Nhị thập tứ hiếu

6- Tử Lộ nước Lỗ

Thầy Tử Lộ cũng người nước Lỗ,
Thờ hai thân từng bữa canh lê,
Thường khi đội gạo đi về,
Xa-xôi trăm dặm, nặng-nề hai vai.
Đỉnh Hoa-biễu từ khơi bóng hạc,
Gót nam-du nhẹ bước tang-bồng,
Xe trăm cỗ, thóc muôn chung,
Ngồi chồng đệm ghép, ăn chồng vạc cao.
Thân phú-quí ngắm vào thêm tủi,
Đức cù-lao chạnh tới càng đau,
Nào khi đội gạo, canh rau,
Muốn còn như cũ, dễ hầu được ru !
Lòng thắc-mắc nghìn thu vẫn để,
Biết bao giờ cam-chỉ đền công<
Cho hay dạ hiếu khôn cùng,
Dẫu Tam-Công chẳng đổi lòng Thần-hôn.

7- Diễm-Tử

Chu, Diễm-tử làm con rất thảo,
Chiều hai thân tuổi lão niên cao,
Mắt trần khuất nguyệt mờ sao,
Sữa hươu người những ước-ao từng ngày.
Vật khó kiếm khôn hay thường dõi,
Phải lo phương tìm-tõi cho ra,
Hươu khô tìm lột lấy da,
Mặc làm sắc áo để hòa lẫn theo.
Chốn non thẳm tìm vào bầy-lứa,
Sẽ dần-dà lấy sữa nuôi thân,
Bỗng đâu gặp lũ đi săn,
Rắp buông cung bắn khôn phân vật người.
Đem tâm-sự tới nơi bày tỏ,
Chút hiếu tình nghe rõ cũng thôi,
Cho hay chung một tính trời,
Mảnh son cũng động được người vũ-phu.
8- Lão Lai-tử

Lão Lai-tử đời Chu, cao-sĩ,
Thờ hai thân chẳng trễ ngọt bùi,
Tuổi già đã đúng bảy mươi,
Nói-năng chẳng chút hở môi rằng già.
Khi thong-thả mẹ cha ngồi trước,
Ghé gần vào bắt-chước trẻ thơ,
Thấp cao điệu múa nhởn-nhơ,
Xênh-xoang mão áo, bạc phơ mái đầu.
Chốn đường thượng khi hầu bưng nước
Giả làm điều ngã trước thềm hoa,
Khóc lên mấy tiếng oa oa
Tưởng chừng lên bảy lên ba thưở nào.
Trên tuổi-tác trông vào vui-vẻ,
Áng đình-vi gió thụy mưa xuân
Cho hay nhân tử sự thân,
Trong trăm năm được mấy lần ngày vui.

9- Đồng Vĩnh đời Hậu-Hán

Đời Hậu-Hán có ngươi Đồng Vĩnh,
Nhà rất nghèo mà tính rất thành,
Thấu chăng, chẳng thấu trời xanh,
Phụ tang để đó, nhân-tình còn chi!
Liều thân để làm thuê công việc,
Miễn cầu cho thể-phách được yên.
Cực người thay ! nhẽ đồng tiền,
Đem thân hiếu-tử, băng miền phú-gia.
Bỗng gặp kẻ đàn-bà đâu đó,
Xin kết làm phu-phụ cùng đi,
Lụa ba trăm tấm dệt thuê,
Trả xong nợ ấy mới về cùng nhau.
Tới chốn gặp bỗng đâu thoắt biến,
tiên-cô trời khiến giúp công,
Mới hay trời vốn ở lòng,
Há rằng cao thẳm nghìn trùng mà xa.

10- Quách Cự nhà Hán

Hán, Quách Cự cửa nhà sa-sút,
Thờ mẫu-thân chăm-chút mọi bề,
Con còn ba tuổi biết gì,
Bữa ăn từ-mẫu thường thì bớt cho.
Trông thấy mẹ bữa no, bữa đói,
Với hiền-thê than nỗi khúc-nôi:
"Mẹ già đã chẳng hay nuôi,
"Để con xẻ ngọt, chia bùi sao đang?
"Vợ chồng ta còn phen sinh đẻ,
"Mẹ già rồi, hồ dễ được hai ".
Nói thôi giọt ngắn giọt dài,
Đào ba thước đất để vùi tình thâm.
May đâu thấy hoàng-câm một hũ,
Chữ "trời cho" đề rõ rành rành,
Cho hay trời khéo ngọc thành,
Hiếu tâm đâu để đoạn tình cha con.

| |
Chú thích: