñoåi ra ñoâng-saøng.
Baøn roài beøn giuïc-giaõ chaøng,
Thung-dung tröôùc maët, gia nöông khaáu ñaàu.
Vaâng lôøi theo hoï laø Khaâu,
Teân laø Khoâi, ñeå töø sau goïi thöôøng.
Coøn ngö-baø vôùi Ngoïc-nöông,
Cuõng cho nhìn-nhaän trong ñöôøng thaân hôi.
Ngö-baø xin tôùi beán ngoaøi,
Tìm ngöôøi phöôøng baïn, giaõ lôøi vôùi nhau,
OÂng truyeàn saép kieäu theo haàu,
1690.- Raäp-rình göôm tröôùc, ngöïa sau ra tuoàng.
Ngoài trong gheù ngöûa nom ngang,
Phuùt ñaâu kieäu ñaõ tôùi phöôøng beán xöa.
Voäi-vaøng böôùc xuoáng thuyeàn nhaø,
Keû quen ngöôøi thuoäc coøn ngôø raèng ai>
Giôø laâu nhìn roõ maët ngöôøi,
Noï ngöôøi khoaùc naùch, noï ngöôøi voã tay.
Hoûi saên hoûi ñoùn ñaõ ñaày,
Kieäu laøm sao ñaáy ? kieäu naøy cuûa ai ?
Baø raèng: "Kieän-caùo gì toâi,
1700.- "Naøy naøy ! anh noù vaøo ngoài vôùi quan !
"Töø raøy phöôøng baïn ñöøng nhôøn,
"Ñuû traêm vaên-lyù, dö muoân theá-traàn!
Giang Khoâi raøy haún bieát thaân.
"Hoâm xöa thaày tôù moät saân chòu ñoøn.
"Keûo coøn baét nhöõng gaàu non,
"Keûo coøn hoáng-haùch, keûo coøn doïa hôi."
Cuøng nhau töø -giaû maáy lôøi,
Laïi ngoài leân kieäu, kíp dôøi veà dinh.

42.- Tình caûnh Muïc-Vinh khi veà ôû Chaâu phuû (caâu 1709 - caâu 1744)

maãn-tieäp, tính thoâng-mieâng

43.- Mai-sinh töôûng nhôù Haïnh-Nguyeân (caâu 1745 - caâu 1786)

khoå taâm,